te skok.
Ek sluk die laaste bietjie koffie vinnig af.
Eintlik moes ek geweet het die naweek sou te lank wees om by Ouma Betta te kuier. Ek moes tog maar gisteraand al gewaai het, soos ek van plan was. Nie van Ouma Betta se huis af skool toe en vanmiddag van daar af terug woonstel toe nie.
Dis tog hoekom ek jare gelede al uitgetrek het, sodat ons mekaar nie meer so sal verniel nie. Wie deel dan nou ook ’n huis met jou ouma wanneer dit nie meer nodig is nie? Net iemand wat haarself wil kasty, wat probeer om sodoende van baie jare se skuldgevoelens ontslae te raak. Maar dit werk nie. Ek gaan elke keer hier weg met meer klippe in my sondesak as waarmee ek by Ouma Betta aangeland het.
“Dankie, Ouma Betta, ek het lekker gekuier,” lieg ek nogtans toe ek haar groet, haastig om weg te wees.
Maar toe sy my met koue lippe op die voorkop soen, moet ek my gesig van haar af wegdraai sodat sy nie die trane in my oë sien nie …
En nou staan ek hier in ’n outfit wat niks vir my doen nie, nie as straatvrou óf onderwyseres nie, veral nie een wat vir matrieks klasgee nie. En ek kyk hoe die matrieks tydsaam in die banke plaasneem. Hul skouers hang. Lyk afgerem. Moeg. Heel moontlik nog met ’n moerse babelaas net agter die ooglede ook.
Vir hulle was die naweek lank en lekker, en die Maandag is genadeloos, die nuwe week onversetlik en wreed. Ek het nie die naweek gefuif nie, maar ek voel nie veel beter as hulle nie. Ek sal weer moet spark soos ’n hele string Kersliggies om dié spul wat so vaal en vaak voor my sit aan die werk te kry. Of dan ten minste net wakker genoeg dat hulle nie in stereo aan die snork gaan nie.
As hulle wakker genoeg was, sou hulle my dissekteer soos ’n wetenskaplike met ’n rare insek, veel genadeloser as my ouma. Hulle doen dit soms, maak snedige aanmerkings oor my klere, altyd hard genoeg dat ek kan hoor.
Looks like a circus clown gone wrong, mutton dressed as lamb, daardie tipe van ding. Verstom my aan die bloedjies wat skaars Afrikaans oor hul lippe kry, maar met uitdrukkings en gesegdes soos daardie vorendag kan kom. Santie Doemprofetes in die klas langs myne doen duidelik beter werk met haar Engelse lesse as ek wat ’n liefde vir Die Taal wil kweek waar daar geen liefde te vinde is nie. Maar Engels of swakkerige Afrikaans, maak nie saak nie, hul tonge is skerp. Vir ’n gemiddelde agtienjarige is ’n onderwyseres iemand om te verskeur.
“Hulle kan vrees ruik,” is hoe Santie Doemprofetes dit beskryf. “En sal jou swakhede uitbuit die oomblik dat hulle agterkom wat dit is.”
Aan die begin wou ek haar nie glo nie. Was so vol geesdrif soos ’n drukkoker op pad na ’n ontploffing, wou met alle mag glo aan die goeie en al daardie pienkboekie-stuff wat jou besiel om tog in hemelsnaam net positief te wees. Oor die land en sy mense, oor die taal van jou hart, oor die fluitende voëltjies daar buite en die blomme en die bye, tra-la-la. Ek wou woon in La-la-land, waar alle wense waar word.
Ek kyk die spul so. Ek sweer die meeste van hulle weet meer van die blomme en die bye as ek. Kry heel moontlik ook meer action as ek. Veral as ek terugdink aan die droëbek-naweek wat verby is.
Ek het my nogal Vrydagaand vroeg al van ’n kant af opgetof, met ’n mooi kalerige somersrokkie in Ouma Betta se sitkamer beentjies oorkruis gewag vir my ridder op sy poegie om te kom kuier. Parfuum agter die ore en op nog ’n paar strategiese plekke, the works. Lippe geverf met parmantige passion-pienk, naels om daarby te pas, hare wild en wakker drooggemaak, genoeg eyeshadow om my come-to-bed-eyes te beklemtoon.
Só wag ek toe vir my kêrel. Vir Karel, my kêrel. Jy kan hom nie iets anders noem nie. Hy is nie ’n ou nie en hy is ook nie ’n boyfriend nie. Hy is ’n kêrel. So Afrikaans soos “Ek soek na my Dina” of enige ander volkspele-liedjie.
Ek wou mooi lyk. Vir my kêrel. Vir Karel. Met sy poegie. Want Karel hou van mooi goed. Soos ’n silwerblink poegie. En mooi meisies. “Ek het ’n oog vir skoonheid,” spog hy gereeld as hy hom amper disnis teen ’n lamppaal loop wanneer daar ’n blonde met bene en boobs verbykom. Ek is mos nie ’n natural blonde nie, maar ek probeer soms ’n bietjie kroek. ’n Bottel-blonde is beter as glad nie ’n blonde nie. Moet elke paar weke my boring hare kleur as die bruin teen my kopvel begin wys. Maar partykeer vererg ek my, besluit dan basta met die blonde hare en bewandel die aardbol as ’n brunet. Is nou eenmaal nie so verblindend blond soos my niggie, Bianca, gebore nie. Bleddie Bianca.
As ek stunning genoeg kon lyk as Karel Vrydag daar aankom, sou hy by my bly. Vir ’n wyle. En ek wou hom daar hê. Die ding wat Vrydagoggend in die skool gebeur het, het by my gespook en ek wou nie langer alleen daaraan dra nie. Debriefing is mos deesdae die in-ding; jou bekommernisse word nie meer met ’n koppie warm tee besweer nie, jy praat die ding uit jou gestel uit.
Ek weet ek moes die insident met Julius Malema aangemeld het, sommer dadelik ook. Om dit sommerso te laat gaan sonder dat hy aangespreek of gestraf word, is onverantwoordelik. Ek stel die kinders in my sorg in gevaar.
Maar ek wou dit eers met Karel bespreek, sy raad vra sodat ek nie weer voor die skoolhoof sou staan en rondtrap asof dit ék is wat verbrou het nie. Dit gebeur elke keer. Die leerders keer die klas om en die onderwysers word gebraai. “Waar was die dissipline wat gehandhaaf moes word, dames en here? Die leerders van die Hoërskool King’s Court het ’n ferm hand nodig.”
Vergeet van ’n ferm hand – my frieken hande het Vrydagmiddag soos droë blare in die wind gebewe toe ek die mes in my matriekleerder se hand sien. My bene ook. Natuurlik het ek die ding heeltemal verkeerd hanteer, hoe dan nou anders?
Ek het stilgebly toe ek moes praat. Deur die res van die dag gestrompel en vir Karel gewag. Karel sal weet wat om te doen, het ek myself getroos. Asof hy ’n wyse man is. Maar die liewe Karel het nie eens kom kyk of ek nog by Ouma Betta survive nie.
Miskien het hy ’n behoorlike skimp nodig, het ek besluit toe die wag te lank word. Of ’n hou teen die kop. ’n Moerse hou! Help! Kom red my asseblief tog net! het ek so ongemerk moontlik vir Karel ge-SMS terwyl Ouma Betta haar sepie kyk en luidkeels raad uitdeel aan die mooi mense met hul fiktiewe probleme. As hulle net drie episodes gelede al na Ouma Betta wou luister, sou hulle nie nou so gesukkel het nie.
My vingers het oor die letters gevlieg: Ek het jou nodig sodat ek my nie aan drank oorgee nie. Was ook so. Ek het soos ’n Middeleeuse damsel in distress met gekoekte hare hoog en droog in ’n toring vasgevang gesit en gehoop Karel sou soos Lancelot met swaard en al opdaag sodat hy my kon red. Karel, o Karel, kom maak asseblief tog my pligskuiertjie by Ouma Betta vir my beter, het ek sit en wens. Want hier is nie ’n druppel drank om my aan oor te gee nie, net Ouma Betta se bottel hoesmedisyne, en sy drink self daaraan.
Karel kon as weerligafleier tussen my en Ouma Betta dien. En vir my sê wat ek in verband met die donnerse Julius Malema in die C-klas moet doen. Voordat die bloed dalk in strome oor die klaskamer se plankvloer loop. Want sowaar, Lulonke Tshabalala alias Julius Malema, ’n naam waarop hy baie trots is, maak my bang. Daar is oorlog in sy oë.
Dis mos waarvoor ’n significant other daar is, dan nie? Dis mos wat die other significant maak, dan nie? Hulle luister en hulle troos. Maar nee, ek was die naweek nie vir Karel significant genoeg om daar op te daag nie. “Dis bleddie boring daar by jou ouma,” het hy verduidelik toe ek teen Saterdagaand desperaat genoeg was om hom te bel. “En depressing,” het hy bygevoeg. “En dan ruik dit ook nog na oumens.”
Vertel my iets wat ek nie weet nie.
“Nou kom haal my dan net,” het ek gepleit. “Ons kan iewers heen gaan.”
“Ja, sure. En dan sit jou ouma ons en inwag in haar flennie-nagrok wanneer ek jou huis toe bring en skakel daardie
