tandeciarz – handlarz tandetą, tj. tanimi, byle jakimi towarami z drugiej ręki. [przypis edytorski]
54
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
55
wie pan, tak, tak jak się gra w szachy – zupełnie tak, jak się gra w szachy – student Charousek nosi być może nazwisko Rudolfa Charouska (1873–1900), silnego i przedwcześnie zmarłego na gruźlicę szachisty węgierskiego czeskiego pochodzenia, urodzonego w Pradze. [przypis edytorski]
56
gambit – w teorii szachowej wariant, w którym gracz dobrowolnie poświęca materiał (piony, rzadziej figury) za inicjatywę (możliwości ataku). [przypis edytorski]
1
Sen – w oryginalnej, niemieckiej wersji językowej wszystkie tytuły rozdziałów są jednosylabowe. [przypis edytorski]
2
miesiąc (daw.) – księżyc. [przypis edytorski]
3
Budda Gotama – właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”, założyciel buddyzmu. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. W szerszym sensie słowo „Budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]
4
zakres – tu: zasięg. [przypis edytorski]
5
łupkobarwny (neol.) – w kolorze łupku, to jest odmiany łupliwego kamienia. [przypis edytorski]
6
zanim doszły do słowa – aluzja mitologiczna bądź religijna. W mitologii gr. ludzie zostali stworzeni z kamieni, a w Ewangelii Łk 19,40 padają słowa: „Powiadam wam: Jeśli ci umilkną, kamienie wołać będą”. [przypis edytorski]
7
bufiasty – przymiotnik od rzeczownika „bufa” oznaczającego kuliste, dekoracyjne zgrubienie na rękawie. [przypis edytorski]
8
prawidłowy – tu: regularny. [przypis edytorski]
9
wykładać – tu: wyjaśniać. [przypis edytorski]
10
urągająco – w sposób wyrażający niezadowolenie lub lekceważenie. [przypis edytorski]
11
przemóc (daw.) – pokonać. [przypis edytorski]
12
tandeciarz – handlarz tandetą, tj. tanimi, byle jakimi towarami z drugiej ręki. [przypis edytorski]
13
kramarz (daw.) – handlarz. [przypis edytorski]
14
domokrążny – chodzący po domach; zajmujący się akwizycją. [przypis edytorski]
zbytkowny – bogato wyposażony, luksusowy. [przypis edytorski]
27
złotogłów – droga tkanina z jedwabiu i złotych nici. [przypis edytorski]
28
imię – tu: nazwisko. [przypis edytorski]
29
J – po hebrajsku jest to pierwsza litera imienia Boga. [przypis edytorski]
30
ibbur – w pewnych odłamach mistyki żydowskiej słowo to oznacza w uproszczeniu wzmocnienie duszy żyjącego człowieka przez tymczasowo łączącą się z nią inną sprawiedliwą duszę przebywającą poza ciałem. Zwykle wynika to z potrzeby spełnienia przez duszę bezcielesną jakiejś misji. [przypis edytorski]
31
spiżowy – wykonany ze spiżu, tj. ze stopu miedzi, cynku i cyny. [przypis edytorski]
roiło mi się – wydawało mi się. [przypis edytorski]
43
lichwiarski procent – nazbyt wysokie oprocentowanie pożyczki. [przypis edytorski]
44
powrotnie – dziś: z powrotem. [przypis edytorski]
45
taić – ukrywać. [przypis edytorski]
46
golem – w legendach żydowskich istota stworzona na podobieństwo człowieka, zazwyczaj z gliny, żywa lecz pozbawiona duszy i dlatego posłuszna poleceniom człowieka, który ją stworzył. Stworzenie golema wiązało się z powtórzeniem Boskiego
align="center">