het, is hulle ’n week Noordkus toe.
“Kom ons gaan bietjie weg,” het sy voorgestel. “Kom ons gaan terug na die plek waar ons ons wittebroodsvakansie gehou het.”
En ’n week lank was dit amper soos dit aan die begin was, al het hy rusteloos geraak teen die einde. Die besluit om ’n baba te hê, was nie iets wat sy alleen geneem het nie. Hy was baie geesdriftig, al het sy êrens in haar ontgogelde agterkop geweet dis net omdat dit weer iets nuuts sou wees. En sy was reg. Die oomblik toe die swangerskap bevestig was, het hy belangstelling verloor, was hy weer nooit by die huis nie.
Sy was dom. Dit het sy oor en oor vir haarself gesê gedurende die afgelope maande. Sy was nog altyd ’n nugter soort mens. Wat op aarde het haar besiel om swanger te raak? Het sy regtig geglo dit gaan die huwelik verstewig, hom meteens laat verander in ’n verantwoordelike, volwasse eggenoot? Hoe kon sy so naïef gewees het? Want dit het presies die teenoorgestelde uitwerking gehad. Die gedagte aan die komende pligte van vaderskap het hom laat spaander – in die arms van Leonie in.
“Wel,” sê sy nou sugtend, “Danie is dood. Dis verby.”
Leonie staan op, onvas op haar voete. “Ek is jammer ek het net hier ingebars,” sê sy. “Ek het regtig nie geweet . . .”
Danielle haal net haar skouers moeg op. Sy is te gedaan om die ironie van die situasie te waardeer. Hier is sy, die weduwee, besig om haar man se meisie – heel moontlik net één van sy meisies – te troos.
By die deur bly Leonie staan en bekyk Danielle vir die eerste keer op en af. Die regaf, grys rok en swart trui verbloem nie haar toestand nie.
“Jy is . . .” sê sy geskok en wys na Danielle se middellyf. “Verwag jy ’n baba?”
“Ja,” antwoord sy stroef en wens die kind wil loop. Sy kan nie meer inneem nie, haar verstand is besig om uit te brand.
“En ek het nie eens geweet nie,” begin Leonie weer huil. “Die skurk! Hoe kon hy dit aan my gedoen het?”
“Hoe oud is jy?”
“Twintig.” Leonie trek haar skouers regop en probeer haar waardigheid herwin. “Ek werk in die kafeteria by Danie se firma.”
“Ek sien.”
Leonie steek haar hand uit. “Tot siens. Ek sal jou seker nie weer sien nie.”
“Nee,” stem Danielle saam.
“Ek weet nie eers wat jou naam is nie.”
“Danielle. Dit is tog nie belangrik nie, is dit?”
“Danie en Danielle.” Leonie glimlag vir die eerste keer. “Ek het dit nie geweet nie. Julle name het by mekaar gepas.” Sy draai om en stap met die tuinpaadjie af. Sy sukkel in die donkerte om haar motortjie oopgesluit te kry, en sy ry.
Danielle druk die deur toe en sluit dit. Werktuiglik skakel sy ligte af en maak seker dat die vensters almal toe is. Sy is nie bang om alleen te wees nie; sy is gewoond daaraan. Waarvoor sy bang is, is die toekoms. Sy het reeds bedank uit haar werk; ’n swanger vrou kan nie so ’n posisie beklee nie. Die bietjie pensioen sal haar seker ’n maand of twee aan die lewe kan hou, maar waar gaan sy bly? Die huis moet verkoop word; daar is geen manier waarop sy die paaiemente kan byhou nie. Sy kan niks anders bekostig nie. Nie eens ’n kamer nie. En almal dink sy is goed nagelaat, dit het sy vanoggend gesien. Hulle het Danie nooit geken as die man wat hy werklik was nie.
Die personeel op kantoor het vir haar ’n ooievaarstee gegee die dag toe sy weg is. Die tas vol babaklere en benodigdhede wat sy toe gekry het, plus die rojale afskeidstjek van haar baas, is al wat sy het – dit en die klere wat haar nog pas. Sy weet as haar vriende en familie moet weet wat die ware toedrag van sake is, sal hulle aanbied om te help, maar daarvoor is sy te trots. Sy was nog nooit die soort mens wat maklik haar gevoelens met ander gedeel het nie. Sy was altyd ’n bietjie afsydig, eenkant. Sy kan nie nóú verander nie.
In haar slaapkamer knip sy die swart fluweelstrik los wat haar hare in haar nek vashou, trek uit en kruip tussen die koue, ontegemoetkomende lakens in. Sy bewe en trek haar knieë op om warm te word. Nog nooit in haar lewe het sy so eensaam en so verlate gevoel nie. In die donkerte voel sy hoe selfbejammering in die skadu’s wegkruip. Sy wens dat iemand haar moet oppas, dat daar na agtien bitter maande iemand moet wees om die las te help dra. Maar sy onderdruk dit. Selfbejammering het geen plek in haar lewe nie. Sy is sterk en sy sal sterk bly.
Cissie was die enigste een wat dit verstaan het. Sy kon nie na die begrafnis kom nie, maar sy het gebel en vir haar kon Danielle nie alles wegsteek nie. Miskien was dit omdat sy nie kon huil nie. Cissie het seker trane verwag, nie die ysige kalmte nie. Die huis was vol mense en hulle kon nie lank praat nie. Cissie het alles gesê wat konvensioneel nodig was, maar haar woorde was vol vraagtekens.
“Ek bel jou later,” het sy gegroet en Danielle het teruggekeer na haar gaste, al die mense wat haar hand gedruk het en hulle arms om haar geslaan het.
Danielle het niks gesê nie; net tussen hulle beweeg en gesorg dat almal iets te ete kry.
“Dankie dat julle gekom het,” het sy vir elkeen gesê. “Dankie vir die blomme, vir julle meegevoel, vir die belangstelling.” En die hele tyd het sy gewens dit wil verbygaan sodat sy alleen kan wees om te begin planne maak. Daar was vriendinne wat aangebied het om die nag oor te bly of te help opruim, maar sy het die hulp van die hand gewys. Sy wou alleen wees. Sy wou wegkom van die niksseggende woorde, opreg genoeg bedoel, maar nie op haar van toepassing nie.
Uiteindelik het Danie haar finaal in die steek gelaat. Die agtien maande van hulle huwelik was net ’n oefenlopie: hy het net met haar gespeel, haar voorberei vir die oomblik dat sy en sy alleen die mas sal moet opkom. In die proses het iets in haar doodgegaan – die deel wat tog naïef was, wat mense geglo het, wat op mense vertrou het. Nou eers besef sy hoe dwaas sy was. Nou eers weet sy dat sy haar hart vir niemand sal oopmaak nie. Sy wens sy het dit twee jaar gelede al geweet.
Hoofstuk twee
“Hoe mooi!” sê die jong paartjie wat deur die huis loop. “En orals die mooi blomme.” Die vroutjie draai na Danielle en kyk haar ernstig in die oë. “Was u gelukkig in hierdie huis? Dis vir ons belangrik om te weet. ’n Huis het tog ’n sekere atmosfeer, dink u nie?”
“Ons was gelukkig toe ons dit gekoop het,” sê Danielle in haar toonlose stem.
Sy gaan sit by die kombuistafel waar sy soveel ure die afgelope twee weke deurgebring het en wag dat die mense klaar kyk en loop. Soveel potensiële kopers het al deur die huis gestap en niemand het nog ’n aanbod gemaak nie. Dis deel van haar daaglikse bestaan: dié mense wat deur die huis loop. Hulle is deel van die groter sirkel wat buite haar bereik bly. Mense en formaliteite wat soos ’n wolk om haar sweef en haar nie raak nie. Sy en haar kind, die fyn beweginkies binne haar, hulle twee vorm ’n harde kern. Dis al wat regtig saak maak. Dis asof sy van ver na haar eie stem luister wanneer sy oor die telefoon praat, amper humoristies.
“Jong, jy weet hoe Danie kon koop en ek weet regtig nie wat om met alles te doen nie. Jy stel nie dalk belang in die rekenaar nie?”
Hoeveel haar vriende raai, weet sy nie, maar hulle is behulpsaam. Hulle koop terwyl die band om haar hart stywer en stywer trek.
“U moet bietjie wegkom,” het haar dokter gesê. “Die dood van u man, alles . . . dis nie gesond nie. U verkeer
