steek haar vingers deur Marinda Boshoff se hare – fyn hare, ligbruin, byna blond. Ligter strepies sal die bleek gesiggie verhelder. Sy lyk so hartseer, so asof sy iewers in haar skraal liggaampie iets wegsteek wat te swaar is vir haar.
“Wat doen ons vandag?” vra Marta maar die standaardvraag van alle haarkappers.
Marinda raak aan haar kuif. “Ek was lanklaas by ’n haarkapper. Jy sal moet sny.”
“Kort?”
“Nee, hou dit langerig … of miskien …”
“Het jy dit al kort gedra?”
“Ja.”
“So, sal ons weer sny?”
“Ek weet nie.”
Marta wys na ’n plakkaat van Charlize Theron met kort blonde hare. “Daardie styl sal jou pas.”
Toe glimlag Marinda. “Ek sal nooit soos Charlize kan lyk nie.”
“Nie soos sy nie, soos jy. Ons haal die beste uit jou.”
Marinda kyk verbaas op. Dit lyk asof sy nie kan glo wat sy hoor nie.
Marta trek die kam deur die verwaarloosde hare. “Kom, ek was jou hare,” sê sy en beduie na die wasbak se kant.
Hulle loop saam soontoe. Marinda gee doelgerigte treë en gaan sit met meer selfvertroue. Goed so, sy is tevrede met my voorstel, besluit Marta en hang die handdoek om Marinda se skouers. Sy doen moeite om die water te meng tot dit die regte temperatuur het. Sy gebruik haar beste sjampoe en masseer haar nuwe kliënt se kop sagkens, maar so bedrewe, sy kan voel hoe die spanning onder haar vingerpunte wyk, die stywe nekspiere meegee onder haar aanraking, die gesig sagter word, minder verskrik. Sy weet hoe om hulle tot rus te bring, sy sien en voel dit dikwels. Sy het ’n talent om selfs haar kwaai ou moeder tot bedaring te bring. Marinda hou haar oë toe. Sy is ’n mooi mens met ’n sterk profiel, lang wimpers, ’n sagte mond. Maar daar is donker kringe onder haar oë en plooitjies wat haar mondhoeke afrem.
Marta sal nie vrae vra, hulle praat self en dis deel van haar werk om te luister. Wat hulle nie besef nie, is dat hul hartseerstories haar uitput en seermaak en soms slapelose nagte besorg. Tog, haar hart gaan uit na die mens voor haar. Sy vou die handdoek versigtig om die nat hare, vryf dit effens droog en beduie weer na die stoel voor die spieël.
“Dankie,” sê Marinda. “Ek voel minder gespanne.”
“Ek is bly.” Marta hang die haarsnymantel om die smal skouertjies.
Dan haal sy haar kam uit en neem agter haar kliënt plaas, sy laat rus haar vingerpunte liggies teen die kante van haar kop en begin versigtig kam. Nie trek nie, dis belangrik om nie die gevoel van welbehae te versteur nie.
Marinda kyk in die spieël. Sy kyk met ’n uitdrukking van berusting na haarself.
“Goed, Marinda. Jy het nog een kans om van plan te verander. Sny of nie sny nie?”
Sy kry ’n vasberade uitdrukking om haar mond. “Sny,” sê sy.
“Kort?”
“Kort. Ek het besluit, ek wil my man verras.”
Is sy op pad terug? Is Marta haar kwyt voor hulle behoorlik kennis gemaak het? Dit sal haar verdiende loon wees om vooruit te bereken hoeveel geld sy gaan inkry. Maar dis belangriker dat die ongelukkige vrou op die stoel voor haar met haar man versoen raak.
Sy sal haar daarby berus. Marta trek die kam nog ’n slag deur.
“Hy weet nie dat jy jou hare gaan sny nie?” vra sy.
“Nee.”
Sy steek die skêr in. ’n Flerts val op die teëlvloer en nog een.
“Ek wil reg wees vir hom, ek wil goed lyk.”
“Wag hy vir jou by die huis?”
“Hy werk. Hy’t gesê hy kom môre of so. Hy sal sy bes probeer.”
“Buig asseblief jou nek.”
Sy gehoorsaam en Marta sny. Sy sny tot sy die nekbeentjies wit sien deurskyn. Sy gaan sorg dat die vrou ’n metamorfose ondergaan, ’n verjongingskuur. Sy kan goed sny, haar vingers is geoefen en haar oog is reg ingestel. Sy werk vinnig.
Marinda glimlag tevrede. Marta begin uitdun en stileer, haar vingers dans.
“Ek het weggeloop van die huis af, ek kon dit nie meer verduur nie,” sê Marinda.
Marta se hande raak stil. Wat kon sy nie meer verduur nie? Het hy haar geslaan?
“Toe moes ek wegkom. Dis ’n cliché, maar ek moes myself gaan soek en in die oë kyk en vind. My naam is nie Marinda nie. My naam is Ragel. Ek sal almal reghelp. Tienke en Bakker en Valery en Trevor en Ciska en oom Swanie, ek skuld hulle. Emma en Johan weet.”
Marta sny die hare langs Marta se slape skuins. Dis nou so kort, haar ore is oop. Haar nek is slank, delikate trossies-oorbelle sal pragtig vertoon. Wat sal sy sê? Vir eers niks oor oorbelle nie.
“Ragel pas by jou, beter as Marinda.”
“Dis my ma en my ouma se naam.”
“Hou jy van jou hare?”
“Dit lyk so goed.”
“Ek dink ook so. Strepies om jou nog mooier te maak?”
“Enigiets wat kan help. Ek het my man die afgelope tyd gruwelik verwaarloos – ek was so verkeerd. Ek was nie myself nie. Ek is nog steeds nie reg nie.”
Sy sluk. Haar oë skiet vol trane. Marta gee haar skouer ’n bemoedigende drukkie voor sy omdraai om die nodige hulpmiddels vir die kleurproses in die kas te kry.
“Ek is seker hy sal jou nou waardeer.”
“Ek was so onregverdig.”
Marta hang nog ’n mantel om, van dik plastiek dié keer.
“Jy moenie jouself verwyt nie,” troos sy. “Rusies kom altyd van twee kante.”
“Hy het nie rusie gemaak nie, dit was ek.”
“Jy?”
Sy knik, haar gesig trek skeef. “Hy moes ons seuntjie oppas, toe vergeet hy om die voordeur toe te maak en die hondjie hardloop uit en Frankie agterna onder ’n kar in.”
Marta wag. Die ergste, weet sy, kom nog.
“Hy’s dood, doodgery reg voor ons huis.”
Vir ’n paar oomblikke is dit asof die spieël dof raak en Marinda – nee Ragel – Ragel is nie meer daar nie. Marta sien haar pa se verskrikte oë, sy mond wat geluide maak: Sorg vir jou ma, kyk na haar.
Dood is alomteenwoordig.
“Ek is jammer,”
