Potop. Генрик Сенкевич

34

brzeźniak – gałązki brzozowe. [przypis redakcyjny]

35

łuczywo – smolne drzewo, używane do oświetlania lub na rozpałkę. [przypis redakcyjny]

36

buńczuk – drzewce zakończone kulą lub grotem, ozdobione końskim włosiem, symbol władzy wojskowej. [przypis redakcyjny]

37

żarna – daw. przyrząd do mielenia ziarna, składający się z dwóch trących o siebie kamieni. [przypis redakcyjny]

38

rusznica – ręczna broń palna o długiej lufie. [przypis redakcyjny]

39

Orsza – miasto we wsch. części dzisiejszej Białorusi, ok. 200 km na wsch. od Mińska, ok. 100 na zach. od Smoleńska, miejsce dwóch bitew między wojskami polskimi i moskiewskimi (1512 i 1564). [przypis redakcyjny]

40

akomodować się (z łac. accomodare: przystosować, poświęcić) – tu: przestawić się. [przypis redakcyjny]

41

na pola beresteckie – bitwa pod Beresteczkiem (1651), zwycięstwo wojsk polskich nad siłami kozacko-tatarskimi; Beresteczko – miasto nad Styrem na Wołyniu, w zach. części Ukrainy. [przypis redakcyjny]

42

zali (daw.) – czy. [przypis redakcyjny]

43

driakiew – używany w medycynie ludowej uniwersalny lek roślinny, złożony m.in. z cynamonu, imbiru, dziurawca, miodu, mięsa żmii, ziemi z Lemnos, często z dodatkiem opium. [przypis redakcyjny]

44

szuba – futro, płaszcz futrzany. [przypis redakcyjny]

45

konterfekt – portret, wizerunek. [przypis redakcyjny]

46

legat – spadek, zapis w testamencie. [przypis redakcyjny]

47

fryga – zabawka dziecięca, bąk na sznurku. [przypis redakcyjny]

48

rarytet – rzadkość, tu: niezwykła piękność. [przypis redakcyjny]

49

bizun – daw. bat, uderzenie batem. [przypis redakcyjny]

50

hippocentaurus (łac., mit. gr.) – centaur, pół-koń a pół-człowiek. [przypis redakcyjny]

51

Kiejdany (lit. Kėdainiai) – miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]

52

konfuzja – zakłopotanie. [przypis redakcyjny]

53

obces – tupet, zuchwałość. [przypis redakcyjny]

54

konwent – klasztor, zakon; szkoła klasztorna. [przypis redakcyjny]

55

statek – stateczność, powaga, umiar. [przypis redakcyjny]

56

konfidencja – poufałość. [przypis redakcyjny]

57

półgęsek (daw.) – połowa tylnej części gęsi bez nogi i bez kości, obszyta w gęsią skórę i uwędzona. [przypis redakcyjny]

58

dragon – żołnierz walczący pieszo, a poruszający się konno. [przypis redakcyjny]

59

frykas – wyszukana, smakowita potrawa. [przypis redakcyjny]

60

kondemnata – w daw. prawie pol. wyrok skazujący wydawany zaocznie. [przypis redakcyjny]

61

hiberna – danina pieniężna pobierana w Polsce w XVII i XVIII w., przeznaczona na utrzymanie wojska w zimie. [przypis redakcyjny]

62

munsztułuk (daw.) – nagroda za dobrą nowinę. [przypis redakcyjny]

63

szerepetka – człowiek z gminu, przybłęda. [przypis redakcyjny]

64

substancja (z łac.) – tu: majątek, stan posiadania. [przypis redakcyjny]

65

kondycje (z łac.) – warunki. [przypis redakcyjny]

66

trzaska – mały kawałek drewna, używany zazwyczaj na podpałkę. [przypis redakcyjny]

67

harmata (daw.) – armata. [przypis redakcyjny]

68

fraucymer (z niem. Frauenzimmer) – komnata kobiet, pokój dla dam; damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej. [przypis redakcyjny]

69

exemplum (łac.) – przykład. [przypis redakcyjny]

70

w wieżach – w więzieniu. [przypis redakcyjny]

71

kaganek – używana daw. mała lampka w kształcie miseczki z dziobkiem i uchwytem. [przypis redakcyjny]

72

bandolet – lekka strzelba z krótką lufą. [przypis redakcyjny]

73

dzianet – piękny, rasowy koń. [przypis redakcyjny]

74

haeres (łac.) – dziedzic. [przypis redakcyjny]

75

Orszańskie – ziemia we wsch. części dzisiejszej Białorusi, ze stolicą w Orszy. [przypis redakcyjny]

76

roztruchan – wielki, ozdobny kielich. [przypis redakcyjny]

77

banitem – dziś popr. forma N. lp: banitą. [przypis redakcyjny]

78

posesjonat – właściciel posiadłości ziemiskiej. [przypis redakcyjny]

79

czekan – tu: ludowy flet czeski lub węgierski. [przypis redakcyjny]

80

kawalkator – zawodowy trener i ujeżdżacz koni, szczególnie ceniony w Rzeczypospolitej szlacheckiej. [przypis redakcyjny]

81

lafa – daw. płaca, żołd. [przypis redakcyjny]

82

furda (daw.) – błahostka. [przypis redakcyjny]

83

bachmat – koń używany daw. przez jazdę polską i tatarską. [przypis redakcyjny]

84

koń husarski – specjalnie wyhodowana rasa wysokiego, odpornego i szybkiego konia służącego husarii w walce. [przypis redakcyjny]

85

żmudzin – koń żmudzki, rasa konia domowego, hodowana na Litwie i Żmudzi, głównie do prac rolnych i do zaprzęgu. [przypis redakcyjny]

86

kałmuk – mały, krępy koń stepowy. [przypis redakcyjny]

87

exul (łac.) – wygnaniec. [przypis

Скачать книгу