sal nodig wees nie,” sê sy halfhartig. Maar sy weet Conrad Nolte het iets opgemerk.
Sy blik rus op haar. “Tot siens, juffrou Daneel. Sterkte.”
“En hou die luike toe. Dan is dit nie so warm nie,” voeg Berta by. Sy glimlag en knipoog, dan verlaat hulle die vertrek.
Teen die muur, nou duidelik in die lig wat deur die vensters val: ’n groot skildery van Hotel Njala, met Jan Joubert se naam pertinent daaronder geteken.
Sonja kyk terug na die skaakbord. ’n Wit pion het twee blokkies vorentoe beweeg.
Maar sy kan nie onthou dat enigiemand naby die skaakbord was nie!
Tog staan die pion en wag vir die swarte om die uitdaging te aanvaar.
En ’n swerm hadidas vlieg krysend voor haar venster verby.
4
“Nog ’n toeris is beroof, luitenant. Dié slag by een van die stalletjies.” Berta staan in Conrad se kantoordeur en stap nader met ’n bordjie met een koeksister daarop.
Hy huiwer en neem dan die koeksister wat Berta self gebak het. Dikwels staan daar sommer vroegoggend al ’n bordjie gelaai met koeksisters op sy tafel, dan weet hy hy moet vanaand weer ’n ekstra gimsessie probeer inpas as sy werk dit toelaat. Naweke se maagoefeninge en kilometers se draf op die R536 is nie meer genoeg nie.
Dit is hoekom hy haar gerantsoeneer het: “Jy moet net een koeksister hier neersit, sersant. Jy weet ek eet nooit twee van die goed na mekaar nie.”
Daar is iets ekstra lekker aan Berta se koeksisters. Sulke lang smulpaap-dunnes wat nie swem in die stroop nie. Sy gebruik ’n resep wat nie dinge oordoen nie. Sy ouma se koeksisters het so ’n verwurg-soet gehad wat soos nat watte in sy keel saamgebondel het sodat hy een keer ’n galaanval daarvan gekry het. Hy het van toe af nooit weer koeksisters geëet nie – tot hy Berta s’n geproe het.
Sy glimlag en maak weer daardie hmm-geluidjie asof sy sy reaksie deerniswekkend snaaks vind.
Conrad neem die koeksister en byt daarin. ’n Loom soetheid vul sy sy mond. Lekker. Dêm lekker.
“Wanneer is die toeris aangeval?”
“Vanoggend, luitenant. Dié slag kom die slagoffer van iewers uit Namibië. Die jafel het alleen gaan stap teen sonsopkoms. Die hadidas was nog nie eers behoorlik wakker nie, toe loop hy na ’n padstalletjie toe wat in elk geval nog gesluit was, en toe takel die menere hom.”
“Is hy aangerand?”
Sy skud haar kop. “Hulle’t net sy Rolex gevat. Hoekom mense met sulke parafernalia in die bosse gaan stap, sal net hulle weet.”
Conrad-hulle het op skool ’n voorgeskrewe boek bestudeer met verhoogstukke in, en in een was daar ’n Mrs Malaprop. Sy was ’n snaakse vrou wat altyd haar uitdrukkings en woorde deurmekaar laat raak het. Berta laat hom soms aan Mrs Malaprop dink.
“Nie parafernalia nie, sersant. Dis iets anders daai.”
“Ek bedoel goeters. Bling. Dinges. Watchimacalits, gadgets! Katoeters! Ons het nie ’n lekker Afrikaanse woord daarvoor nie.”
Conrad neem sy baadjie en sy motorsleutels. “Ons gaan seker heeloggend uit wees. Kom ons kry gou Mma Marukane se boereworsbulle hier in Hazyview by die taxi’s. Ons gaan dit nodig hê as ons bos toe gaan. Jy weet hoe honger jy raak.”
Sy lag en skud haar kop. “Dis luitenánt wat elke keer vra of ek nie iets in die motor het nie – veral as luitenant se sigarette op is.” En terwyl hulle met die gang afloop: “Nou kan luitenant darem gou ’n dampie maak voor ons die pad vat. So ek dink nie dit gaan net om die boerewors nie.”
Sy ken hom heeltemal te goed. Dit laat hom soms beklem voel. “Ja, jong, wat ook al. Ek sweer jy sal nog eendag ’n Happy Meal hartseer maak, Sersant.”
Minute later is hulle midde-in die chaos van Hazyview se taxi-area. Dit is die enigste plek waar daar sulke formidabele boereworsrolle verkoop word. Mma Marukane, wat net hier anderkant in Mkuhle bly, se boerewors is lekkerder as enigiets wat Conrad al op ’n Hazyview-boerebraai geëet het en die manne in die omgewing weet hoe om te braai! En rugby te speel.
Hulle speel gewoonlik op Donderdagmiddae by die laerskool. Baie van die spelers kom uit die Sabie-distrik. Dit is die hoogtepunt van die week as die klomp manne bymekaarkom en kan praat oor alles wat eintlik nie saak maak nie.
Alles behalwe werk.
’n Menigte mense, sommiges met helderkleurige kopdoeke, bondel saam by die taxi’s onder die groot bord wat Maputo aandui. Twee seuntjies kom vol hoop aangedraf met houtvoëls wat in ringe aan hul hande rondswaai. Nog een staan nader met vyf grasgroen avokado’s in ’n sakkie. “Special! Two rand for one avo! Hazyview special. But for you, one rand for one avo! Support the locals! God bless you and your fandamily,” rammel die seuntjie sy rympie af. “Nice birds, local birds!” kekkel die ander twee seuns met die houtvoëls.
“Solank dit net nie hadidas is nie. Netnou begin die verbrande houtvoëls ook te skree!” brom Conrad. “Toe, laat wiel, ouens, ons is van hierdie vallei. Ek kom hier van die polisiestasie af.”
Die twee seuntjies maak gatskoon.
Conrad gaan staan onder die selfoon-advertensie en langs die vroutjie wat op die grond sit met skape wat van krale gemaak is. Dan draai hy na Mma Marukane se stalletjie met die tafeltjie wat al skeef trek van daardie grote paar elmboë wat daagliks daarop rus.
Agter haar is ’n vuurtjie van mopaniehout. Sy het nie ’n gasstofie soos die ander smouse nie, dan kry ’n mens daardie houtgeur in die boerewors wat Conrad seker is uit oom Kallie se slaghuis kom. Regte, egte boerewors!
Hy steek haastig ’n sigaret aan en trek die rook diep in sy longe. Dit en die mopaniegeur meng so lekker.
Op die vrou se tafeltjie, bloot op genade aangesien dit dreig om te swig voor swaartekrag, staan haar mango-blatjang wat sy soos ’n verematras tussen die brood en die wors gooi. Elke keer wanneer sy gooi, dril die velle aan haar boarms. “Spesenjaal vir jou, generaal!” Mma Marukane noem hom altyd só en praat die mooiste Afrikaans, met r-klanke wat sy hard en soepel in haar mond rondrol. Dan skrik die tsotsi’s hier rond, het sy al gesê, want sy ken mos ’n generaal!
“Twee wors-specials, dankie, Mma,” sê Conrad terwyl hy kyk na ’n ou vroutjie wat met puimstene na hom toe aangewaggel kom. Hy skud sy kop maar druk tog ’n paar rand in haar hand. Sy knik dankbaar.
Agter haar is daar drie deftige jong dames met heeltemal te veel grimering wat op hoë spykerhakkies oor die ongelyke grond probeer regop bly, op pad na die koelte van ’n kiaatboom. Hulle praat Engels met ’n Amerikaanse aksent, gepeper met Sjangaan-woorde tussenin.
Naby Conrad staan ’n kissie op die grond met oorryp papajas en vlieë wat gedurig weggewaai word deur ’n vrou met ’n geel kopdoek. Sy word terloops dopgehou deur twee mans wat op die vis-en-tjipswinkel se stoepie sit en eet.
Conrad kyk op sy horlosie. “By watter lodge praat ons met die man wat beroof is, sersant?”
“Ek moet hom bel as ons ry. Ek weet nie wat de hel die man makeer het om douvoordag rond te loop sonder ’n siel in visier nie.”
“Siel
