haar ’n oomblik troostend teen hom vas. “Maar moenie nou jou koppie oor hierdie dinge breek nie. Ons weet nog te min om sommer te oordeel – ons kan dalk ’n onskuldige onregverdig beskuldig. Maar dit kan ook geen kwaad doen om baie versigtig te wees nie. Eintlik weet ek nie meer wie om te vertrou nie.”
“Jy kan óns vertrou, Jan,” sê Emerit en kyk hom verbaas aan toe hy nie dadelik antwoord nie. “Liewe land, Jan, jy dink tog nie ek of Irma het iets met hierdie …”
Jan val haar sag in die rede: “Nee. Maar dat Carlyle en Anton wel op die een of ander manier êrens in hierdie legkaart inpas, is vir mý baie duidelik. En jy en Irma is weer by Carlyle en Anton ingeskakel, nie waar nie?” Die twee meisies laat hul koppe sak, en dis nie vir hulle nodig om Jan hierop te antwoord nie. Hul stilswye is antwoord genoeg. Dis met ’n bekommerde gesig dat hy omdraai en sonder ’n verdere woord die kamer uitstap, terwyl die twee meisies mekaar net magteloos, woordeloos kan aankyk. Albei besef dat hulle in ’n net vasgevang is, miskien op hierdie oomblik vir hulle ’n net van liefde, maar later kan dit dalk so nou trek dat dit ’n wurggreep word waarvan net die dood hulle kan verlos.
Irma het besluit om ook maar na haar kamer te gaan nadat sy Emerit alleen gelaat het, en dis net Jan en Anton wat, skynbaar in hul koerante verdiep, die tyd sit en afwag. Maar tienuur kruip reeds nader, en nog maak nie een van die twee aanstaltes om bed toe te gaan nie. Dis Jan wat eerste sy koerant opvou en stip, peinsend voor hom op die vloer staar. Dan draai hy ná ’n paar oomblikke sy kop in Anton se rigting.
“Dis tienuur.”
Anton laat ook sy koerant sak en kyk op sy polshorlosie. “Ja. Dis amper tienuur.”
Die twee mans kyk na mekaar, en daar kom ’n vasbeslote trek om Jan se mond.
“Carlyle is nog nie terug nie,” sê hy oorbodig, en toe Anton nie reageer nie, vra hy beslis: “Anton, wat het met hom gebeur? Hoekom is hy nog nie terug nie?”
Anton se oë vernou. Hy het die agterdog in Jan se stem gehoor, en sy gesig word strak.
“Ek sou nie kon sê nie.”
Ook Jan se oë is nou twee splete, en sy kake is saamgeklem. “Jy maak dit nie vir my maklik nie, Anton.”
Die breë skouers word onverskillig opgetrek as enigste antwoord. Jan leun vooroor, en sy stem is sag maar beslis toe hy sê: “Ek kan nog nie presies agterkom hoe die vurk in die hef steek nie, Anton. Maar as ek moet ontdek dat jy aan hierdie dinge aandadig is, gaan dit jou berou. Ek waarsku jou nou openlik. En wie dit ook al mag wees wat agter hierdie dinge sit, jy kan vir hom gaan sê dat ek nie van plan is om my as proefkonyn vir ’n kranksinnige se proefnemings beskikbaar te stel nie – al kos dit ook my lewe.”
Anton leun ook vorentoe, en die twee mans kyk mekaar waterpas in die oë.
“Dit sal nie help om waarskuwings te rig nie, Jan. Jy weet dat jy magteloos is. Jy is besig om te bluf – jouself ook.”
Daar is ’n uitdaging in sy oë, en hoewel Jan uiterlik niks verraai nie, weet hy dat Anton gelyk het. Hy, hulle almal is magteloos. Wat ook al op hulle wag, hulle sal dit nie vryspring nie, behalwe as daar ’n wonderwerk gebeur – en op hierdie oomblik is Jan nie geneig om te veel dáárop peil te trek nie. Maar hy gaan hierdie man dit nie laat agterkom nie. Daarom antwoord hy nou kil: “Dink jy so? Ons sal sien.”
Hy staan op. Sonder om te groet verdwyn hy in die gang af, terwyl Anton agterbly, sy oë peinsend, amper toe.
Hy roer nie toe die stem van sy gasheer gedemp oor die luidspreker kom nie. Toe dit stil is, staan hy op en stap nie na sy kamer nie maar by die voordeur uit.
Irma is net toevallig besig om haar kamer se gordyne toe te trek. Sy het hulle vroegaand oopgetrek, omdat sy benoud gevoel het. Maar gedagtig aan die vorige nag se gebeure, besluit sy om dit liewer weer toe te trek. Sy merk met verligting dat die stukkende ruite en geboë ysterstawe weer herstel is, hoewel dit maar ’n skrale troos is. Die “ding” wat dit oopgebuig het, het duidelik genoeg getoon dat hy, ten spyte van die voorsorgmaatreëls, in staat is om by die venster in te kom. Dis net toe sy die gordyne wil toetrek dat sy die skaduwee teen die muur sien val, en sy deins terug. Effens agter die gordyne verskuil, loer sy na buite en trek haar asem in toe sy die gestalte herken wat ligvoets en geruisloos in die rigting van die agterste hekke by haar venster verbystap.
Toe sy eindelik omdraai en in haar bed klim, storm die koue angs soos ’n monster op haar af. Anton was die vorige nag ook buite toe die “ding” by haar venster was.
En Anton is vannag weer buite …
9
Koud van angs begewe Irma haar na haar bed. Tot haar verligting gebeur daar egter daardie nag niks nie. Sy is so uitgeput dat sy, ten spyte van haar vrese, soos ’n klip slaap. Toe sy weer haar oë oopmaak, sien sy die son in warm strale teen haar gordyne val. Iets het haar wakker gemaak. Dan hoor sy dit weer … ’n klop aan haar deur, terwyl dit terselfdertyd oopgestoot word. Emerit kom die kamer binne.
“Irma, ek is jammer om jou wakker te maak. Ek was vroeg vanoggend al hier, net nadat ons deure oopgesluit is, maar jy het so lekker geslaap dat ek jou nie wou steur nie.”
“Kom gerus binne, Emerit. Kyk hoe hoog sit die son al. Jy kon my maar die eerste keer al wakker gemaak het, want ek het lekker geslaap. Ek kan byna nie glo dat die nag verby is nie. Ek was gisteraand te bang om te kom slaap, maar gelukkig het daar nie weer iets gebeur nie.”
Sy bly stil en kyk Emerit skerp aan toe sy moeg oor haar oë vee en op die voetenent van die bed gaan sit. “Dit lyk nie of jy ’n goeie nagrus gehad het nie, jong. Jy is bleek. Het daar iets gebeur?” vra sy onrustig en kyk die meisie, wat skielik in trane uitbars, ontsteld aan. “Emerit! Wat is dit? Hoekom huil jy?”
Emerit wend ’n dapper poging aan om haar snikke onder beheer te kry, en fluister hees.
“Carlyle … hy …” Sy sluk swaar. “Carlyle is nog nie terug nie, Irma. Ek … ek het verlede nag niks geslaap nie. Vanoggend vroeg toe die huiswerker ons kamers oopsluit, het ek dadelik na sy slaapkamer gegaan. Hy is nog nie terug nie.”
Irma kyk haar geskok aan en klem haar hande magteloos saam. Sy soek na woorde waarmee sy Emerit kan troos, maar dit wil nie kom nie. Haar oë rus simpatiek op die geboë, rukkende skouers, en al wat sy kan doen, is om troostend oor hulle te streel.
“Ek is so jammer, Emerit. Maar jy mag nie moed opgee nie. Miskien … miskien kom hy vandag terug,” sê sy sag. “Jy moet sterk wees, ter wille van Carlyle. As jy nou ingee, sal jy hom nie kan help as hy jou hulp skielik nodig kry nie.”
Emerit kyk met betraande oë op.
“Maar wat kan ek vir hom doen? ’n Mens is so magteloos!” roep sy uit. “Ek kan net sit en wag, in die hoop dat hy wel sal terugkom.”
“Dan is daar nog altyd iets wat jy vir hom kan doen – vir hom wag. Kom. Kom was jou gesig en trek jou aan. Ek sal my ook gou aantrek, en dan gaan ons ’n entjie stap. In die helder son lyk dinge miskien nie so donker nie.”
Emerit gehoorsaam, en ’n rukkie later stap hulle die woonvertrek binne. Dis amper tyd vir ontbyt, maar Emerit sê dat sy geen eetlus het nie. Nietemin staan Irma daarop dat sy eers iets moet eet.
Dis toe hulle van die tafel af opstaan dat Anton die vertrek binnestap. Emerit bly stilswyend staan, terwyl Irma gespanne wag.
“Goeiemôre.”
