kasıb, məzlum döyüşür,
Varlı çəkir yaxasını qırağa.
Kişilərin qiyafəsi dəyişir,
Qiyamətdən betər gündür, ay Ağa…
Baş istəyən meydanımız boş qalıb,
Nərə səsi daha gəlmir qulağa.
Əlimizdə güllə deyil, daş qalıb,
Qiyamətdən betər gündür, ay Ağa…
Bahar gedib, yay sovulub, qış qalıb,
Tənha dağlar qalıb qara, sazağa.
Yaylağımız, yurd yerimiz boş qalıb,
Qiyamətdən betər gündür, ay Ağa…
Vətənimdə yağı düşmən gəzirsə,
Dərdli Vahid necə dözsün bu dağa?
Haqqın özü haqsızlığa dözürsə, —
Qiyamətdən betər gündür, ay Ağa…
Vahid Çəmənli.
Ağdam, Çəmənli, 06 mart 2011-ci il.
Axırıncı iki sətir məni əməlli-başlı xoflandırdı. Bu nədir, Uca Tanrıya asimi oluram? Küllikainatın hər yerində haqqı bərqərar edən Rəbbimi haqsızlığa dözməkdə ittihammı edirəm? Əllərim əsdi, dizlərim taqətdən düşdü, rəngim ağappaq ağardı, gözlərimə qaranlıq çökdü. Misraların üstündən xətt çəkdim, başqa misralarla əvəz etmək istədim, amma nə qədər fikirləşdimsə ağlıma bir şey gəlmədi. Şer yazılan vərəqi cırmaq istədim. Amma cırmadım. Büküb cibimə qoydum. Hər dəfə şeri açıb oxuyanda axırıncı misralar yenə ağlımı başımdan alırdı. Bu dəfə dostum Əli mənə yardım etdi. O dedi ki, Cənabi-Haqqın haqsızlığa dözməyində bir anlaşılmazlıq yoxdur. Allaha hər şey əyandır. O haqsızlığı bir anda məhv edə bilər. Lakin, ən böyük səbr sahibi özü bizi tərbiyələndirir, səbrli olmağı öyrədir, bəlkə də layiqincə qədrini bilmədiyimiz, dəyərincə qiymətləndirə bilmədiyimiz nemətlərlə bizi imtahan edir, yenidən o nemətlərə sahib olma istəyimizi gücləndirməklə, bizi mübarizəyə – cihada çağırır. Nə gözəl… Oturub, bizə qarşı törədilən soyqırımlara görə Cənabi-Haqqa üsyan eləməkdənsə, müqəddəs Kitabımızda onun bizə etdiyi tövsiyələrlə yaşamalıyıq. Biz bunu edə bilirikmi? Danmağın nə yeri var, axı, biz hamımız bir nəfər kimi əlimizə silah alaraq quduz düşmənlə ölüm-dirim savaşına qalxmadıq. Başımızı yağlı vədlərlə aldadan əcnəbi dövlətlərin bizə yardım edəcəyinə, sadəlövhlüklə bizim əvəzimizə bizim torpaqlarımızı azad edəcəyinə inandıq. Dədə-babalarımız gözəl demişdi: «Qonşuya ümid olan şamsız qalar». Amma biz şamsız yox, Qarabağsız; – Şuşasız, Xocalısız, Ağdamsız, Laçınsız, Kəlbəcərsiz, Cəbrayıllısız, Qubadlısız, Zəngilansız, Füzulisiz, Xankəndsiz, Agdərəsiz, Xocavəndsiz qaldıq. Zəngəzurda, Göyçədə olan minlərlə obalarımız, oylaqlarımız düşmənin əlinə keçdi. Borçalıda soydaşlarımız bir küncə qısnandı. Torba-torba daşıdılar torpağımızı, analarımız-bacılarımız ağlar qaldı, balalarımız əli-qolu bağlı düşmən torpaqlarına sürüldü, «yurd balaları yadlara qul oldu» (ifadə Şahmar Əkbərzadənindir).
Ağdam dərdinə bir şair fəryadı:
Ağdam
Ağdam,
Səni düşündükcə
Parçalanır içim, çölüm,
Ağdam,
Səni əsir edib,
Yaşatdılar mənə zülüm,
Sənsiz keçən illərimi,
Hansı qara yelə verim?
Ağdam, Ağdam…
İçimdəki ağrıları
Sənə necə başa salım?
Viran olan dağlarında,
İndi necə ölüm qalım?
Ğöylərindən qopüb düşür,
Son ümidim, son xəyalım,
Ağdam, Ağdam…
Xaçınından, Qarqarından
Axan sular durularmı?
Bu zülümün haqq-hesabı
Bir kimsədən sorularmı?
Ağdam, Ağdam,
Bu haraydan
Dil usanıb, yorularmı?..
Ağdam, Ağdam…
Ölümünə fərman verən
fərmanbazlar hardadı bəs?
Bir düşünən, soran varmı,
niyə yurdum dardadı bəs?
Neçələrim didərgindi,
neçələrim gordadı bəs?
Ağdam, Ağdam…
Kim bağlayar, görəsən kim,
Bu qan verən yaraları?
Qeyrət çəkən oğulların
Seyrəlirmi sıraları?
Doğradılar dilim-dilim,
Pərən-pərən oldu elim.
Yarı qaçqın, yarı köçkün,
Yarı şəhid balaların…
Ağdam, Ağdam…
Vahid Çəmənli,
21 iyul 2012-ci il.
Gözlərimin önündə Ağdamın baş küçəsi canlanir;
O küçə ki, uzərində qoşa minarəsi buluddan nəm çəkən məcidimiz yerləşirdi. Sovet hökumətinin sərt qanunları bu minarələrdən ucalan azan səsini, «Allahu-Əkbər» sədalarını susdura bilməmişdi. Ağdam şəhərindəki
