Ogniem i mieczem, tom pierwszy. Генрик Сенкевич

685

Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

686

koszowy – ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny. [przypis redakcyjny]

687

Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) – miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

688

bajdak (ukr.) – duża rzeczna łódź żaglowo-wiosłowa. [przypis redakcyjny]

689

Kudak (nazwa z tur.) – twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanisława Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoża”, dziś w granicach miasta Dniepropietrowska. [przypis redakcyjny]

690

poroh (ukr.: próg) – naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę; kraina poniżej porohów Dniepru nazywała się Niżem albo Zaporożem i była zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis redakcyjny]

691

bawić – przebywać, pozostawać. [przypis redakcyjny]

692

siła (starop.) – dużo, wiele. [przypis redakcyjny]

693

pocztowy – członek pocztu, sługa. [przypis redakcyjny]

694

fawor (daw., z łac.) – wyróżnienie. [przypis redakcyjny]

695

Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

696

libenter (łac.) – chętnie. [przypis redakcyjny]

697

arcana (łac.) – tajemnice. [przypis redakcyjny]

698

Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]

699

spuścić się na kogoś (daw.) – polegać na kimś. [przypis redakcyjny]

700

co o kim trzymać (daw.) – co o kim sądzić. [przypis redakcyjny]

701

rekompensa (z łac.) – zadośćuczynienie, nagroda. [przypis redakcyjny]

702

semen (daw.) – Kozak na czyjejś służbie, zbrojny służący. [przypis redakcyjny]

703

nieruchomie – dziś popr.: nieruchomo. [przypis redakcyjny]

704

mogiła – tu: wzgórze, kopiec. [przypis redakcyjny]

705

pidsusidok (ukr.) – bezrolny chłop, płacący gospodarzowi za mieszkanie własną pracą, komornik. [przypis redakcyjny]

706

dworzyszczowi – chłopi zatrudnieni na folwarku przy dworze. [przypis redakcyjny]

707

pocztowy – członek pocztu, sługa. [przypis redakcyjny]

708

Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]

709

Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) – miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

710

rugować – usuwać, wywłaszczać. [przypis redakcyjny]

711

cyc (z hol. sits) – tani materiał bawełniany, perkal. [przypis redakcyjny]

712

jałowicze buty – buty z krowiej skóry. [przypis redakcyjny]

713

chybaś ty mi co zadała – chyba mnie zaczarowałaś. [przypis redakcyjny]

714

raróg – ptak drapieżny z rodziny sokołowatych, ceniony w sokolnictwie, zwany dawniej sokołem polskim a. sokołem podolskim. [przypis redakcyjny]

715

Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]

716

stanąć na wstręcie – przeszkodzić. [przypis redakcyjny]

717

dostojeństwy – dziś popr. forma N. lm: dostojeństwami. [przypis redakcyjny]

718

słowy – dziś popr. forma N. lm: słowami. [przypis redakcyjny]

719

salam (z tur.) – uniżone powitanie, pokłon. [przypis redakcyjny]

720

Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

721

Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]

722

Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) – miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

723

cum boris, lasis, graniciebus et coloniis (żart. na wzór łac.) – z borami, lasami, granicami i koloniami. [przypis redakcyjny]

724

zazula (z ukr.) – kukułka. [przypis redakcyjny]

725

siła (starop.) – dużo, wiele. [przypis redakcyjny]

726

Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) – miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

727

Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) – miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

728

Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

729

Niż a. Zaporoże – kraina poniżej porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis redakcyjny]

730

hetman wielki – Mikołaj Potocki, zwany Niedźwiedzia Łapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651). [przypis redakcyjny]

731

Czerkasy – miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od

Скачать книгу