aanval. Dan verstyf hy merkbaar, sy gesig strak en styf, so ook sy stem: “As daar een ding is wat ek nie kan vat nie, is dit ’n sogenaamde kunstenaarstemperament, want dis niks anders as ’n tekort aan selfbeheersing en skone beduiweldheid nie. Moenie daardie speletjie met mý probeer nie, Anna. Jy gaan die slegste daarvan afkom.”
Sy staar na die deur wat agter hom toeklap. Die man praat in raaisels. Vir haar kom sê sy het ’n kunstenaarstemperament, wat eintlik beteken dat sy geen selfbeheersing het nie en bloot beduiweld is . . . Maar sy voel tog skaam. As hy hierdie skielike beduiweldheid van haar nie verstaan nie, kan sy hom dit nie verkwalik nie, want sy verstaan dit self nie. Sy het skielik soos handomkeer verander van die meisie wat hier op Friedesheim aangekom het. Tóé kon sy skaars boe of ba sê. Het met alles saamgestem, toegelaat dat hy vir haar besluite neem, haar lewe reël. En nou skielik, noudat sy weer mens voel, is sy opstandig en weerbarstig, ja, selfs onbeskof. Hy het verwys na die ware kleure wat sy begin wys noudat sy oor die ergste skok is . . . Is dit maar soos sy werklik is? wonder sy bekommerd. Sy staan op en stap na die spieël.
Vir die eerste keer in ’n lang tyd bekyk sy haar eie spieëlbeeld weer aandagtig. Die onbekende gesig van daardie eerste dag toe sy tot haar sinne gekom het, kyk steeds terug na haar. Haar gesig is nie meer bleek nie, maar bruingebrand en voller en haar hare is nie meer netjies kort nie, maar uitgepluis en stoppelrig. Maar die gesig bly steeds onbekend vir haar. Weer kom die gedagte soos daardie eerste dag in haar op: Dis nie ek nie. Ek ken hierdie vrou nie! En noudat sy meer van haar geaardheid leer ken, kom die gevoel nog sterker na vore: Dis nie ek nie! Ek sal nie mense sommer afjak nie, my sonder selfbeheersing deur onverklaarbare gevoelens laat rondslinger nie. Dis nie soos ek is nie en dis nie soos ek wil wees nie!
Weer pak ’n benoudheid in haar saam, net intenser as tevore. Dis vreeslik om nie te weet wie jy werklik is nie, en, soos sy begin uitvind, wát sy werklik is nie!
Weer vertel haar nugter verstand haar dat sy hier moet padgee. Haar lewe op Friedesheim is ’n beklemmende sirkel van dag tot dag bestaan. Sy word gedwing om te leef soos iemand sonder ’n verlede, maar sy leef ook soos iemand wat geen toekoms het nie. Sy leef net vir die hede. Om soggens op te staan, saam met Lochner veld toe te gaan, vanaand moeg terug te keer, moeg maar gelukkig, te stort, te eet en in die bed te klim en te slaap. Dit kan nie so voortgaan nie! Geen wonder sy begin van haar trollie af raak nie! Maar dan – en die kommer verdiep in haar – sy weet nie eens verseker of sy al ooit daarop was nie! Volgens wat sy uit Lochner se op- en aanmerkings moet aflei, was haar lewe tot voor die ongeluk ook nie juis een van stabiliteit, selfbeheersing en onbesprokenheid nie. Volgens hom was sy maar ’n moeilike entjie mens, versot op die stadsliggies. En sy het ware kleure en dit klink nie na kleure waarop sy trots kan voel nie. En nou het sy nog ’n kunstenaarstemperament op die koop toe. Glad nie ’n kombinasie wat by die vaal gesiggie met die groot, bekommerde oë in die spieël pas nie.
Dis ’n baie verwarde en steeds bekommerde jong meisie wat die volgende oggend doelbewus lank draai om Lochner kans te gee om veld toe te vertrek. So graag as wat sy saam met hom wil gaan, so min moed het sy om hom vanoggend in die oë te kyk. Sy is ook te bang om ’n hele dag in sy geselskap deur te bring, te bang dat sy weer iets sal sê wat hom ontstig, of nog erger, weer sal toelaat dat haar kunstenaarstemperament oorneem en haar al dieper in die warm water laat beland. Daarom bly sy in die bed lê en laat weet saam met Liesbet wat die oggendkoffie bring dat sy moet sê sy gaan nie vandag saam veld toe nie. Natuurlik het sy min hoop gehad dat hy dit summier sal aanvaar en ’n paar oomblikke later hoor sy sy voetstappe doelgerig in die rigting van haar kamer kom. Sy vlieg soos ’n vlakhaas uit die bed en storm die storthokkie binne, draai die krane oop en begin sing, nogal nie onaardig nie, sodat leef en beef vergaan.
Maar sy behoort haar neef beter te ken as dit. ’n Harde klop aan die halfdeursigtige glasdeur van die stort laat haar die hoë noot halfpad insluk en sy hoor die bevel duidelik bokant die geluid van die vallende water.
“Kom uit! Ek wil met jou praat.”
Die glasdeur gly effens oop en ’n handdoek word vir haar uitgehou. Sy gryp dit, drapeer dit vinnig om haar en tree dan by die stort uit.
“Genade! Kan jy ’n mens nie eens in die stort in vrede laat nie?” glip dit al weer uit.
Hy ignoreer die parmantigheid, vra kortaf: “Is jou hoofpyn oor?”
“Ja.”
“Ja, dankie.”
Sy aarsel, gehoorsaam dan maar: “Ja, dankie.”
“Jy voel glad nie siek vanoggend nie?”
“Nee . . . dankie.”
“Hoekom wil jy dan nie saamgaan veld toe nie?” kom die gevreesde vraag.
Sy gryp wild in haar gedagtes rond. Sy kan nie sê sy wil briewe skryf nie, want sy ken niemand vir wie sy ’n brief kan skryf nie. Sy kan nie sê sy het hoofpyn nie, want sy het nou net gesê sy het nie. Sy . . .
“Los maar. Jy hoef nie jou verstand so te breek net om leuens uit te dink nie.”
“Ek wou nie jok nie!” jok sy skaamteloos.
“O? Dan wou jy erken jy is maar nog net so beduiweld soos gisteraand?”
“Lochner . . .”
“Anna, jy gaan jou vasloop. Moenie met my probeer speletjies speel nie. Ek laat my nie vermaak nie, en beslis nie deur jou nie. Staak hierdie kinderagtigheid liewer dadelik. Ek kan myself dalk vergeet as ek vanmiddag terugkom en ek moet weer teen jou suur gesig vaskyk. Want dis tog iets wat ek nie kan verdra nie . . . ’n dikmond-kleuter.”
Met hierdie verdoemende woorde draai hy op sy hak om en stap by die vertrek uit terwyl die water plassies om haar voete maak. Sy staan soos ’n soutpilaar toegedraai in die groot wit handdoek. Waar, wáár op aarde kom sy aan hierdie aaklige neef? wonder sy verstom.
Al haar goeie voornemens om haar reg te ruk en beheer oor haarself te kry, rol saam met die Land Rover se wiele die werf uit. Sy voel haar nate kraak en dis of iets elke oomblik in haar gaan ontplof. Selfs haar geliefde diere bring haar nie in ’n beter bui nie. Inteendeel. Sy haal haar slegte humeur op hulle uit. Veral Lang Leentjie kry die wind van voor vanoggend.
“Mors jy nou weer op hierdie stoep dat ek dit moet kom skoonmaak . . . Toe loop! Loop veld toe na jou maters toe. Jy hoort daar, nie hier nie! Geen koekies meer vir jou nie! Loop vreet blare soos jy moet! Sjoe! Weg is jy! Loop soek vir jou ’n maat en kry kleintjies vir jou beduiwelde baas!”
Ook die Tweeling is vanoggend nie so gewild nie. “Ek is nou siek en sat daarvan om elke oggend bed op te maak vir julle. Kyk hoe lyk hierdie kombers! Dis aan flarde! Julle ís varke. Julle hoort snags agter ’n bos of in ’n gat in die grond te slaap. Geen sjokolade meer nie. Gaan grawe bolle!”
So baklei-baklei het sy die stalle bereik, kom by die staldeur tot stilstand en kyk toe hoe Salmon besig is om die perde te versorg. Die beeld van ’n meisie wat lyk asof sy in haar bosbroek gegiet is en asof sy op ’n perd se rug gebore is, verskyn vlugtig voor haar. Weer is dit sommer haar tong wat aan die praat gaan: “Salmon, saal vir my daardie perd op.”
Sy oë rek. “Juffrou?”
Sy stoot die onderdeur van die stal oop, stap na die blou skimmelmerrie, streel met haar hand oor haar nek. Sy het die perd die eerste dag al hier gesien en sy het Lochner en Salmon haar al ’n paar keer sien ry en gister was die groot madame ook op haar rug. Die perd het haar nog altyd opgeval en sy weet instinktief dat sy goed geteel is. Sy het skielik ’n drang om die merrie te ry.
“Jy
