en noudat jy hier was … Hy lyk gelukkig. Ek glo hy sal die dood nou makliker tegemoet gaan.”
“Verwag jy dat hy binnekort sal sterf?” vra sy ontsteld.
Sy uitdrukking is stroef, maar sy oë verraai die pyn. “Ek kan hom nie terughou nie, Marné. Oom Sebastiaan is oud genoeg om my oupa te wees, maar hy was meer soos ’n pa vir my. Ek sal altyd dankbaar wees oor sy vrygewigheid teenoor my oupa en ouma.” Hy glimlag gedwonge. “My ouma sien uit na jou kuiertjie. Kom ons stap kombuis toe. Julle kan kuier terwyl ek die bouers gaan betaal.”
“Hoe kom jy en Erik oor die weg, Marné?” vra Kobie reguit toe hulle oor Erik begin gesels.
“Erik is altyd vriendelik en bedagsaam teenoor my, tant Kobie, maar hy lyk dikwels stroef en in homself gekeer. Soms voel ek soos ’n oorlas in sy teenwoordigheid.”
“Laura … Laura Viljoen,” sê Kobie sag, mymerend. “As hy net kan leer om die verlede te begrawe en voortgaan met sy eie lewe.”
“Het hy haar nog altyd lief, tannie?”
Sy sug en skud haar kop. “Ek sal nie weet nie, Marné. Jy sê self Erik is in homself gekeer. Hy praat nie oor die dinge wat in sy binneste aangaan nie.”
“Was … was Laura baie mooi?” vra Marné en hoop vurig dat sy nie die hinderlike prikkie van jaloesie in haar binneste aan Kobie verraai nie.
“Mooi?” Kobie pers haar lippe hard saam, haar uitdrukking afkeurend. “O, sy was seker mooi. Beeldskoon, het die mense gesê, maar skoonheid is soms veldiep.”
“Was sy blond of donker?”
“Donker. Sy het raafswart hare en pragtige, donkerbruin oë gehad. Ek dink sy het te maklik geglimlag, maar die mans het gedink haar glimlag is verleidelik. Sy was lank en pragtig gebou met ’n vol figuur, maar nie vet nie. Selfs die orige Lukas het hom aan haar vergaap,” vertel Kobie vies.
“Het sy dikwels hier kom kuier?” vra Marné en voel skielik soos ’n indringer in die gesellige kombuis. Wie weet, dalk het Laura op hierdie selfde stoel gesit, dink sy, en sy kriewel ongemaklik rond.
“O, sy was ’n paar maal hier, maar dan moes ek haar in die sitkamer onthaal en my beste teeservies gebruik. Erik het my duidelik laat verstaan die wonderlike Laura was ’n meisie uit ’n skatryk huis, en boonop ’n stadsmeisie. Sy het nooit in Eiland-huis oornag nie, seker omdat ons te eenvoudig vir haar was. Sy het in die hotel op die dorp tuisgegaan en dan het Erik haar daar besoek. En glo my, hartjie, ek was innig dankbaar daaroor, want Laura het die vermoë gehad om my ontuis in my eie huis te laat voel.”
“Dalk kon sy aanvoel dat tannie nie van haar hou nie,” sê Marné mymerend.
“Nie Laura Viljoen nie! Sy kon Vincent se tweelingsuster gewees het, want sy het haar neus opgetrek vir ’n eenvoudige ou tannie soos ek wat maar net ’n doodgewone huisvrou is. Na Lukas wou sy nie eens kyk nie. Die goeie Lukas … Reken, Marné, hy was ’n voorman in Sebastiaan se staalfabriek toe ’n yslike staalstaaf deur die onverskilligheid van twee nuwe werkers op hom geval en sy been verbrysel het. Hy kry ’n goeie pensioen, daarom is dit nie vir ons nodig om hier op Flaminke-eiland te woon nie. Maar hy het as ’t ware saam met Sebastiaan oud geword en Sebastiaan was bewus van Lukas se liefde vir die platteland. Toe Sebastiaan se vrou sterf … Hy wou ook wegkom uit die stad uit, daarom het hy na Flaminke-eiland toe gekom en ons saamgebring.”
“Het hy toe al geweet hy het kanker, tannie?”
“Ek dink so. Maar hy was toe nog bedrywig in die stad met al sy fabrieke en ander sakebelange, en soms het hy net naweke hier gekuier. Mettertyd het sy siekte erger geword en sowat vyf jaar gelede het hy Erik opgelei om hom met sy talle verpligtinge te help. Sebastiaan het bekwame en betroubare bestuurders, maar Erik is sy ore en oë,” vertel Kobie trots.
“Hou Erik nie van Ilze Brandenberg nie?” gooi Marné ’n klip in die bos, gretig om die gesprek terug te bring na hom toe.
“O, hulle groet oor en weer en gesels soms oor Nicolette, maar hulle is blote vriende soos wat jy en hy is. Ek sal so bitter graag my kleinseun gelukkig getroud wil sien voordat ek my oë finaal sluit, maar Laura wil hom nie met rus laat nie …” Haar blik rus pleitend op Marné. “As jy nou my kleinseun kan liefkry, Marné …”
Marné voel verleentheid in vlamme op haar gesig uitslaan. “Wat sal dit my baat, tannie? Ek is nie Laura nie,” sê sy. Daar is ’n asemrigheid in haar stemtoon.
“Erik sê nie veel nie, maar ek kry die indruk hy is besorg oor jou. Hy hou van jou geselskap, want hy soek nooit na ’n verskoning as ek hom vra om jou te gaan haal nie. Ek meen nou maar: as jy hom kan liefkry, vra hom om met jou te trou.”
“Tant Kobie!” Sy staar Kobie verbaas aan en lag. “Hy sal al sy respek vir my verloor as ek so iets doen.”
“Ek glo nie, hartjie. Dalk sien hy jou dan as vrou raak. Vra hom sommer elke dag totdat hy gewoond raak aan die gedagte. Ek meen nou maar: dis ’n desperate situasie en dit vereis ’n desperate oplossing, want ’n oujongkêrel …” Sy buig vertroulik nader. “Oujongkêrels word nooit oud nie, Marné. As hulle nie aan hartversaking beswyk nie, sterf hulle aan ondervoeding, want hulle eet verkeerd. Ek sê maar net.”
“Ek wil nie Erik se dood op my gewete hê nie, tannie, daarom sal ek tannie se voorstel ernstig oorweeg,” antwoord Marné vroom en vonkellag in Kobie se oë.
Vincent sien Rentia die Victoriaanse sitkamer binnekom. Hy vou sy arms, keer sy rug op haar en staar fronsend deur die venster.
“Vincent? Asseblief, my seun, moenie my ignoreer nie. Ek moet ernstig met jou praat,” pleit sy.
“Het Ma Marné al om verskoning gevra?” vra hy bruusk.
Sy snak hard na haar asem. “Vincent! Verwag jy dat jou eie moeder haar moet verneder en ’n diensmeisie om verskoning vra?” vra sy gekrenk.
Hy swaai om na haar toe, ’n uitdrukking van grimmige afkeur op sy gelaat. “As Marné ’n diensmeisie is, wat is Ma? Ouma Renate se stuurjonge en afhanklike? Dink daaraan, Ma! Ons hele spul is ouma Renate se gedienstige slawe, want ons is almal te bang om haar teen te gaan. Marné werk minstens vir ’n salaris, maar ons teer soos parasiete op ouma Renate. Ons is mense sonder trots!”
“Maar ons is Brandenbergs, Vincent! Almal op Twiswaters weet ons hoef nie te werk nie, want jou ouma is fabelagtig ryk.”
“En as ons wil werk? Ilze is intelligent, maar Ouma wou haar nie toelaat om ’n onderwyseres te word nie. O, my slinkse ouma het nie omgegee dat Ilze ’n nuttelose graad kry nie, maar toe sy besluit sy wil onderwys gee, was daar skielik nie geld vir verdere studie nie. En wat van my?” vra hy verbitterd.
“Jy het nooit van studeer gehou nie, my seun, en –”
“Ek het!” val hy haar kras in die rede. “O, ek besef maar te goed ek het net ’n gemiddelde intelligensie, maar as ek die studierigting kon volg waarin ek werklik belangstel, sou ek ’n sukses daarvan gemaak het. Ma het geweet dat ek ’n boer wil word, maar het Ma my ooit gehelp? Het Ma ooit probeer om ouma Renate te oorreed om my na ’n landbouskool of -kollege toe te stuur?”
“Jou ouma sou nie na my geluister het nie.”
“Ons het hope ryk vriende. As Ma my werklik wou help, sou Ma by hulle om hulp gaan aanklop het. Of Ma
