кэпсээбитэ. Артемка хаһан, ханна, хайдах кустаабыттарын сэһэргээбитэ. Аттары ыытан, булуустан ыт аһа таһааран Ураанньыгы аһатан баран киирбиттэрэ дьоннорун ыһыыларахаһыылара, кыһытыһыылара-абатыһыылара өссө сэтэрбит этэ. Онон бу киэһэ хоккейдаан бүппүт эбиппит дии санаабыттара.
Ардах кэм да ньиккирэччи түһэрэ. Уһуур чинчилээҕэ. Онон отчуттар сарсын да өрүүр буоллахтара буолуо. Сотору дьиэ иһинээҕи дьон бары мустан чэйдээбиттэрэ. Онтон киэһэ солбуһа сылдьан хоккейдаабыттара. Бэл, аҕалара кэлэн хайдах оонньуулларын көрө түспүтэ.
Сарсыарда турбуттара халлаан куорсуйбут этэ. Хараҥа былыттар бэрт намыһаҕынан сүр түргэнник соҕуруу диэки усталлара. Баанньа дьонун кытары көрсөн кэлбитэ. Сарсын тахсар буолбуттар. Киэсэ эмиэ барсар буолбута. Артемка ийэтигэр көстө түһэн кэлээри дьиэтигэр ыстаммыта.
Ол күһүн олус бэркэ оттоон киирбиттэрэ… Ити дьыл Киэсэ ахсыс кылааһы «үһэ» суох бүтэрэн күннээбитэ.
Үөрэх дьыла бүтээтин кытары сотору буолаат ыһыахтаабыттара, онтон окко киирии сүпсүлгэнэ эмиэ ыган кэлбитэ. Биир киэһэ окко киириигэ аналлаах мунньаҕын ыыппыттара. Киэсэлээх онно улаханнык наадыйбат дьон билисибиэттэрин хасыһа сылдьыбыттара. Киэһэлик Баанньа мунньахтан кэлбитэ. Күүлэҕэ тардыллыбыт остуолга аһыы олорон мунньах хайдах барбытын кэпсээбитэ. Ийэлэрэ кимнээх звеноводунан анаммыттарын ыйыталаспыта. Былырыыҥҥыттан уларыйыы суох этэ.
– Уйбаан Турантаайап уонна Тарабыыкын Мэхээчэ бу дьону былдьаһан этиһэ сыстылар. Уйбаан акка сыстаҕас, үлэһит оҕолору куруук эһиги ылаҕыт диэн айдааран турда. Ону Мэхээчэ истиэн да баҕарбат. Уолаттарбын биэрбэппин, убайдарын кытары сылдьыбакка хайаан эһиэхэ барыахтарай диир. Дьэ, онон, нохолоор, син дьон эбиккит ээ, – диэн баран Баанньа күлэн кэбиспитэ. Кини Киэсэлээх Артему өрүү сэнии санааччы. Тугу да сатаабат, кыайбат дьонунан ааҕааччы.
Киэсэлээх үлэһит быһыытынан хайҕаммыт, өссө звеноводтар былдьаһан «бырта сыата» буолбут дьон эгди буола түспүттэрэ. Онтубутун дьоммут билиэхтэрэ дии санаан Киэсэ Артемкаҕа:
– Сөтүөлүү барыахха эрэ, – диэбитэ. Киһитэ:
– Чэ, – диэт, бэлисипиэтигэр сүүрбүтэ.
Киэсэ тэрилэ «куругулуойдаан» сордуурун кэлин көлүөһэ ис буотараҕын онтон-мантан хомуйан оҥорбуттара үчүгэй буолбут этэ. Үрэххэ сырылатан тиийбиттэрэ: Артемка бииргэ үөрэнэр уолаттара уонна кыра оҕолор сөтүөлээн булумахтана сылдьаллара. Таҥастарын ньылбы тардынаат ууга ыстаммыттара. «Акулалаах» оонньоон бэйэ-бэйэлэрин эккирэтиһэ сырыттахтарына, соҕурууҥҥу чүөмпэ уута өрө бүллүгүрүү түспүтэ. Туох тыаһыырын көрөөрү көҥүс үрдүгэр ойон тахсыбыттара. Чүөмпэ уута оргуйан эрэрдии бидилийэн аҕай эрэр этэ. Киэсэ хаһан эрэ лабыҥкыр күөлгэ баар дьикти харамай туһунан аахпытын санаан иэнэ тымныйталаан ылбыта. Эмискэ туох эрэ күөхтүҥү хараҥа уу үрдүгэр сүгүллэн тахсыбыта. Бары өрө уһуутаһа түспүттэрэ. Били баҕайы төттөрү тимис гыммыта, онтон тэлгэһэ аҥаарын саҕа хап-хара муус дагдас гына түспүтэ.
Манна
