sou so hoop, maskas. Nie dat ek al daar aangeland het nie. Ek was tot dusver in ’n soort niemandsland. Dit herinner aan ’n wagkamer in ’n stasie. ’n Enorme vertrek met mense wat gedurig kom en gaan en meestal wag.”
“Sjoe. Sewe jaar. Het jy bekendes daar raakgeloop? P.W. Botha? Miriam Makeba?”
“Nie een van dié twee nie. Ek reken hulle het reguit na die eindbestemming gereis. In die Wagkamer dool rustelose siele rond met ’n ontstelde gees wat nog nie gereed is vir die oorgang nie. Die pragtige Matie-student sit met die meisietjie wat deur haar verkragter doodverbrand is op haar skoot. Vermoorde musikante … jêm. Sluipvermoorde politici drentel nog verdwaas rond. Oral is hunkering en hartseer.”
“Wat het jy hier kom doen? Kan ek help?”
“Ek sal nou en dan ’n geleentheid waardeer. Ek het nooit juis motor bestuur nie. Ek weet nie of ek oor bomenslike kragte beskik nie, miskien behoort ek deur middel van konsentrasie van punt A na punt B te kan beweeg. Maar weet jy, ek was so lank gedompel in die Calvinistiese werksetiek, dis moeilik om te laat gaan en terug te val op towerkrag. En ek wonder nogal oor Luyanda Mboniswa.”
“Jou moordenaar?”
“Ek het gelukkig geen geheue daarvan nie. Ek weet hy is opgesluit vir die … moord.”
“Wil jy hom gaan vergewe? Soos Nelson Mandela wat by Betsie Verwoerd gaan tee drink het op Orania?”
“Nee, ek sou hom om verskoning wou vra. Ek is moeg, ons gesels later weer.”
Daarmee vervaag sy en word deursigtig in die leunstoel, sodat net haar buitelyne – stippellyne – teen die bekleedsel bly huiwer.
Hoofstuk 6
Ek kan nie onthou of my innerlike dialoog by die boeties begin het en of dit van altyd af daar was nie.
Voor ek twee was, verval ek met die boeties in die gewoonte om alles te verwoord, uit te pluis en te kommunikeer.
Hulle is minder as twee jaar ouer as ek, ’n identiese tweeling, twee boontjies in ’n peul.
Ek glo aanvanklik ons is ’n drieling en ek die grootste, die een wat ontasbare dinge verstaan. Ek kan hul taal verstaan. Dit bestaan uit kreune, lettergrepe, skouer- en wenkbroubewegings, vlugtig soos die skadu van ’n wolk oor ’n landskap.
Ek is die een met woorde.
Die boeties kyk in my oë om die onsigbare te verwoord. Hulle het ’n woord: Vravimaud. Dis ’n blitsige preweling, vlietend soos ’n gedagte, terwyl die bruin oë effens rol in die bleek gesiggies.
Ek breek my kop om bestaanskwessies uit te lê. Dikwels verskaf ek self die vrae: Hoekom is ons gebore as mense en nie as bome nie? Is daar drie ander kinders wat presies nes ons is êrens op aarde? As ons ’n ander pa gehad het, of ma, sou ons nog óns wees? Waar gaan drome heen as ons wakker word?
Die boeties se vrae is eenvoudig en prakties, byvoorbeeld: “Wat is die lata?” Dis na aanleiding van een van ons kinderliedjies, “Ver in die wêreld Kittie”: “Sy lata draai, sy lata swaai, sy lata nie verraai.” Dit was maklik: “Die lata is die kietie se stert.”
Toe ek drie is, voel ek soos ’n beertjie. Nie ’n mamma- of pappabeer nie, nie ’n seuntjie- of dogtertjiebeer nie, net ’n beertjie – effens groot en lomp, maar met goeie bedoelings.
Ek was nie groot nie. Op foto’s uit dié tyd lyk ek soos ’n slaappop, met goue lokke, ronde blou oë en ’n soetwynmondjie. Die boeties voel soos kleiner beertjies.
In ’n ander provinsie, twee dekades vroeër, was Die Skrywer ’n blonde tomboy, ’n klein willewragtag met ’n basstem. Sy het geSTAAN en piepie. Sy het op die dak gestaan en die ouderling natgepiepie. Die dominee het gesê sy is van die duiwel besete en word vir die verderf groot.
My suster glo ek is ’n trassie, sê sy. My hart word week vir die seunsdogtertjie met die rasperstem van weleer.
My matrassie, sê ek.
In die maanlig is die kuifie van haar poenskop ’n omgekeerde driehoek op haar voorkop.
Sy beklouter my met wye oë. Haar lyf is swaar maar vloeibaar soos dié van ’n groot roofdier, ’n Siberiese tier. Sy steun diep uit haar keel. Die nag hang aan ’n spinnerak.
In die see gaan anemone oop en toe.
Hoofstuk 7
Ek skrik in die middel van die nag wakker van ’n pak stilte soos ’n lugleegte.
Marike sit op die rand van my bed.
Sy skop-skop met haar seilskoenvoetjies teen die bedkassie. Sy frons diep. Haar wit bloesie lyk vars gestryk. Sy dra ’n smeersel lipstif en elke haar is op sy plek.
“Jy is mos danig oor gesels, Maud, en altyd vol vrae. Wel, die nag is te lank. Ek kan slaap wanneer ek dood is. Ek het behoefte aan ’n koppie tee en ’n bietjie klets. Ek het tee gemaak. Het jy nét rooibostee? Ek vermoed die melk het ’n krakie. Hier, dis swart met bruinsuiker. En ek het die skottelgoed gewas.”
“Dankie.”
In die halflig van die straatlamp, nog halfverdwaal in die voorportaal van slaap, voel ek vrymoedig om iets van my hart af te kry:
“Voordat ons miskien vriende word en ek jou blindelings in alles moet ondersteun, wil ek net noem … ek bewonder op ’n manier vir F.W. dat hy die moed gehad het om sy hart te volg eerder as fatsoenlikheid. En ek glo nie Elita is ’n sjampanjeborreltjie soos jy gesê het nie.”
“Jy reken? Sy was eers my vriendin. Verskoon my as ek nie veel waarde heg aan vriendinne nie. Vir F.W. sal ek oor drie leeftye bemin en ewig bewonder. Ek en jy het iets in gemeen, Maud. Ons altwee is beterweters. Ek dink nie daar is hoop vir ’n vriendskap nie.”
“Hmmm. ‘Maud’ beteken ‘strong in battle’. Het jy kaneel in die tee gesit?”
“Pypkaneel en steranys om die sinne te vertroos.”
“Marike, hoekom wil jy jou moordenaar om verskoning gaan vra?”
“Moord is ’n komplekse saak, Maudie. Daar is baie onsigbare faktore wat inspeel.”
“Maar hoe kan dit ooit die slagoffer se skuld wees?”
“Trek elke dag die volle wapenrusting aan, sê Paulus in Korintiërs. In die lewe moet ’n mens sterk wees. Paraat en weerbaar. As jy ‘af’ raak, as jy pateties en onseker en in die pad begin voel, vra jy onbewustelik om afgeransel te word. Die instrument waardeur jy jou einde ontmoet, is dikwels niks meer as toeval nie. Die moordenaar word eintlik gebruik deur … noem dit maar die kosmos. Hy was op die verkeerde tyd op die verkeerde plek.”
“Of dalk was jý. Het jy so gepraat toe jy nog … gelewe het? Was jy nie enkel-Gereformeerd nie? Het jy nie die voorsienigheid en predestinasie aangehang nie?”
“Kyk, let’s face it. Ek was redelik clueless. ’n Mens tel heelparty waarhede op in die Wagkamer.”
Hoofstuk 8
In
