pa het nie vir haar die baaikostuum saam met die ander presente gegee nie. “Luister, Magriet, daar is nog een present. Maar dié moet jy self loop haal. Onder die groot klip in die dennebos het die maankoningin vir jou iets weggesteek. As dit weer volmaan is, moet jy die aand alleen gaan en dit gaan haal. As jy bang is, sal die maankoningin dit self weer gaan haal en vir ’n ander dogtertjie gee.”
“Ek is nie bang nie, Pa. Wanneer is dit weer volmaan?”
“Oormôre, dink ek.”
“Dan sal ek gaan.”
“Jy is verspot, my man. Die kind is mos nog klein.”
“Sy moet nou al leer om vrees te bowe te kom. Veral as iets belangriks op die spel is.”
Haar pa en haar ma het in die verligte kombuisdeur bly staan toe sy die aand alleen die bos in loop. Die maan het helder deur die lang, donker bome geskyn en êrens, hoog in ’n boom, het ’n uil bly roep. Magriet se rug was hol en haar wange was yskoud, maar sy het bly loop, deur die donker bome heen, met die suising van die nagwind soms harder as die uil se roep. By die groot klip, wat in die donker nog groter gelyk het en vreemd, het sy gebuk en met haar hande begin soek. Sy het die pakkie raak gevat en soos blits omgespring. Die takke het haar vasgegryp en die klippe het haar voete gesteek, maar sy het niks gevoel nie. Sy het net een doel gehad, om uit die donker weg te kom tot in die helder lig by haar pa en ma waar dit veilig was. Sy het haar in haar ma se wagtende arms gewerp.
Haar pa het gelag. “My dapper dogter. Jy het jou present verdien. Maak oop dat ons kyk.”
Sy het haar asem teruggekry en die bruin papier losgewoel. In haar hande was ’n regte, egte swembroek. Sy kon haar oë nie glo nie. Dit sou nooit weer nodig wees om daardie simpel broek te dra nie. Dit sou nooit weer nodig wees om haar arms oor haar bors te vou nie. Daarby was die swembroek ’n maankoningin-swembroek: dit was net so goudgeel soos die maanstrale wat deur die donker dennebome geval het toe sy netnou in die bos was. Sy het haar arms om haar pa se nek geslaan en hom styf vasgehou, en haar ma het kakao gemaak en hulle het saam in die warm geel lig van die kombuis gesit, en binne-in haar was dit lig en warm soos geel maanlig en soos die geel baaikostuum.
Haar oom en haar tannie en die nefies het baie kom kuier en dit was deel van die lekker van Montrose. Haar pa en ma het baie meer gelag, veral as haar oom en tannie kom kuier. Sy het selfs later van haar nefies begin hou. As hulle op die plaas was, is daar piekniek gehou en geswem en donkiegery. Die swem was ook nou baie lekkerder met die nuwe geel swembroek.
Op ’n dag het daar ’n pakkie van haar ouma af gekom. Dit was ’n wonderlike pakkie, en toe haar ma dit oopmaak, het die verlange na haar ouma vir die eerste keer in ’n lang ruk aan Magriet se hart kom pluk. Want die pakkie het nes haar ouma geruik: heel bo-in, met die stammetjies in watte en in blinkpapier toegewoel, was ’n bossie narsings en viooltjies. En daaronder was goue kondensmelklekkers en bruin soetkoekies met blink suikerkorrels bo-op. In ’n kleiner dosie onderin was ses vet, blink koeksisters. Vir Magriet, het op die pakkie gestaan.
“Ma, ek wil vir Ouma hê.”
“Maar Ouma is mos nie nou hier nie, Magriet.”
“Maar ek verlang na Ouma. Verlang Ma dan nie ook na Ouma nie, hè, Ma?”
Magriet se ma het nie dadelik geantwoord nie. “Ek kan verstaan dat jy na haar verlang, Grietjie. Jou ouma is baie lief vir jou.”
“Ek wil na my ouma toe gaan.” Sy kon die trane nie meer keer nie. En dit was meer as die skielike verlang wat haar laat huil het. Daar was iets in haar ma se gesig en in haar ma se stem wat haar ongelukkig gemaak het. En sy het nie geweet wat nie.
Op Montrose is Magriet se sussie gebore. Op ’n aand het sy en haar pa en haar ma met die motor stad toe gery. Haar pa het haar net by haar tannie afgelaai en dadelik met haar ma verder gery. Sy kon dit nie verstaan nie en die huil het sommer net onder haar oë kom sit. Maar die nefies het vir haar drop gegee en haar tannie het beduie dat haar pa en haar ma Moedersbond toe is. Hulle was van plan om vir haar ’n boetie of ’n sussie daar te gaan haal. Môre of oormôre sou sy self die baba kon gaan sien. Sy moet net soet wees. Later het sy gehoor dat haar sussie in die nag gebore is en dat haar pa sommer weer plaas toe is, want hy moes vroeg by die melkery wees.
En die volgende middag het haar tannie haar mooi aangetrek in ’n blou rokkie met ’n blou strik in haar hare en hulle het met Pinestraat op gestap en gestap en gestap tot haar beentjies wou afbreek, en uiteindelik was hulle by die Moedersbond. Haar ma het kiertsregop in ’n bed gesit en haar wat Magriet is styf vasgehou en later het sy ’n klein babatjie deur ’n glasruit gesien en hulle het vir haar gesê dis haar nuwe sussie. Sy het gedink dat dit ’n baie lelike sussie is, rooi en gekreukel en met ’n dikke bos donkerrooi hare. Sy het nie geweet of sy baie van die sussie gaan hou nie, maar sy het maar niks gesê van die lelikgeit en dat sy dalk nie van die sussie gaan hou nie, want sy wou nie haar ma se hart seermaak nie. En dit het gelyk asof haar ma baie bly is oor die sussie. Die aand het haar tannie haar vertel dat die sussie se naam Christi is.
Nadat Christi en sy en haar ma en pa weer by die huis was, het sy nogal lief geword vir die babatjie en sy kon nie verstaan waarom haar ma op ’n dag so kwaad was toe sy Christi se mondjie vol koek gestop het nie. Niemand anders het daaraan gedink om vir Christi ook koek te gee nie. En haar ma het gesê sy kon die kind dood laat verstik het. Sy sou mos nie haar eie sussie dood laat verstik het nie. Haar ma was net so kwaad die dag toe sy aan die waentjie gehang het en dit omgetrek het sodat Christi uitgeval en verskriklik geskree het. Sy wat Magriet is, het so geskrik dat sy Christi net daar laat lê het en onder in die tuin gaan wegkruip het. Haar ma het gesê sy sal nog die kind verongeluk, en daarna was Magriet nie meer so lief vir die sussie nie. Veral nie as haar ma en haar pa so aangaan oor die sussie nie, asof sy al baba in die wêreld is.
Op ’n dag het haar oom in die middel van die week op die plaas aangekom met ’n brief vir haar pa, en haar ma en pa was daardie dag net so bly as wat hulle was toe haar pa die werk op die melkplaas gekry het. Haar oom het beduie, maar sy wat Magriet was, het nie veel verstaan nie. Van staatsdiens en sekuriteit en lande en proefplaas en plotte het sy niks verstaan nie, maar wel van die feit dat hulle sou wegtrek van mevrou Macmurray se plaas. Sy wou sommer hartseer word. Sy het verseker geweet dat sy die katte en die donkie en Bimbo en mevrou Macmurray nooit weer sal sien as hulle eers weggetrek het nie. Nes sy haar ouma ook nog nooit weer gesien het van die aand dat hulle op die trein geklim het nie.
Kareepoort-Oos was die nuwe plek se naam en dit was ook naby Pretoria, maar na ’n ander kant toe uit. Dit was gelukkig nog naby genoeg aan die stad dat haar oom en tannie en die nefies kon kom kuier. En daar was ook ’n ander lekker op Kareepoort-Oos: vir die eerste keer het Magriet ’n maatjie gehad. Haar naam was Ella Stemmet en haar pa was een van die pagters wat op die hoewes by Kareepoort-Oos gebly en tabak geplant het. Haar ma het gesê sy kan met Ella speel, want Ella se mense was beskaaf. Sy het haar dae omgespeel met Ella, al was Ella ’n regte klikbek wat met alles na haar ma toe gehol het. Ella het soos ’n maer vark geskree die dag toe sy, Magriet, haar per ongeluk van die wa afgestamp het. Ella het huis toe gehol om by haar ma te gaan klik en sy, Magriet, het onder háár ma se kombuistafel gaan wegkruip. Hulle het haar egter maklik daar gekry en sy moes vir Ella en haar ma om verskoning vra. Daarna wou sy vir ’n ruk lank glad nie met Ella speel nie.
Eintlik moes Magriet begin skoolgaan op Kareepoort-Oos, maar die skool was ver van hulle huis af, byna twee myl ver, op Sonop. Haar pa het vir haar ’n fietsie gekoop en haar ma het haar leer ry, maar haar ma was te bang om haar alleen met die fietsie skool toe te laat ry. Toe het haar ma die huishulp by die baba laat sit en agter Magriet se fiets aangehardloop tot by die skool. Want hulle het nie toe ’n motor gehad nie. Smiddae het haar ma haar weer ingewag en die ent huis toe gehardloop. Maar haar ma was gou flou.
“So
