страў з дзічыны, а, акрамя таго, у шляхецкай гаспадарцы не былі лішнімі і шкуры здабытых жывёл.
Гарадзенскія лясы славіліся як выдатнае месца для пераследу дзічыны, і нездарма пакоі Стэфана Баторыя, у яго замку, былі запоўнены шматлікімі паляўнічымі трафеямі, а на гербе горада красуецца алень святога Губерта (альбо Яўстафія) гэта значыць, нябеснага заступніка палявання.
Не цураліся шляхцічы і рыбалкі. У 1699 годзе, Кшыштаф Завіша лавіў рыбу ў вельмі элітнай кампаніі, і напісаў пра гэта так:
«Я адправіўся ў Гродна, разам з чашнікам ВКЛ Тарло, дзе ён ладзіў сваім слугам вяселле. Падчас знаходжання ў Гродне, мы ўвесь час вялі гутаркі на розных вячэрах і паседжаннях. Калі мы выязджалі з Гродна, нас запрасілі на рыбалку да пана Язерскага, дзе былі пан гетман, пан чашнік і іншыя».
Тут варта заўважыць, што рыбакі тых гадоў, гэтак жа як паляўнічыя, мелі магчымасць здабываць значна больш шматлікія і разнастайныя трафеі. Гарадзенскі рыбак мог злавіць цудоўнага ласося, стронгу ці нават вялізнага асятра, і шляхта, варта заўважыць, з задавальненнем смакавала рыбныя стравы.
Транспарт і сувязь
Больш-менш буйныя саноўнікі шмат ездзілі па краіне, удзельнічая ў палітычным жыцці Рэчы Паспалітай.
Перамяшчацца паміж гарадамі, або па вуліцах аднаго населенага пункта, можна было на кані, або ў экіпажы.
Вядома, што Марцін Матушэвіч ехаў у карэце гетмана Масальскага ад гродзенскага езуіцкага касцёла да замка.
Часам выкарыстоўваўся і рачны транспарт.
Суднаходства на гродзенскай зямлі было развіта з даўніх часоў, і ў басейне Нёмана нават будавалі асаблівыя судны, якія лічыліся характэрнымі менавіта для гродзенскага карабельства. Гаворка пра вялізныя віцiны, даўжыня якіх, паводле некаторых звестак, перавальвала за 40 метраў. У 60-х гадах XVII стагоддзя, шляхціц Міланоўскі, слуга Яна Храпавіцкага, плыў на такім судне па Нёмане, але п'яны рулявы не справіўся са сваёй справай і лёс «Тытаніка» віціна не паўтарыла, паводле Храпавіцкага, дзякуючы таму, што «Цудоўным чынам яе Бог выратаваў».
Шляхціцы едуць на сеймік. Міхал Ключэўскі. XIX стагоддзе. Нацыянальны музей у Кракаве.
Акрамя важных палітычных сходаў, мэтай паездак нярэдка быў манастыр, які наведвалі з рэлігійных памкненняў, або сядзіба іншага шляхціца, які запрашаў знаёмых дваран на вяселлі, хрэсціны, пахаванні, рэлігійныя святы ці проста сяброўскія пасядзелкі.
Пры гэтым адсутнасць тэлефонаў і інтэрнэту не перашкаджала падтрымліваць сувязь з патрэбнымі асобамі. Шляхціц мог напісаць у дзень некалькі лістоў. Вядома, што Ян Храпавіцкі, знаходзячыся на занёманскім прадмесці Гродна, пісаў ліст на правы бераг, не маючы для зносін патрэбы ў асабістай сустрэчы з адрасатам – гетманам ВКЛ, Міхаілам Казімірам Пацам, які кватараваў паблізу. Храпавіцкі мог сабе дазволіць карыстацца кур'ерамі, у якасцi лёгкадаступнай сістэмы сувязі, прыкладна так, як калі б ён тэлефанаваў свайму суседу ў XXI стагоддзі.
