(mit. gr.) – heros ateński, zabójca Minotaura. Tezeusz i jego przyjaciel Pejritoos przysięgli, że zdobędą córki Zeusa za żony. Tezeusz towarzyszył Pejritoosowi w drodze przez Podziemia, by pomóc mu uprowadzić Persefonę, córkę Zeusa i żonę Hadesa. Kiedy zmęczeni wędrówką po krainie zmarłych usiedli na głazach, nie mogli powstać ani się ruszyć. Tezeusz został po dłuższym czasie uwolniony przez Heraklesa, kiedy ten przybył, by porwać psa Cerbera. Próba uwolnienia Pejritoosa się nie udała. [przypis edytorski]
71
miriada (z gr. myrias) – grecki liczebnik oznaczający dziesięć tysięcy, używany zwykle w liczbie mnogiej na określenie ogromnej, trudnej do policzenia liczby czegoś. [przypis edytorski]
Kinesjas – poeta nowomodny, twórca dytyrambów, wyśmiany przez Arystofanesa w Ptakach. Syn tego Meletosa, który oskarżał Sokratesa, niesłychanie długi, chudy i wątły był przedmiotem drwin i szyderstw ze strony licznych poetów. [przypis tłumacza]
74
Morsym – syn Filoklesa, powinowaty Ajschylosa, sam marny poeta. [przypis tłumacza]
75
Oni ci wskażą wszystko, o co tylko spytasz (…) najlepiej owe drogi znają – aluzja do tajemnic eleuzyjskich. Hierofant, jak wiadomo, pouczał mystów o życiu przyszłym. [przypis tłumacza]
76
mary – nosze do przenoszenia zmarłego. [przypis edytorski]
77
drachma – staroż. moneta grecka o wartości sześciu oboli. [przypis edytorski]
78
Wolę raczej ożyć! – wszystko na odwrót, tam na świecie mówi się: „Wolałbym umrzeć!”. [przypis tłumacza]
79
Lete (mit. gr.) – jedna z rzek podziemnej krainy zmarłych. [przypis edytorski]
80
Oknus a. Oknos (mit. gr.) – uosobienie powolności, wahania i zwlekania, po śmierci skazany na bezsensowną pracę: wieczne splatanie słomianego sznura, którego koniec zjada osioł. [przypis edytorski]
81
Tartar (mit. gr.) – przepaść w podziemnej krainie zmarłych, miejsce pobytu dusz skazanych na wieczne cierpienie. [przypis edytorski]
82
czółn (daw.) – czółno. [przypis edytorski]
83
młaka – teren podmokły, zabagniony, moczary. [przypis edytorski]
nie z Salaminy – mieszkańców wyspy Salaminy uważano za świetnych wioślarzy. [przypis edytorski]
87
Nysa (gr. Νῦσα) (mit. gr.) – góra, na której nimfy deszczu wychowywały młodego Dionizosa. [przypis edytorski]
88
Dziadów… święta – trzeci dzień Anthesteriów, poświęcony Hermesowi, w którym garnki napełnione potrawami ofiarowano duszom zmarłym; a zatem to, co nasze Dziady (Zaduszki), obchodzone jednak bardzo wesoło, pląsami i sobótką. [przypis tłumacza]
89
mimo (daw.) – obok. [przypis edytorski]
90
Pan (mit. gr.) – bóg pasterzy, przedstawiany z koźlimi nogami i rogami; jego rzymski odpowiednik to Faun. [przypis edytorski]
91
rado (daw.) – chętnie, z zadowoleniem, ochoczo. [przypis edytorski]
92
gędziebny (daw.) – muzyczny (od „gędźba”, muzyka). [przypis edytorski]
Empusa (mit. gr.) – monstrum zesłane przez Hekatę, niepokoiło podróżnych, a żywiło się mięsem ludzkim. [przypis tłumacza]
97
deklamować z Hegelochem górnie:/„Po groźnej burzy jasny słoneczny cień nastał” – aktor Hegelochos pomylił się w wymowie, czym rozśmieszył cały teatr. Ksantias przytacza tę pomyłkę. Po polsku oddałem to grą wymów: „cień” i „dzień”. [przypis tłumacza]
98
przysiąż – dziś popr.: przysięgnij. [przypis edytorski]
99
Dyjagoras [dziś popr. Diagoras] – poeta dytyrambiczny, którego wypędzono z Aten za bezbożność: Ksantias ironizuje. [przypis tłumacza]
100
chybać (daw.) – biec, pędzić. [przypis edytorski]
101
chylać (daw.) – chylić. [przypis edytorski]
102
Charyty (mit. gr.) – boginie wdzięku i piękna. [przypis edytorski]
103
kaganiec (daw.) – prymitywna lampka: naczynie, wewnątrz którego płonął ogień; częściej spotyka się formę zdrobn.: kaganek. [przypis edytorski]