vir die nag. Sy wens dit was al ’n bietjie later en donkerder.
Hermaans se bonkige figuur verskyn skielik in die opening. “Komaan, kêrel! Moenie vir my sê jy lê nog die hele dag en slaap nie. Vrek jy nie van die hitte hier in die watent nie? Kom, klim uit, ons span uit vir die nag.”
Hermaans se stem is vriendelik en plaerig. Die verfynde seunskind amuseer hom.
Elsa klim stram uit en rek haar arms en bene behaaglik uit toe sy hom om die wa sien verdwyn.
Sy stap stil aan na waar Hermaans besig is om hout op ’n hoop te gooi sodat hy kan vuurmaak.
Die groot gat syferwater trek Elsa se aandag en sy sien hoe die Herero’s die osse daarheen lei.
Sy wens vuriglik dat sy haar arms en gesig in die koel water kan was. Sy voel so taai en sweterig, en die water blink so aanloklik. Met ’n ligte suggie dink sy aan ’n skuimende bad waarin jy kan wegsak tot onder jou ken.
“Koos!”
Elsa staar stil na die watergat en kyk nie eens om nie.
’n Klippie tref haar hard op die sitvlak en sy spring verskrik om.
Hermaans lag hard en beduie dat sy moet nader kom. “Hoe lyk dit vir my jy is nog doof ook?”
Elsa kyk vinnig weg sodat hy nie die skrik in haar oë moet sien nie. Sy het skoon vergeet dat haar naam veronderstel is om Kosie te wees.
Sy kom gedienstig nader. “Ja, oom ... Kan ek help?”
“Kan jy vuurmaak?”
“Ja, oom.”
Elsa is ineens dankbaar oor haar armoedige kinderjare, want dit het sy darem al baie gedoen. Hulle was male sonder tal saam met haar pa na die omliggende dorpe en plase waar hy moes gaan preek en het dikwels sommer in die veld geslaap.
Sy pak fyn grassies en dun houtjies onder voordat sy van die groter stompe kruis en dwars oor die fyngoed pak. Verleë staan sy op. Sy het nooit daaraan gedink om vuurhoutjies ook in haar sak te steek nie.
“Hmmm ... oom ... Kan ek net gou oom se vuurhoutjies leen?”
“O! Jy rook nie skelm nie? Ek moet sê, dis die eerste klong van jou ouderdom wat ek sien wat nie skelm rook nie.” Hermaans buk by die vuur en steek die grassies aan die brand. Die vuurtonge lek vrolik aan die droë gras en sprei dan gulsig na die fyn stokkies.
Elsa kry haar ketel in die wa en tap dit vol water uit die balie wat agter aan die wa vasgemaak is.
Hermaans lag bulderend toe sy met haar blink nuwe keteltjie daar aankom.
“Ag nee, Koos, los maar tog die popspelery vir die meisiekinders. Gaan kyk, agter aan my wa hang daar ’n ordentlike ketel.”
Elsa stap vinnig na die wa toe. Sy veronderstel dit moet die voorste een wees. ’n Ketel en ’n pot met swartgebrande bome hang langs mekaar agter aan die wa.
Sy haak hulle af en breek haar nael in die proses. Sy het haar naels nogal mooi kort geknip, maar haar hande lyk skielik vir haar baie wit en fyntjies. Sy sorg dat daar van die swart roet van die ketel aan haar hande kom en vryf dit ongemerk in sodat Hermaans nie die witheid daarvan moet opmerk nie.
Sy skuif die driepoot oor die vuur en hang die ketel daaraan op.
Hermaans is nêrens te sien nie. Elsa loer vinnig om haar rond en kyk waarheen sy kan verdwyn, want sy was vandag nog nooit van daardie wa af nie. Sy sien die Herero’s almal in die loop van die rivier by die water en Hermaans het hier na haar linkerkant verdwyn.
Vinnig stap sy in die teenoorgestelde rigting.
Hermaans is al by die vuur, besig om ’n ribbetjie te sout, toe sy terugkom.
“Ek kan dit vir oom doen, as oom wil?”
Hy glimlag dankbaar en hou die vleis na haar uit. “Kan jy dan kos maak, Koos?”
“Ja, oom.”
“Het jy ander broers?”
“Nee, oom, ek het nie broers of susters nie, ek is al kind.”
“O!”
Die woordjie spreek boekdele en Elsa kyk verleë weg. Dit is ook maar goed sy is nie regtig ’n seun nie, want hierdie grote lummel sal ’n jong seun vir ewig aan ’n minderwaardigheidsgevoel laat ly met sy sarkastiese laggie en snaakse opmerkings.
“Moet ek die vleis braai of moet ek dit vir oom in die pot kook? Ek het aartappels en wortels daar in my wa.”
“Kan jy sulke kos kook?” Hermaans beskou haar ongelowig.
Elsa knik net en sorg dat sy hom so min moontlik in die oë kyk.
“Nou toe, ou Koos, dit sal lekker wees. Ek kan net vleis braai en ’n ou raak moeg daarvoor.”
Elsa sit die vleis in die pot en gaan haal die aartappels en wortels in haar wa.
Die geur van die kos hang watertandlekker in die lug. Die Herero’s het laer af vir hulle ’n kampie gemaak en hulle stemme kan nou en dan rustig op die aandluggie gehoor word.
Hermaans het ’n bottel drank agter uit sy wa gaan haal en ’n paar diep teue daarvan gedrink. Hy hou die bottel na Elsa uit.
“Wil jy ’n dop hê?” Hy kyk haar stil aan, kap dan die bottel se prop met sy plathand in en bêre dit weer in die wa voordat sy kan antwoord.
“Seker nie! As jy nie eens rook nie ...” Hy kom sit met sy rug teen die boomstam en strek sy bene ver voor hom uit. Hy trek die riempiestoeltjie onder sy arm in en leun gemaklik daarop.
Die son is nou al heeltemal onder en Elsa sorg dat sy so diep moontlik in die skemerkolle bly. Gelukkig het Herr Schultz die mansklere baie ruim gekoop sodat sy haar vroulike kurwes goed kan wegsteek.
“Jy kan seker nou maar jou hoed afhaal, ou Koos. Die maan brand nie ’n ou se kop nie.”
Elsa maak of sy hom nie hoor nie, staan net vinnig op en gaan roer in die pot.
“Watse verspotte lapding het jy onder die hoed op?” Hy trek sy oë op skrefies om beter te kan sien. “Of is dit nou mode dat die mans kopdoeke dra soos die Herero-vrouens?”
“Oom sien ... ek was baie siek en ... toe moes hulle al my hare afsny. Nou ...” Sy lag senuweeagtig en kyk kamstig skaam weg. “Nou lyk dit so lelik ... Ek is te skaam om so met die kaal kop te loop.”
“Nou vir wat sit jy dan nie net die hoed op nie? Hoekom nou nog ’n lap ook om jou kop draai? Nee, man! Haal af die ding. Dit is net ons hier in die veld.”
“Ek is bang die wind waai my hoed af en dan lag oom vir my.”
“Ons het baie beter dinge om oor te lag as ’n outjie se kaal kop. Moenie simpel wees nie, man, haal af die ding.”
Elsa voel die histerie in haar opstoot. As hy nou moet uitvind, sal hy haar waaragtig terugstuur. Hy sal haar op sy perd terugvat
