аҳолини йиғиш керакдир. Бу яхши фикр. Лекин уларга дўқ уриш ва отиб ташлаш билан таҳдид қилиш ортиқча. Биз партизанлар билан уришяпмиз, тинч аҳоли билан эмас. Кейин зўравонлик ҳеч қачон яхши натижаларга олиб келмаган.
Прапоршик ўз командирига такаббурона қаради.
– Майли, кўрамиз тинчликсеварлигингиз билан нималарга эришаркансиз…
Поручикнинг буйруғи билан маҳаллий аҳолини унча катта бўлмаган қишлоқ майдонига ҳайдаб келишди. Улар тўда бўлиб бошларини қуйи солганча жим туришар, фақат ўсмирлар чет эллик аскарларни қизиқиш билан кузатардилар.
Ютаро Тода қишлоқ етакчисининг уйи айвонидан Соломбала аҳлига мурожаат қилди.
– Бу ерларда партизанлар яширингани ва қуролларни ҳув анави ёққа бекитгани бизга маълум, – поручик қўли билан кемалар қабристонига ишора қилди. – Хоҳлардимки, бу жойларни ихтиёрий равишда ўзингиз кўрсатсангиз. Бизнинг вазифамиз – қуролларни олиш ва кетиш. Қон тўкиш ва тўқнашув керак эмас. Биз мамлакатингизга қонуний ҳукуматни тиклаш ва фуқаролар урушига чек қўйиш учун келганмиз…
Прапоршик Борисов поручикнинг айтганларини таржима қиларди, лекин Ютаро Тода сўзлари маҳаллий аҳолига етиб бормаётганини кўрди. Аксинча, уларнинг юзлари қаҳрга тўлиб, қарашлари янада бадқовоқлашди. Поручик таржимон ҳам ўзидан анча-мунча сўз қўшаётганини гумон қилди, буни унинг гап оҳангидан билса бўларди.
Ютаро Тода тўғри ўйлаётганди.
– Сиз, ифлос чўчқаларни, – дерди Борисов нафратомуз илжайиш билан, – кўриб турибманки, анчадан бери ҳеч ким саваламаганга ўхшайди, шунинг учун ўз хўжайинингизни эсдан чиқаргансиз. Агар чириган кемалар қабристонидаги қуроллар яширилган жойларни кўрсатмасангиз, ўша жойлар сизнинг ҳам қабристонингизга айланади. Бунинг учун уч кун муҳлат берамиз, кейин эса итваччаларингиз билан қўшиб отиб ташлаймиз, ҳе оналарингни…
Прапоршик соломбалаликларни оғизга олиб бўлмайдиган сўзлар билан бўралатиб сўкди.
Биринчи қаторда турган оппоқ соқолли қария бошини кўтарди.
– Анча катта кетдингиз, жаноби олийлари, кейин аттанг қилиб юрманг!
Борисовнинг юзи ғазабдан қизарди.
– Сен, деҳқонбашара, ким билан гаплашаётганингни эсдан чиқардингми?
Борисов айвон панжарасидан сакраб тушди-да, қариянинг олдига келиб, хивичи билан юзига туширди.
– Сенга муомалани ўргатиб қўяман!
Хивич зарбидан чолнинг юзида қизил чизиқ пайдо бўлди. У лабларини қаттиқ қимтиганча, таржимонга қаҳрли назар билан қараб тураверди.
Борисов тўппончани олишга уриниб, зўр бериб ғилофни тимдаларди.
Ютаро Тода панжарадан сакраб тушди-да, таржимоннинг қўлидан тутди.
– Бас қилинг, деяпман сизга! – қичқирди у. – Ҳаммасини расво қилдингиз. Нега маҳаллий аҳолини бизга қарши қайраяпсиз?
Борисов ҳансираганча оғир нафас олар, юзидаги қизиллик секинлик
