so ’n wrede manier van hom en Bertha moes uitvind. Hy wou haar self van die troue vertel – Bertha het nie die reg gehad nie.
Anika het stilgebly. Wat hy nie geweet het nie, was dat Bertha hom net beskou het as die wenprys in die kompetisie tussen haar en Anika. Al van skooldae af het Bertha op alle gebiede met Anika gewedywer. Nelis was die enigste keer wat sy gewen het, want Anika het haar op skool- en sportgebied telkemale geklop. Maar die een prys wat vir Anika regtig saak gemaak het … met daardie prys het Bertha weggestap.
Hy het haar aan die skouers gevat. “Ek en Bertha wil jou baie graag by ons troue hê. Jy’s my maatjie – dis belangrik vir my dat veral jý daar is.”
Sy het weggerem, en hy het haar met mening probeer terughou. In die proses het sy gestruikel en teen sy bors beland. Só naby aan hom, sy kon die manlike geur van sy lyf ruik.
“Vir wat?” het sy geskree en losgeruk. “Om Bertha se hand vas te hou, of is dit dalk joune?” Haar stem het hard en lelik geklink.
Hy het hom vererg. “Dis nie soos jy dink nie. Ek het gehoop jy is saam met my bly, maar dis duidelik nie die geval nie.”
Toe het hy omgedraai en weggestap sonder om te groet.
Vir haar straf moes sy deur die trouseremonie sit, met haar pa as metgesel langs haar. Deur die hele seremonie het sy haar traak-my-nieagtig voorgedoen, te trots om hulle te laat agterkom hoe diep seergemaak sy was. In die agterste ry van die kerk moes sy sit en toekyk hoe die ander vrou hom toe-eien, sy liefde en trou opeis.
Maar dit was nie die einde nie. ’n Hart kan breek en nogmaals breek, sou sy daardie selfde nag nog uitvind.
Sy sukkel die skuiframe oop en trek die klam, koue aandlug diep in haar longe in. Reuke kenmerkend van hierdie tyd van die jaar en tipies van die Bolandse winter. Winter is ’n tyd van heimwee, vir terugdink en verlang, maar dis ook ’n tyd van afskeid neem. Is dít hoekom die noodlot haar hierheen teruggedwing het – om te kom afskeid neem? Maar waarvan of van wie?
Reën begin neerstuif; die miswolk het Paarlberg nou heeltemal toegevou. Anika kruis haar arms koulik voor haar bors. Sy is hier om vir Piet Summers te sê sy vergewe hom, en ook om ’n nuwe begin saam met hom te maak. Henk Zimmerman het belowe om haar te help; hy is ’n psigiater, hy het baie kontakte. Iewers moet iemand iets weet. Al wat sy vra, is net ’n leidraad, ’n brokkie hoop.
Sy is drie-en-dertig jaar oud, ’n normale vrou wat smag na liefde en vervulling. Henk kan daardie man vir haar wees …
In hul vele gesprekke het sy woorde teen haar vasgeslaan: “Dis beter om te onthou en dit dan te verwerk. Ontkenning bring geen groei, geen genesing nie.”
Dan het sy hom uitgelag, want wat weet hy van die pyn, die haat in haar binneste? ’n Hart het net plek vir een emosie: dis óf haat óf liefde! Haar hart dra swaar aan die haat en veragting vir die vrou wat soveel ellende oor haar gebring het.
“Die lewe is ’n ketting van verlies. Ons sal ons onskuld verloor, en dan ons ouers en ons werk en ons vriende en ons hoop. En ons sal ons hare verloor, ons tande en gesondheid en dan ons lewe,” het hy haar met woorde gepeper. “So vat elke dag vas met beide hande en lééf dit, maak liefde, bemin.”
Sy het met woedende teenantwoorde en -vrae op sy lewensfilosofie gereageer. Wat weet hy tog, dis alles net boekekennis. Hy leef nie haar lewe nie!
Sy skrik uit haar bepeinsing op toe die voordeurklokkie skril deur die aandstilte sny.
Sy herken hulle die oomblik toe die voordeur oopswaai: Abram en Lidia de Villiers – haar pa se naaste bure en Nelis se ouers. Die fletsblou oë van die gryskopvrou is vol vrae, merk Anika dadelik op. Met miskien ook ’n tikkie verwyt daarin?
Lidia tree vorentoe en hou haar hande spontaan na Anika uit. “Dierbare Antjie … Jy’s terug! Net nou die dag nog het ek vir Nelis gesê jy sal terugkom, sodra jy dit uitgesorteer het wat jou hier weggeneem het. Brugstraat nommer een was en is jou tuiste.” Sy draai na die lang man agter haar. “Het ek dit nie gesê nie, Abram?”
Hy knik instemmend.
“Naand, tannie, oom. Kom binne, uit die reën uit.”
Hulle merk die enkele tas wat teen die muur in die portaal staan.
Anika wring haar hande saam. “Wil julle sit?”
Abram skud sy kop. “Nee, dankie. Ons was die hele dag op Nouveau by Nelis, nou is daar nog heelwat aandwerkies om af te handel.”
Lidia knik instemmend. “Maar toe ons die motor met die vreemde registrasienommer voor Piet se deur sien staan en die oop luike … Ons het sommer net geweet die Antjie-kind is terug. Ai, my kind, ons is so dankbaar jy’s vanaand hier in die Paarl, waar jy hoort.”
Sy druk Anika teen haar vas, wat die aanraking net vir ’n kort oomblik verduur, sodat die ouer vrou verplig is om haar te laat gaan.
“Was jy al daar by die hospitaal?” vra Abram.
Anika skud haar kop. “Nee, oom, ek het ook maar kort gelede hier gearriveer. Dankie vir die oproep oor my pa …”
Hy beduie met sy hand. “Dis die minste wat ek kon doen.”
“Waar het oom my telefoonnommer gekry?” vra sy versigtig, agterdogtig.
“By jou pa,” is al wat hy sê.
Deurentyd hou Abram haar dop. Sy het ouer geword, sien hy, met skadu’s onder haar oë. Maar ouer duidelik nie net in jare nie. Daar is lyne om haar mond en oë – tekens van swaarkry. Ten spyte daarvan is sy steeds een van die mooiste vroue wat hy ken. Haar ma se ewebeeld. Haar ontwykende oë en hande wat bly vroetel, verontrus hom egter. Wat sou skeefgeloop het in haar lewe?
Baie nagte wanneer slaap hom ontwyk, dink hy aan sy kinders. Soos enige ander ouer bekommer hy hom oor sy twee seuns. Veral sy oudste seun se doen en late lê swaar op sy hart, maar Nelis gaan stil sy gang, sonder om ooit te praat oor dit wat in sy gedagtes is. Gerhard, daarenteen, is ’n man wat sê wat hy voel, ongeag of hy jou in die proses dalk in die gesig vat.
Maar aan Anika hier voor hom dink hy ook soms. Nelis se maatjie … Sy was soos ’n eie kind in hulle huis. En toe trou Nelis met Bertha Beukman en alles spat uitmekaar. Die Paarl se godin om wie alle jong manne gedraai het. Hy het sy seun probeer waarsku, maar Nelis was verlief tot oor sy ore. En Abram en Lidia kon sien hoe die lig in die oë van Piet Summers se dogter verflou. Hy het met Nelis gepraat en probeer raad gee, maar dié het net gelag en sy gang gegaan.
Soos die dae in maande en jare oorgespoel het, het Nelis in ’n teruggetrokke man verander. Hy het hom hart en siel in sy en Gerhard se boerdery gewerp en al stiller geword. Die kere wat hy Abram-hulle wel besoek, praat hy net oor sy wynmakery, waaroor hy amper fanaties entoesiasties is.
Toe die nuus van Anika se verdwyning rugbaar geword het, het Abram met Piet kom praat. Hy wou weet of hulle met iets kon help, en of Piet darem geweet het waar sy kind is. Sy buurman het egter net by die venster uitgekyk, asof hy onbewus was van enigiemand anders se teenwoordigheid.
Teenoor Nelis het Piet egter ’n totale gedaanteverwisseling ondergaan. Hy het selfs so ver gegaan om Nelis sy huis te belet. Die vreemdste is dat Piet ná daardie konfrontasie handomkeer verander het – nooit weer ’n druppel drank oor sy lippe geneem nie.
Abram het die klein Anika van harte
