Кыталык Уйбаан. Кустугу ситтэрбиэн. Иван Дьячковский
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Кыталык Уйбаан. Кустугу ситтэрбиэн - Иван Дьячковский страница 17
– Хайа, Ваня! Эйигин ким манна аҕалла?
– Суох, бэйэм кэллим.
– Ээ, сымыйалаама! Эн сатаан хаампаккын буолбат дуо?
– Кыратык хаамабын ээ, – диэт, кэлбитим курдук айаннаан, төттөрү ороммор тиийэн сыттым.
– Хаамар эбит буолбат дуо! Биһиги ону билбэккэ, оскуолаҕа сүгэн илдьэбит-аҕалабыт, – дэстилэр.
Нөҥүө сарсыардатыгар: «Биһиги эйигин өйүөхпүт, бэйэҥ хаамаар», – диэтилэр, өйөөн оскуолабар илтилэр. Мин, Нуучча Уйбаан, убайдарым кэпсэтиилэрин нууччалыы тылбаастаан бараммын, биирдэ өйдүү сатыырым. Ол саҕана сорох сахалыы тыллар хастыы да суолталаах буолалларын билбэт этим. Ол иһин сыыһа-халты өйдүүрүм элбэҕэ:
– Бүгүн саамай кылгас күн.
– Братья сказали: «Сегодня самое короткое солнце».
– Бүгүҥҥүттэн күн уһаатар-уһаан иһиэҕэ.
– «С сегодняшнего дня солнце будет расти».
– Сотору сайын кэлиэ, үөрэнэн бүтүөхпүт. Оонньуохпут аҕай!
– Придёт лето. Учиться не будем. Будем только играть.
– Чэ, үчүгэйдик үөрэн. Быаҕын баайдыбыт, – диэт, убайдарым бэйэлэрин оскуолаларыгар тэбиннилэр.
… Уруокка олорон көрбүтүм, күн кырдьык даҕаны кылгыаҕынан кылгаабыт, сиэстэрэ Света кэпсиир колобогун курдук буолбут. Убайдарым кэпсииллэринэн, сотору уһуоҕа, ол аата ньолбойуоҕа, төбөлөнүө, кулгаахтаныа, илиилэниэ, атахтаныа, түргэнник улааттаҕына, маҥнайгы кылааска – биһиэхэ кэлиэҕэ. Кими кытта олордуохтарай? Миигин кытта олордор буоллахтара дии. Паартаҕа мин эрэ соҕотоҕун олоробун. Хата, бэрт, биһигини переменаҕа таһыттан хатаан кэбистэхтэринэ, ону-маны кэпсэтиэхпит аҕай! Оонньуохпут. Арба да аҕам биһигини киэһэ аайы «күн утуйа барда, утуйуҥ» диир, мин күнтэн ыйытар эбиппин «хайдах ороҥҥо утуйаҕыный, суорҕаныҥ хайдаҕый?» диэн.
– Любовь Григорьевна, ити буоллаҕына Ваня эн быһаараргын истибэт!
– Кини билигин тугу да өйдүө суоҕа уонна «2»-ни ылыа!
– Оччоҕуна биһиги «Звездочкабытын» түһэн биэрэр! – кыргыттар айдаардылар. Онуоха Любовь Григорьевна:
– Оҕолоор, Ваняны тыытымаҥ! Кини ийэтэ өлбүтүн билэҕит буолбат дуо? Ийэтин санаабыта буолуо, – диэн сибигинэйдэ.
– Суох, мин ийэм өлбөтөҕө! Учуутал сымыйалыа суохтаах! Кини «Ыраах да ыраах» диэн ааттаах кыталыктардаах сиргэ сибэкки үүннэрэ барбыта. Ырыатын барытын ыллаан бүтэрдэҕинэ кэлиэҕэ, миэхэ хайаан да кэлиэҕэ, көрөөрүҥ даҕаны. Учуутал сымыйалыа суохтаах! – оҕолор ньамалаһа түспүттэригэр, өйдөөн көрбүтүм, учуутал аттыгар хаһыытыы аҕай турар эбиппин. Хайдах хааман кэлбиппин өйдөөбөт буоламмын, кыбыстаммын сүүрүү быластаан паартабар тиийэн олордум уонна тоҕо эрэ быанан баанным.
Оҕолор үөрэнэн бүтэн дьиэлээбиттэрин кэннэ, учууталым:
– Ваня,