балаҕаннарын туора дьон биирдэ хайҕаабыттара.
Арай биир киэһэ Молоохтор балаҕаннарын аана киэҥник тэлэллэн аһылынна даҕаны, уһун бараан сону сөрүү туттубут, күп-күөҕүнэн тэрбэччи көрбүт «Буоста нууччатын» кытта үс ини-бии баайдартан убайдара уонна дьадаҥылара Мэхээлэ, орто бырааттара Киргиэлэй Дьөгүөрэптэр уонна хас даҕаны атын мааны сахалар балаҕаҥҥа туола түстүлэр.
Олорботулар.
Үгэс быһыытынан, «Тугу иһиттиҥ?» дэсиһии кэнниттэн, Мэхээлэ Дьөгүөрэп эттэ:
– Сөдүөччүйэ-э, бии үнүргү иһит арыгыгын бу тойоҥҥо биэр. Иһиэҕин баҕарар. Төлүөҕэ.
Сөдүөччүйэ сүр улгумнук таһырдьа таҕыста.
– Оо дьэ, сүрэ бэрт дии! Манна син дьиэбит диэн олороллор дии! – диэтэ ким эрэ.
Мэхээлэ Дьөгүөрэп сөбүлээбэтэх быһыынан, ол киһи диэки көрүтэлээн кэбистэ уонна түргэнник саҥаран бөтүгүрээтэ:
– Олорбокко, ханна барыахтарай, доҕор? Ордук суох буоллаҕа…
Бары ах баран турдулар. Онтон Киргиэлэй Дьөгүөрэп, кулун кистиирин курдук, дьырдьыгыначчы күллэ уонна эттэ:
– Бу дьиэҕэ биир күн олорбут киһи биир сыл оҥорбут аньыыта бырастыы буолар…
Ону бары сөбүлүү түстүлэр.
Нуучча бэргэһэтин устан, куударалаах чачархай баттаҕа өрүкүйэ түһээт, уҥа ороҥҥо тиийэн дьоһуннаахтык олорунан кэбистэ. Балаҕаҥҥа ымсыырар быһыылаах, Микиитэни одуулаһар. Уол сыгынньах киинин ытыһынан саба туттан баран, хаҥас диэки чугуҥнуур. «Биһигини үүрэн таһааран баран, дьиэбитигэр бэйэтэ олороору гынар» дии саныыр. Нуучча сири тиҥилэхтээт, хаһыытыы түстэр эрэ, хотоҥҥо ыстанар өйдөөх.
Сөдүөччүйэ иһит арыгыны киллэрэн, Мэхээлэҕэ биэрдэ.
– Чэ, чэ, тахса охсуохха! Сүрэ бэрт. Дьэ дойду! – дэһэ-дэһэ, ыалдьыттар тахсан бардылар.
Балаҕан иһигэр тымныы тумана күөгэлдьийдэ.
Нуучча, доҕотторуттан хаалан, Микиитэ лаглаҕай гына ымынах буолбут иһин диэки сөмүйэтинэн суптурута ыйыталаан баран, эттэ:
– Сууйда надо. Мин мыло биэрдэ.
– Мыына ньынаада, – Сөдүөччүйэ илгистэн кэбистэ. – Миэхэ бурдук, килиэп наада… Баранчаактар ис хапсыыла, – оҕолорун диэки ыйыталаата.
Нуучча чыпчырынан, илгистэн кэбистэ. Тугу эрэ бэйэтин тылынан саҥарда уонна таһырдьа ыстанна.
Сыарҕалар тыастара дьиэ таһыттан тэйиэр диэри ким да саҥарбата.
– Ити нуучча төлүөбэтэҕинэ да, көҥүлэ киси… – дьукаах Сөдүөт оһоххо хардаҕаһы эргитэ туран, уоту көдьүттэ. Онтон балачча буолан баран, эбэн эттэ: – Күтүр хараҕа көҕөрөн түһэн, сүрэ бэрт, доҕоор!
Нуучча хараҕын истээт, бары саҥарбытынан бардылар.
– Мэхээлэ бэрдэрдэ дии… Хайа үлүгэрий. Баарбын-суохпун барытын мунньан, ыллартарбытым, – диэтэ Сөдүөччүйэ.
– Мэхээлэ эмиэ хантан билэ охсубута эбитэй? – Эрдэлиирдэр ийэлэрэ Даарыйа эмээхсин хаҥас муннукка күөдэл курдук нэк оронуттан тыл быраҕан эҥээрийдэ.
– Тыый,
