Verzäll mer jet vun Kölle!. Armin Foxius
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Verzäll mer jet vun Kölle! - Armin Foxius страница 5
Un domet och alles demographisch pass, es dä eine nen Ahle, nen andere su dozwesche, un dann noch eine ne Junge.
Un Kölle es jo quasi en Weltstadt; un su kütt der eine he us Europa, dä andere us Asien, un dä drette us Afrika. Amerika jov et domols noch nit. Un mer muss et och nit üvverdrieve. – Un su denke die Lück, die wochelang zo Hundertdausende de Weihnachtsmät besöke un späder he Fastelovend feere: Die Drei sin jo wie meer, kummen vun fän un föhlen sich he sauwohl!
Un jetz ens leev Eldere: Wä well singe Pänz verbeete, als Dreikünninge erömzotrecke un Jeld för Jodes zo sammele? Un: Ich meine jo, dat die, die an dä Drei römmeckere, deselve sin, die die Mondlandung nit jläuve.
„Die Spölmaschin ben ich“
Wie dat esu jeit: Su alt wor die Spölmaschin noch jarnit, ävver se wor kapott. Nu froch mich nit, wie un wat; et dät sich nix. Zoehts hatt ming Frau et selvs probeet, all Knöppcher jedröck, noch nohjeloort om Beipackzeddel, wor jo alles schön avjeheff. Nix wächte un rächte sich. Un jetz wor ich dran. Nit, weil ich doför e Hängche han, nä, ich wollt ävver och jefroch wäde. Un weil de Verwandtschaff bei sujet immer zo minger Frau sage dät: Do häs doch ne Mann! Ja jo hät ming Frau ne Mann, ävver dä Mann ben ich. Mih well ich do jarnit sage. Un ne Montör anrofe kunnt ming Frau och. – Dä: Jetz kütt et Wochenengk, nöhkste Donnersdach jeit et.
No jov et jo ens e Leed, ich jläuv vum Jünter Eilemann, dat jing esu: „Ming Frau die hät en Spölmaschin, die Spölmaschin ben ich“. Ming Frau kannt dat Leed, ich kannt dat Leed; do moot nit vill jeschwaad wäde.
Als mer vör jod veezich Johr zosammejetrocke sin un dann jehierodt han, hatte mer kein Spölmaschin. Un weil ich als Kind immer der Mamm beim Spöl jeholfe un avjedrüch han, wor dä Brasel för mich nix Neues. Un wat noch dozo kom: Weil ich als Quos nit nor avdrüjje wollt, sondern wie die Jroße, alsu de Mamm un de Oma, och ens an die Poleun Topp-Posischen wollt, an et Spöle selvs, un ich dä Fähler jemaat hatt, dat minger Frau ens zo verzälle, loorte die mich nor an un dät mer en Spölkump un et Pril recke.
Ming Frau un ich, mer wore beidse Lehrer un hatten jrad dä Jung, do soß ich vör Johr un Dach em Lehrerzemmer ens widder nevven minger Kollejin, der Frau Jagla, dat wor die Frau vum Chefredaktör von he dä Rundschau, un mer sprochen üvver dit un dat un kome, woröm och nit, op et Spöle. Wat, sat die, ehr sid beidse em Deens, dozo e Kind, un dann kein Spölmaschin? Ich jläuv et bahl! Wat sin Sie dann för ne Mann un Vatter! – Dä Ress vum Vörmeddach han ich mich noch jeschammp, un am Nommedach sin mer zom Kaufhof jejange un han su e Dinge jekauf.
Nä, wat kann mer sich dodran jod jewenne! – De Oma hatt noch nen richtije Spölstein. Die nohm dat fass kochende Wasser vum Klüttehäd un dät dat en en Emaljekump schödde. Un dozo dann e paar Spritzer Zitronesaff. Et Fett jing tirek av un et wor jod för et Posteling. Un jrad et sonndachs dat met dem jolde Rand us Limoges en Frankreich! De Mamm dät dann späder heiß Wasser nemme met nem moderne Spölmeddel met Blömcher op der Plastikfläsch, die mer an de Dür vum Köhlschrank klevve kunnt.
No, dat kom mer alles widder huh, wie ich nevven der kapodden Spölmaschin stundt un mer de Häng fass am verbröhe wor. Ming Frau wor mem Trockedoch dran un dät sich jet fleute.
Och nä: Woröm kom dä Montör ehts am Donnersdach? Dat hätt ming Frau doch jet mih presseere künne!
Deselve Stroß
Ich han ens en derselven Stroß jewonnt wie dä Wolle Petry, quasi schräch jäjenüvver. Domols wor dat ävver noch nit dä Wolfjang Petry, och wann dä allt su heiße dät. Dat wor einfach su ne junge Mann, su wie ich, un wann mer sich soch, dät mer nicke udder Hallo! sage. Späder, als dä berühmp wor, woodt em Ferenseh e Poträ jezeich, un do däte se dat Huus schräch jäjenüvver von däm, wo mer domols jewonnt hatte, zeije. „Tä!“, daach ich, „Do loorste ävver!“, sat ich zo minger Frau. Su wor dat en Klettenberg.
Späder sin mer en de Ennestadt jetrocke. Do wonnte en unse neue Stroß, och widder schräch jäjenüvver, der Grönemeyer; dä wor ävver allt schwer berühmp. Hä hat kein Armbändcher wie dä Wolle Petry, dät ävver och nicke udder Hallo! sage, wann mer sich beim Stüssgen treffe dät, wie der Rewe domols noch heiße dät. Un durch uns Stroß jing och der Holger Czukay vun der Jrupp „Can“, wann hä vun singer Wonnung en der Lindestroß zor Bahn en der Öcher Stroß jing. „Tach!“, „Hallo“.
Mer kann su Stroße jo och historisch sinn, wo deselve Stroß sich durch de Johrhunderte entwickelt hät. Sage mer ens die Öcher Stroß. Alles, wat vum römische Colonia noh Weste moht, sage mer ens noh Belgica, moht do langs. Un alles, wat vum Weste kom, sage mer ens späder Oche, moht och do langs, nor ömjedrieht. Em Meddelalder de Künninge un Kaiser vun däm Karl dem Jroße singem Marmorstohl noh Kölle zom Schring em Dom, met dä Hellije Drei, die jo der Herrjott noch persönlich jesinn hatte. Noch späder fohr üvver die Öcher Stroß de Linnije F, jetz de Sibbe un de Eins, ävver nor erus. Wie jesaat, historisch. – Nemme mer ens de Bäche. Do leef der Duffesbaach met schönem klore Wasser us der Eifel noh unsem kleine Rom, schön langs der Moor. Ävver dann verkom dat, un an dem Bächelche däte sich Färver un Jerber breid maache. Un dat muss jestunke han! Noch 1862 schrivv der Ernst Weyden voller Äkel dodrüvver en singem Boch „Köln am Rhein vor fünfzig Jahren“. Un minge Schwijervatter, ne Schringer, dät mer vun dä schreckliche Bombardierunge em letzte Kreech verzälle, un wie en de Trümmere nevven däm, wat sing Werkstatt jewäse wor, de Dude kollraveschwatz om Trottewar loche. Jetz sin de Bäche en janz breide Stroß zo de Bröcke, un wonne, färve un schringere deit he keiner mih.
Tja, un dann jitt et die Stroß, off och deselve Stroß, wo mer Deile udder sujar si janz Levve verbraht hät. Vielleich sujar jebore es, wo mer em Kinderjade wor, wo mer, entweder en der Stroß selvs udder de Eck eröm en de Schull jejange es, un om Heimwäch met einem Foß om Trottewar un mem andere en der Sod noh Huus jestitzelt es. Un de Mamm dät allt em Finster lijje, un om Hääd dät et en der Pann brutzele. Op der Stroß woodt jespillt, un wann ens e Auto kom, dät mer die Automark rofe. En dä Stroß, immer noch deselve Stroß, un de Eck eröm en de Hötte, dät mer knutsche. Un mänch einer blivv Johre, un der eine udder andere si Levve lang he wonne. Un den Häns hät der Kuckelkorn vörrije Woch avjeholt, us singer Stroß.
Drei Künninge, Dömche, Luther-Pöppche
Su! En zwei Däch han mer Hellije Dreikünninge, un weil die Session dismol su koot es, trecke mer en veer Woche allt om Rusemondach durch de Stadt. Do muss mer he en Kölle höösch oppasse, dat mer dat schön usenander jefrößelt kritt. Et laufe jo jetz allt Sitzunge. – Spädestens hück weede die Künningsfijürcher met ehrer janzen Kumpanei us Deener, Sklave, Fraue un Kamele usem Katöngche jeholt un op de Finsterbank jesatz, su quasi vis-a-vis vun der Krepp, domet se wesse, wo et hinjeit.
No han die Drei jo för uns he en Kölle jet janz Spezielles, wäm verzäll ich dat!- Un als Fijürcher kannste se janzjöhrich kaufe; jeschnetz us Oberammerjau, jejosse, us Pappmaschee, us Plastik, un abstrak als Wäscheklammere. Un am sechste Janewar weed em Dom jeds Johr, ävver nor dann, nohm Huhamp dä Schring bovven em Jevvel opjemaat un mer kann die drei Köppche vun dä Hellije sinn.
Un weil die Drei beim Herrjott an der Krepp wore un ich jetz bei denne bin, ston ich no quasi tirektemang vörm Jesuskingkche. – Letz Johr frochte ne