dit nou in Ma se kop: dis nie ’n fabrieksgebied waar Ma sommer enigiets mag dump nie. Dis ’n … dis ’n plotgebied.”
“Residensiële area,” het ek ingegryp, want Ma haat die woord “plot”.
“Dis mos wat ek sê,” het Bert hom opgeruk.
“Bert is reg,” het ek kant gekies sonder om te weet vir wie. “Dis ’n residensiële area waar mense met hulle honde loop en die kinders op die paaie perdry en verbykom skool toe. Dis hoekom die munisipaliteit verlede week geweier het om ekstra vullistrollies aan ons te voorsien.”
“Ons het in al die jare nog nie ’n voet verkeerd gesit nie,” het Ma volhard. “Ek dink nie dit kan van baie firmas gesê word wat internasionaal handel dryf nie. Daar staan die stoorkamers vol verpakkingsmateriaal en geskenkprodukte en oefenklere en kruie en kapsules: oop en bloot vir enigeen om te kom besigtig. Kyk hoe lyk die terrein, die blomme, die grasperke. Dit tel alles in ons guns.”
“Nou toe nou,” het Bert sarkasties gesê. “Hoekom sal blomme en grasperke in ons guns tel?”
“Niemand soek tampans in ’n silwerskoon hoenderhok nie,” het Ma gesê.
Bert se mond het oopgeval. “Tampans? Jissie, Ma, nou raak Ma rof!”
“Hoenderluise,” het Ma vinnig gesê. “Ek praat van tampans, hoenderluise.”
Bert het geproeslag en Ma het gemaak asof sy hom nie hoor nie. “Vlooie op ’n goed versorgde Persiese kat, kopluise op ’n netjiese kind se kop, onkruid in ’n perfekte tuin,” het sy bo-oor sy lawwe geproes gepraat.
“Ons praat mos nie van onkruid nie, Ma?” het hy nogtans teruggekap.
Ma mors haar asem, het ek gedink. Metafore werk nie met Bert nie. Soms práát hy selfs dislekties.
“Nee, ons praat nie van onkruid nie,” het Ma die stryd gewonne gegee. “Ons praat van LeanRLeanest se reputasie, Bert. Ons het ’n goeie naam. Ons het nog nooit die sypaadjie vol swart vullissakke gepak nie. Al wat ooit hier weggery word, is gewone huishoudelike afval. En die munisipale inspekteurs lol nie met huishoudelike afval nie. Het jy al gesien hoe vinnig dit gaan wanneer die vullisverwyderingslorrie verbykom? Hier in die hoewegebied werk die munisipale vullisverwyderingspanne teen tyd.”
“Oh, yeah,” het Bert gesê. “Maar môre is dit bye-bye, good times, Ma. As iets môremiddag skeefloop … Daardie nat pulp is swaar. Die kans dat daar van die sakke kan skeur, is min of meer honderd persent. Iemand kan net besluit om die polisie te ontbied. Die land is vrot van die drugs.”
“Jy kyk te veel televisie,” het Ma gesê.
Bert het sy skouers opgehaal en sy neus sowaar met die soom van sy verkreukelde swart T-hemp afgevee. “Jy weet, Katryn, ek wens ons kon alles in die Rusfonteindam gaan dump,” het hy ondersteuning by my gesoek. “Oukei, ek weet ons kan nie. Maar hoekom stuur ons nie vir Josué met die afleweringslorrie na ’n ou mynskag of sinkgat nie? Of wat sê jy, sus?”
Ons dink nie meer logies nie, het ek gedink. Ons is almal ewe desperaat.
“Ek het ’n beter plan,” het ek half bitter gesê. “Ons stuur vir Josué met die lorrie na die einde van die aarde, dan gooi hy al ons probleme daar af.”
Ma het rooi wange gekry, altyd ’n slegte teken. “Al wat nou in daardie sakke is,” het sy gesê, “is kapsules vol …”
“… kruie,” het Bert moedswillig gebly. “En wie gaan nou tronk toe oor droë blare?”
Ek was so moeg dat ek skaars op my voete kon bly en het voorgestel dat ons almal gaan slaap.
Ma het ’n dweil gegryp en die nat en vuilgetrapte teëlvloer obsessief begin skoonmaak. Sy was sommer ook besig om ’n resente sakebeginsel uit my pa, Eggert Müller, se vet leeromslagboekie te verontagsaam. Pa versamel sy eie gedagtes oor sukses in die sakewêreld, sodat hy tydens elke media-onderhoud iets nuuts uit sy mou kan trek, veral op Summit TV.
Hoe hoër op in die korporatiewe hiërargie, haal hy homself dan soms gedurende so ’n onderhoud uit sy Moleskine Shanghai City Notebook aan, hoe minder emosiegedrewe.
“Ek sal die vloer was, Ma,” het ek aangebied.
“Los,” het my ma kortaf gesê. Sy was één bondel emosie en haar lyftaal het haar verklap.
“Ma kan regtig maar …”
“Lós, Katryn!” het Ma geblaf. “Ek oefen vir die tronk.”
Toe het ek ook genoeg gehad. “Ma is nou regtig belaglik,” het ek haar toegesnou. “Bert gebruik sy verstand. Dit help nie om Ma op te ruk oor …”
Haar kyk het my die res van my sin laat insluk. Skrik, hik, verstik, terug in die blik, soos altyd. Op drie en twintig is ek eintlik nog maar net so bang vir Ma se ware emosies soos toe ek dertien jaar oud was en Pa sy Sondagkoerantvoorblad-verhouding met Zelda Larson, die destydse skakelbeampte van die maatskappy, gehad het.
“If looks could kill,” het Bert ongeërg gesê. “Ons het genoeg om mee te cope, Ma. Wat daarvan as Ma probeer om Ma se pity party tot later uit te stel?”
Ma het hom één kyk gegee, maar eintlik was dit alles bluf. Ma was ’n bol oop senuwees.
“Dis kwart voor een in die nag, Bert,” het ek sag gesê. “Wat daarvan as jý probeer om Ma ’n bietjie minder te ontstel? Ma is moeg; ons is almal moeg.”
Hy het skielik arms gevou met sy rug na Ma gestaan. Hy het hom nie verwerdig om om te draai nie; ek het teen sy agterkop vasgekyk.
Dit was toe sommer ook die oomblik van Brian se toetrede tot die toneel. As ek nie geweet het dat hy die hele tyd saam met ons daar tussen die pille was nie, sou ek gedink het hy kom van agter die verhooggordyne of vanuit een van die ander twee vleuels van die kompleks te voorskyn. Sy oë was rooi; my blonde heart-throb is nie iemand wat dié tyd van die nag optimaal op ’n werksvlak funksioneer nie. Tussen middernag en drie-uur in die môre, sê Brian altyd, sorteer ons niks met ons koppe uit nie. Dié ure van die nag is daar vir nie-intellektuele genietinge.
Só stap Brian toe ook van iewers op die verhoog reg op Bert af. “Hi. Lights still on, duh?” het hy gevra en my broer ’n klap teen die boarm gegee. “Om ’n bietjie nice met jou ma te wees, kan nie kwaad doen nie, swaer. Op die oomblik wil die noodlot nie juis hê dat jou ma-hulle op cloud nine moet wees nie. Die bottom line is: your parents are fighting a hard battle. Hulle het niks verdere battering van jou kant nodig nie, oukei?”
Bert het omgeswaai, ’n emmer vol kapsules in ’n sak omgekeer en die pille aggressief, asof hy ’n gewigtige stelling wou maak, onder sy plakkies platgetrap. Die doppies het hoorbaar geklap en by gebrek aan ’n swart boekie het ek ’n aantekening in my kop gemaak: Die bottels sluk borrels in die water en die kapsules se doppies klap in die vullissak.
Nes die firma. Nes ons almal.
Ma het haar kop stadig gedraai en die trap-en-verpulpingsaksie op die marmerteëls met haar moeë oë gevolg. Haar mond het geroer asof sy regmaak om iets te sê, maar uiteindelik het sy Brian net verstorwe aangekyk.
Pa maak nie reg nie, het ek gedink. Hy moes hier gewees het. Hy kan mos nie van die boot afspring wat hy op die rotse laat loop het nie.
