jou raakgesien. Ja, ek het gesien hoe mans in die straat jou agternakyk. En ek wou hulle bliksem net omdat hulle na jou gekyk het. Dit was my plig om jou te beskerm.”
Sy is verbaas. “Hoekom?”
“Hulle het jou met begeerte aangekyk en jy was nog onskuldig. Ek ken die vieslike gedagtes van mans.” Het ek dan nie self begeer nie? dink hy. Jy was myne, mý maatjie!
Hy glimlag vir haar. “So wie’s die man in jou lewe? Vertel.”
“Henk Zimmerman, ’n psigiater. Hy’s verbonde aan dieselfde hospitaal waar ek werk.”
Die blote gedagte aan ’n ander man in haar lewe laat die woede skielik in hom opvlam, maar daar is ook ’n beklemming in sy binneste. Die gevoel is so oorweldigend, hy wil met sy vuis teen die muur slaan om uiting daaraan te gee. Dit verwar hom omdat hy nie die oorsprong van die gevoel ken nie. Daar was nooit enige sprake van ’n verhouding tussen hom en Anika nie. Hulle was boesemvriende, ja!
Of was dit meer as net dit? wonder hy nie vir die eerste keer nie. Anika het soms vreemde gevoelens in hom wakker gemaak, weet hy.
“Jou ma het genoem dat jy en my pa nie goed klaargekom het nie, Nelis. Wat het sy daarmee bedoel?”
Haar vraag vang hom onkant. Sy mond gaan oop om ontkennend te antwoord, maar dan bly hy stil.
3
“Nelis de Villiers, jou gemors! Jy sit nie weer jou voete in my huis nie!”
“Hoe nou, oom?” vra hy verslae. “Ek het net gekom om van Antjie te hoor. Waar sy is …”
“Gee pad, De Villiers! Gaan in jou swernoot! Jy het my kind hier verdryf. Jý! Ek soek jou soort nie op my werf nie.”
Vir die eerste keer beskou hy die ouer man voor hom regtig. Piet Summers sien daar verwaarloos uit. Dit lyk of hy dae laas geskeer het en sommer in sy klere geslaap het.
Ek was lanklaas hier, besef hy. Doelbewus het hy weggebly, gedink dis die beste vir almal. Maar gister het sy ma iets kwytgeraak van Anika wat darem nou al lank weg is, dis al maande.
“Wat is fout, oom? Waar is Antjie?” dring hy aan om te weet.
In die diep leunstoel langs die deur sit Piet Summers met ’n bottel drank in sy hand. Hy beduie met ’n gebalde vuis na Nelis, wat nog steeds net buitekant die voordeur op die stoepie staan.
“Anika is weg! Hoor jy? Sy’s weg … Almal het my verlaat. Dié bottel is nou my vrou, die een wat my nooit sal verlaat of dreig om my te verlaat nie. Hierdie bottel vat my weg na ’n plek waar my gedagtes en herinneringe nie kan kom nie. Maar ek wil my bottel-vrou nie meer hê nie. Ek wil my kind terughê. Hoor jy? Voetsek uit my huis uit!”
“Ek is nie ’n hond wat oom kan voetsek nie. Oom kan my nie sonder rede beledig en dan weet ek nie eens waaroor dit gaan nie.”
“Jy was nog altyd ’n gladdebek-donner, kon jou uit enige situasie praat. Wel, nie hierdie keer nie. Ek weet van alles! Anika het geskryf – alles vertel!” Die ouer man is spierwit in sy gesig. “Jy het my mooi, pragtige kind misbruik en toe weggegooi …”
Nelis skrik en is self bleek. “Ek weet nie waarvan oom praat nie,” hou hy verdwaas vol.
“Die aand van jou ramparty … sy het eers in die oggendure huis toe gekom. Sy’t my alles vertel – alles!”
Met moeite dwing Nelis die onthou-gedagtes uit sy kop. “Hoe erg is die skade na sy beroerteaanval?”
Anika trek haar skouers op. “Sover ek gisteraand kon sien, is die linkerkant van sy lyf geaffekteer. In die rukkie wat ek daar by hom was, het hy nooit sy linkerhand gebruik of beweeg nie. Maar sy verstand en spraak is op die oog af orraait. Ek wil vandag met sy dokter gesels om die volle prentjie te kry. Ek weet vir ’n feit dat sulke pasiënte gewoonlik goed op terapie reageer.”
Sy trek haar knieë onder haar ken in; hy loop rusteloos op en af in die vertrek. Skielik steek hy vas en draai met ’n glimlag in haar rigting.
“Onthou jy nog vir oom Bennie Matthee?”
Sy wil eers ontkennend haar kop skud, maar dan onthou sy tog. “Praat jy van die ou oom wat Saterdagmiddae by jou pa gekuier het?”
“Die einste!” Hy uiter ’n laggie.
“Ons het gewoonlik agter die stoepmuur weggekruip wanneer hy by jou pa kuier. Lewe hy ooit nog?” vra sy belangstellend.
“Die ou oom is nog hups, sê ek vir jou! Ja, ons het daar weggekruip om te hoor wanneer begin hy nies van Pa se pyprook en dan poep hy ook.”
Sy glimlag spontaan; hy ruk sy asem onhoorbaar in by die aanskoue van haar skoonheid.
“Hoekom praat jy spesifiek nou van hom?” vra sy.
“Ons, ek en Gerhard, het sy seun aangestel as plaasbestuurder. Die mannetjie is hardwerkend en beslis ’n aanwins vir Nouveau.”
Hy kom langs haar op die rusbank sit en sy deins instinktief terug tot teen die leuning. As hy dit agterkom, laat hy dit nie blyk nie. Daar is net ’n effense frons tussen sy ruie wenkbroue.
“Onthou jy nog hoe my pa altyd in die winter sy partytjiepruik opgesit het om sy kaal kop warm te hou? Hy het soms selfs daarmee winkel toe gegaan,” praat Nelis sommer die gedagte wat hom te binne skiet om die gesprek lig te hou.
Anika het egter genoeg daarvan gehad. “Watse onthou-jy-nog-speletjie is dit hierdie? Jy weet ons onthou presies dieselfde gebeure, so hou op om rowe af te krap. Gister is verby!” Sy spring van die rusbank op en gaan met haar arms voor haar bors gekruis by die venster staan. Sy wil nie nou herinner word aan ’n gister wat hulle gedeel het nie. Want hy is die middelpunt van haar verlede, haar hel!
Nelis kom agter haar staan, maar raak haar nie aan nie.
“Is daar dan sere met rowe, Antjie? Ek het dit nie geweet nie. Ons het alles eenders beleef, eenders oor dinge gevoel.”
Sy tol so vinnig op haar hakke om dat haar hare deur die lug swiep. Daar blits woede in haar oë en hy deins effens terug.
“Staak dit, sê ek jou!”
“Is jy nie ’n bietjie te fyngevoelig oor blote opmerkings nie?”
Hy vat haar skouers vas; sy voel die warmte, die grofheid van sy hande deur haar dun nagklere en ril. Met amperse desperaatheid wring sy haar onder sy hande uit.
“Los my! Jy raak nie aan my nie!”
Hy frons vererg. “Jy oorreageer!” sê hy skerp. “Wat’s fout met jou? Natuurlik is gister belangrik, en om dit te probeer ontken of weg te wens is onmoontlik. Wat gister gebeur het, bepaal tog hoe ons optree, die besluite wat ons neem.”
“Ja, ja …” beduie sy met haar hand.
Hy moet nou ophou, anders gaan sy dinge sê waarvoor nie hy óf sy gereed is nie. Nie nou al nie, nie voor sy al die antwoorde op haar vrae het nie. Die selfverwyt wat aan haar vreet omdat sy haar verantwoordelikheid op iemand anders afgeskuif het, sal haar die res van haar lewe soos ’n bloeddorstige
