stap in, gee die buiginkie en toe sy opkyk, is die landdros se gefronste blik op haar, asof vies oor die versteuring. Gaan dan voort met die eentonige voordrag wat effens eggo in die stilte van die hofsaal. Ook uit die banke van die openbare galery draai gesigte na haar, en van die swartgeklede figure voor by tafels vol papiere en dik regsboeke, afgeskort tussen die publiek en die regbank.
Dit voel of ’n leërskare van nuuskierige oë haar volg:
A, die slagoffer se dogter!
So, dís hoe sy lyk!
Regte ou valetjie!
Kyk, net knieknoppe en elmboë!
Arme kind!
By die voorste ry huiwer sy, wag dat knieë skuins gedraai word sodat sy kan verbyskuur, verby die voete en die lywe met hulle bedompige geure van sweet en antisweet. Dit laat haar dink aan kerkbanke. Haar ma glimlag vir haar en vat haar hand toe sy haar sit kry. Sy laat haar asem sag uit.
Die geritsel bedaar en die stilte sak opnuut neer, behalwe vir die landdros se eenselwige, afgemete stem en ’n geskuifel hier en ’n gekug daar.
Nou beskou sy die uitsig … die vista. Sy hou van vista, dit impliseer ’n wyer uitsig.
Die landdros, in ’n swart toga met rooi lapelle, hoog en vernaam op haar houttroon.
Voor links gaan ’n deur oop en Silas kom met ’n kort buiging in en gaan sit op ’n stoel langs ’n ander vername man, ook getoga. Net jonger en aantrekliker. Is dit die aanklaer van wie hy gepraat het? Moet wees. Dié sit agteroor en luister, arms gevou, voor hom ’n podium met lêers en boeke.
Regs by ’n tafel sit twee ouer mans en ’n jonger een. Hulle het nie togas aan nie, maar is somber gekleed soos begrafnisgangers. Dit moet die span vir die verdediging wees, die verdedigers van die skieter. Hulle lyk vol wysheid, veral die twee ouer mans met hulle grys hare. Drie teen een. Dit klink onregverdig. Veral teen so ’n jong aanklaer. Watse kanse het hy om die skieter te laat boet?
Oplaas beskou sy die skieter, so half skuins voor haar, in die lang beskuldigdebank net agter sy verdedigers, pateties ingebondel, maer skouers geboë, ken rustend op ’n handpalm, bril stip op die landdros asof hy elke woord inneem soos ’n spons.
Sy is teleurgesteld. Sy weet nie eintlik hoekom nie, en sy weet ook nie wat of wie sy eintlik verwag het nie – ’n rowwe jafel met tatoes?
Sy verskuif. Die bank is hard. Sy het nie juis wat haar ma noem boudspekkies nie. Maar dan, ná wat soos ure voel, is daar ineens ’n verandering in die landdros se stemtoon, ’n nuwe dringendheid. Dit is asof ’n teken. Voor by hulle tafels kyk almal skielik op, trek slap skouers terug, sit meer regop, gee meer aandag. Ook weerskante en agter haar in die openbare banke trek ’n ritseling soos die nuuskieriges uit hulle loomheid ontwaak.
Langs haar fluister haar ma: “Hier kom dit nou,” en sy voel hoe haar ma se hand weer na hare soek.
Die landdros spreek die skieter nou direk aan: “Mr. Wilky, please stand up.”
Ella sien hoe hy sy liggaam uit sy inbondeling ontknoop en orent sukkel. Haar oë bly op hom terwyl sy inneem:
“Regarding the totality of the evidence submitted in this matter, the decision of this court is the following: Count one, read with the provisions of Section 51 of the Criminal Law Amendment Act number 105 of 1997, the accused is found guilty of attempted murder. Count two, read with the provisions of Section 18 of the Riotous Assemblies Act number 17 of 1956 as amended, the accused is found guilty of conspiracy to murder. Count three, read with the provisions of Section 120 of the Firearms Control Act number 60 of 2000, the accused is found guilty of the unlawful possession of a firearm. Count four, read with the provisions of Section 120 of the Firearms Control Act number 60 of 2000, the accused is found guilty of the unlawful possession of ammunition.”
Sy voel die drukking aan haar hand en sy hoor hoe haar ma sag snak en dan haar hand los om in haar handsak na ’n tissue te soek. Maar Ella se oë wyk nie van die skieter nie en sy sien hoe sy kop vir ’n oomblik hang. Dis reg, voel skuldig, helsem, dis jou verdiende loon! Eintlik moet jy kom kyk wat jy aan my pa gedoen het. Jy sal –
Dan draai hy meteens sy gesig na haar, asof hy die hele tyd bewus was van haar blik op hom, asof hy haar telepaties met hom kon hoor praat.
Hulle oë bots.
Maar nou, noudat sy hom reguit in die gesig kyk, lyk hy so normaal: skoongeskeer, maerderig, ouerig, effe outyds in sy tweedbaadjie en paisleydas, goueraambril met die ronde lense, vaal haartjies steil agteroor geborsel. Hy lyk nie soos ’n Mad Max of Rambo of Terminator, of selfs ’n malletjie soos Hannibal Lecter nie. Hy lyk onskadelik, soos ’n ouer weergawe van meneer Snyders van fisika.
Met sy leë gesig.
Maar dan vertrek sy dun lippe, amper soos in ’n gryns, of soos iemand wat skielik ’n kort, intense steekpyn ervaar. Hy draai sy gesig weg en kyk weer voor hom.
Hoe het hy geweet waar sy sit? Hoe weet hy wie sy is?
TONEEL VAN DIE MISDAAD
Maandagaand 13 Februarie 2017
20:16
Haar smoel is vir g’n enkele oomblik toe nie. Die man met die snorbaard en kaalgeskeerde kop sit die Five Roses-teesakkie in sy koppie. Bla-bla-bla. Uit ’n Lipton-blik meet hy groentee in hare. Bla-bla-bla.
’n Gesnater van woorde, die toon stroperig, die kyk in haar oë inkruiperig; haar hele houding dié van ’n flaarsie, nie ’n vrou van vyftig of ouer nie. Hy hou hom in en kyk haar agterna, moet glo die sieke gaan versorg, hoe mens só iemand ook al versorg.
Hy skink die kookwater in die twee koppies, Ceylon vir hom, groen vir haar. En uit sy sak haal hy die houertjie met ’n voorskrifpil vir slaaploosheid. Hy maak die prop oop en snuif. Ja, dis reukloos, maar wetgewers sit druk op farmaseute om sulke middels meer herkenbaar te maak sodat dit nie so maklik vir kwade bedoelings gebruik kan word nie. Hierdie een het nou ’n groenerige kleursel in en iets is bygevoeg om dit glo ook ’n bitter smaak te gee. Maar daarmee het die wetgewers en farmaseute iets soos vodka in gedagte gehad, nie bitterige, suikerlose groentee nie.
Hy dra die twee koppies sitkamer toe waar hulle ’n halfuur tevore met borde op hulle skote voor die TV gesit en eet het.
Toe sy terugkom, sê hy: “Jou vriendin se man, wat’s die sin van só ’n lewe? Nee, nie lewe nie, so ’n bestaan, so breindood, jy sê elf jaar al?”
Sy blaas eers oor haar tee. “Dis juis die ding, sy glo sy brein absorbeer nog. Dis hoekom sy vir hom lees, sy glo hy hoor haar en weet wat om hom aangaan.”
“Hy kan hoor – al lê hy net daar, sê niks, sien niks, voel niks? Glo jý dit, as ’n nurse, dat sy brein registreer wat om hom aangaan? Dat hy hoor wat sy vrou of dogter vir hom sê of lees?”
“Dis nie of ék glo nie. Dis of daar vir hom hoop is. En daar is wetenskaplike bewyse: MRI scans het al in sekere gevalle ’n toename in neural activity gewys terwyl geliefdes met só ’n pasiënt gesels.”
“Hoe lank moet geliefdes bly hoop? Cross my heart, as ék ooit eendag in so ’n toestand is, promise my jy switch alles af.”
“Vir
