мусибат! Хатто Музалар ҳам буни хуш кўрмайдилар. “Эзоп, ошхонани йиғиштир! Эзоп, ҳаммомга ўт ёқ! Эзоп, сув олиб кел! Эзоп, молларга ем бер!” Доим жамики қабиҳ, разил ва жирканч ишларни фақат Эзоп бажариши керак.
Талаба1: “Қара, зўр йигит эканми? (созандани кўрсатиб) Лекин анави хуснбузар нима қилиб ўртага суқулиб олибди?
Талаба2: Ха, фақат шу бадбуруш манзарани бузиб турибди!
Талаба3: Хей, ўртадаги бедавони гумдон қилинглар!”
Зенас: (Эзопни кўрсатиб) Мана шу қулни ол. Исми Эзоп.
Ксанф: Паканалар турналар билан жанг қилганида бу тасқара бурғу чалиб турса керак… Тавба, нима ўзи бу: одамми ё шолғомми? Агар гапирмаганида буни икки оёқли қозон, ё бир қоп гўнг, ё бўлмаса, ғознинг тухуми, деб ўйлаган бўлардим! Сендан хафаман, Зенас. Шунча вақтимни олдинг-а. Аллақачон уйимга етиб олган бўлардим. Сотадиган молинг бунақа қасанғи эмас, сал-пал пичоққа илинадиган бўлсаям майли эди.
Ксанф орқасига ўгирилиб кета бошлайди.
Эзоп: (этагидан ушлаб).Менга қара!
Ксанф: Қўйвор, азобинг ортгур! Нега этагимдан тортасан?
Эзоп: Айт, нега келувдинг ўзи бу ерга?
Ксанф: Сени сотиб олгани.
Эзоп: Бўлмаса, нега сотиб олмадинг?
Ксанф:Бу сенинг ишингмас, хохламадим, вассалом.
Эзоп: Мени сотиб ол, хожам: маъбуда Исида ҳаққи қасам ичаманки, мендан жуда кўп наф кўрасан!
Ксанф:Ана, бир ахмоқдик қилиб сени сотиб олдим ҳам дейлик. Хуш, нима каромат кўрсатган бўлардинг?
Эзоп: Айт-чи, қўл остингда ҳали ҳеч қандай ишга ярамайдиган, фақат овқат сўрайдиган қулваччалар йўқми?
Ксанф: Бор, Эзоп: Гап бундай, сен мени сотиб олиб, шу гўдакларга мураббий қилиб қўй. Улар менинг башарамни қўрқ кетишади-ю, тўполон қилмайдиган бўлишади.
Ксанф: Шу жирканч башаранг ҳаққим қасамки, маъқул фикр! Аммо хотиним ўлгудай нозиктаъб, инжиқ аёл, уйимиз остонасига ҳам яқин йўлатмайди сендақа бедаво қулни. Хотиним бугун менга шундай деди: “Тасаддуқ ўзинг биласан; уйимизда эркак қуллар жуда кам, сен бўлсанг нуқул менинг жорияларимни тортиб олиб куймоқдасан. Биронта кўҳликроқ йигитни харид қил уйдаги хизматларимизни қилиб юради”
Ксанф: Маъбуда Хера ҳаққи қасамки, бу ғоят зўр кашфиёт! Қулфурушга тасанно, ҳам муғамбир, ҳам фаросатли экан; воажаб, уни ҳақикий файласуф деса бўлади!
Талаба1: Нимани гапиряпсиз, устоз? Нимадан таажжуб қиляпсиз? Билганларингизни яширмай бизга ҳам айтинг.
Ксанф: Эй муҳтарам талабаларим, фалсафа илми ёлғиз мухокама ва мулоҳазалардангина иборат деб уйламанг: йўқ фалсафа харакат билан ҳам ифодаланади, кўпинча ана шундай сўз сиз фалсафа сўз билан ифодаланган фалсафадан устунлик қилади. Ана, қаранглар, қулфуруш бозорга икки нафар қул – хушқомат ва хушсурат бир йигит билан битта хунуқ бедаво қулни сотгани олиб чиқибди. Кейин у бедаво қулни ўктам супа ўртасига қўйиб қўйибдики, бундан мақсад у бедавонинг бадбашаралиги билан йигитнинг хуснини янада орттириб кўрсатмоқчи бўлган: агар у шундай қилмаганида,
