Qabusnomə. Unsur əl -Məali ibn Keykavus ibn İsqəndər
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Qabusnomə - Unsur əl -Məali ibn Keykavus ibn İsqəndər страница 6
![Qabusnomə - Unsur əl -Məali ibn Keykavus ibn İsqəndər Qabusnomə - Unsur əl -Məali ibn Keykavus ibn İsqəndər](/cover_pre879929.jpg)
Əmoni ruje, səçam, mirosiro bo ıştə pıə-moə maq rə orzu məkə. Pıə-moə nımardoən, ıştı ruzi bərəse. Çun boçi, har kəsi ğısmət bəy bərəse. Ziyodə ruzi bə dast vardeyro ıştəni veyən jıqo-jəqo məjən, çun boçi, de jəqo ruzi ziyod nibəbıe.
Votəşone ki: ˝Bo jiyeyro zəhmət bıkəş, ıştəni bə əziyət dəməğand.˝
Xıdo bo tı çanə ruziş co kardəbu, bəyən şukur bıkə, çun boçi, tıku bevəc jiyə kəsonən hestin.
Ehanə mol-davləti tərəfo kosib bıboş, ağıli, dərrakəku ərbob bıbi. Çun boçi, əv çe mol-davləti ərbobətisə əfzəle.
De ağıli mol-davlət bə dast vardey bəbıe, de mol-davləti ısə boy ağılmand bıey nibəbıe.
Nodon rə sunq (mıflis-red.) bəbıe, əncəx ağıli nə ov bəbarde, nə otəş.
Voteyım əve ki, ağlı hestebu, sənət omut, çun boçi, ağıl besərıştə bənə olət nıbıə andomiye, ya bənə simaş nıbıə odəmiye.
Çok votəşone: ˝Zınəy çe ağıli ovəynəye.˝
Şəşminə fəsl
Soyəti iyən çe zıney ziyod kardey həxədə
Çımı balə, bızın ki, sənətışon nıbıə odəmon bənə muğiloni doy bəbıen ki, puzəşon bəbıe, soğnəşon ne. Nə bə ıştə xəy bədoen, nəən bə co kəson. Əsıl-nəsəbinə odəmon sənətsohib iyən hınəmand nıbonən, bə ıştə əsıl-nəsəbiro məxloği dılədə çe ğırbo enibəqınien. Bevəc əve ki, nə nominə oroğ-toroğı bıbu, nəən hınə! Əncəx oroğ-toroğı çanə nominən bıbo, hərəkətkə ki, dastədə ıştəni qıləy sənətı, fərosətı, şan-şehrətı bıbu. Çun boçi, ıştən ğəzənc kardə nom bəsə oroğ-toroği nomi əfzəle.
Votəşone: ˝Ləyoğət bə ağli iyən bə ədəb-ərkoni bastə bıə, bə oroğ-toroği nomi ne.˝
Yoliəti bə mərifəti iyən bə fərosəti, bə sərıştə anqıle.
Çe komonədəş, kon vırəjiş – de əy ni.
Tı bəpe de ıştə pıə-moə nomi nıqardiy heqo, çun boçi, əv səpenə reçe. Əsl şan-şehrət bəy bəvoten ki, əy de ıştə sərıştə, de ıştə fərosəti bə dast biəy.
Jəqo bıbo, bətı ˝Zeyd˝, ˝Cəfər˝, ˝mamu˝, ˝day˝ ne, ˝mıəllim˝, ˝alim˝, ˝fəqih˝ bəvoten.
Ehanə bə ıştə əsıl-nəsəbi nomi peştpur bıə odəmi ıştən dastədə hiç çi omedənibu, əv hiç bıriə anqıtəsə xok enibəkarde. Əmmo həmonə odəmi ıştənən ğabədə çiy hestebu, ha, çəyku bərk dəçık, əy çı dasto vamədə.
Əyən bızın ki, sənəton dılədə ən çoki ğəşənq sıxan kardeye. Ofəyəvoni insonış çe həmə məxloğati ən şərəfinış ofəyə ki, əvən bə 10 qılə (penci təni dılədə, penci çəy kənoədə) xısusiyətiro əmandə coninonku peədəye.
Dılənton bıə xısusiyəton ımonin: təfəkkur, hofizə, təxəyyul, təsəvvur iyən sıxan kardey.
Benton bıə penc xısusiyət ımonin: məsey, vindey, bu zıney, təm zıney iyən pexəviey.
Im xısusiyətonədə həyvononku bıəyon tikəy co curin. Əve inson həyvononsə peədəye, bəvon hıkm kardeyış bə dast vardə.
Isət ki ımı zıne, bəvədə ıştə zıvoni bo çok sıxan kardey, bo çokə çiyon qəp jəy bəpe pemujınış. Sıvoy çokə çiyon bəy hiç çi mədə votey. Çun boçi, bə zıvoni çoknə vərdış bıdoş, jəqoən sıxan bəvote.
Əve, votəşone: ˝Odəm ki xoşəzıvon bıbo, ğəyyumış vey bəbıe.˝
Kon sənəti sohib bıedəş bıbi, əncəx har sıxani çəy vırədə votey bızın. Səbin bəy ki, bə ıştə vırə enıqıniə sıxan çanə ğəşənqən bıbo, bə nəzər çırkin çiyey bəzıne.
Befoydə sıxanonku duəro bımand, səbin bəy ki, çəvonku tosə ısə xəy vindəkəs hələ bıəni.
Duə bu doə sıxanon, hıkmətə bu nıdoə sıxanon nıkardoş çoke.
Mıdrikə odəmon sıxanışon bə şərovi oxşəş kardə – həm məst bəkarde, həmən məstiətiku bebakarde.
Tainki tıni damə nıkardon, tam bıjən.
Tıku nıparson, nə nəsihət bıdə, nəən məsləhət, məxsusən bə odəmi ki, bini bə məsləhəti pemandedəni. Ə odəm ıştən xar bəbıe.
Bə hiç kəsi cəmati dılədə nəsihət mədə. Çun boçi: ˝Cəmati dılədə kardə nəsihət bə mızəmməti arbəy˝ (bərobəre).
Çe royku sof beşəkəson bə jiə-keşı vardey fik dəməşi, çun boçi, vey çətinə koye.
Şat bemə xıçəynə doy tain ki təmom enıpotoş, çəy bə dərhol vardey mımkun nıbıə koye.
Çoknə ki, bo sıxan votey kırnizəti kardedəniş, imkon bıədə bo mol doeyən dastı bıbu. Səbin bəy ki, mol bə odəmon dıl rə ro pəydo kardedə.
Nomış bə bevəci beşə vırəonku duəro bınəv.
Bədxohə dustonku, tıni bə bevəcə ro okırıniə həmronku bə kəno bımand.
Bə jəqo vırəon bışi ki, lozim bıeədə tıni əyo pəydo bıkon, xəcolət nıkəşış.
Iştə puli jıqo vırədə bınə ki, lozim bıeədə pəydo kardey bızınış.
Bə məxloği dardı-viyəvoni məsır ki, bə ıştı dardı-viyəvoni sırəkəs nıbu.
Ədolətin bıbi ki, de tınən de ədoləti rəftor bıkən.
Xoş bıvot ki, xoş bıməsış.
Bəlekotə vırədə (şoranlıq tırki-red.) məhsul nibəbıe – bə nodoni çoki kardeyən bənə ımiye.
İ dastı heqo bə çoki loyığ bıə kəson səpe bıbu.
Həmən çoki kardey ro nışon bıdə bəvon. Səbin bəy ki,peyğəmbəri (s.ə.a.s-C.Ə.) votəşe: ˝Çoki roy nışon ədə bə çoki kardə odəmi arbəy˝.
Çoki bıkə, çoki kardey omut, səbin bəy ki, ımon dıqlə əkizə boən.
Çoki