en sy openlike bestraffing daarin lees.
Netnou nog was sy net Erika Marais, ’n huishoudkunde-onderwyseres en die oudste suster van Henno, maar binne ’n kwartier het sy die moeder van ’n tienjarige seun en ’n vrou met losse sedes geword. Maar sy gaan nie toelaat dat so iets met haar gebeur nie, dink sy onthuts en gluur Wilhelm aan.
“Ek is nie!” verklaar sy aggressief.
“Is nie wat nie?” vra hy en lyk effens van stryk gebring.
“ ’n Vrou van . . .” begin sy, byt op haar onderlip en bloos vuurrooi. Nee a, sy kan mos nie sedelose vrouens met ’n wildvreemde man bespreek nie, selfs al glo hy sy is self so ’n vrou. “Ek is nie Bartel se ma nie.”
“Foei tog. Weet hy hy is ’n aangenome kind?” vra Wilhelm simpatiek.
“Nee!” skree sy, merk sy verbasing en vervolg fluisterend: “Nee, ek weet nie of hy ’n aangenome kind is nie. Ek weet net ek is nie sy ma nie en as jy nog een keer insinueer ek is sy ma, gaan ek skree!”
“Jy het klaar geskree,” sê hy en lyk bedruk. “Hoekom dink die kind dan jy is sy ma?”
“Ek weet nie, maar –”
“Ma! Ma! Kom kyk gou! Kom, Oom, dis ’n groot, rooi trekker en hy kom hierheen! Kom kyk, Oom!” skree Bartel opgewonde uit die gang, swaai om en hardloop terug na die voordeur.
“ ’n Trekker?” Wilhelm frons nadenkend en sê bekommerd: “Ek dink tog ons moet gaan kyk, want bykans al die trekkers op Bergvallei behoort aan my.”
“En wat doen jy met al die trekkers? Sjoe, jy is darem inhalig,” sê Erika snipperig en voel nie eens afgehaal toe hy haar ignoreer nie.
’n Man soos Wilhelm van Vollenhoven moet op sy plek gesit word, maar wie gaan dit doen? Nie sy nie, want van die eerste oomblik dat sy hom ontmoet het, ly sy aan ’n minderwaardigheidskompleks, dink sy mismoedig. En om te dink Riaan het haar na ’n week van vakansie gevra om met hom te trou; nou is sy dankbaar sy het nie ingestem nie, want ’n man soos Wilhelm wil sy beslis nie as ’n swaer hê nie.
Erika bly naas Wilhelm op die voorstoep van Drie Eike staan, net half bewus van Bartel wat soos ’n mak apie aan ’n ketting op en af spring en vir die mense op die trekker en die groot sleepwa wuif. Die trekker brul in die rylaan op tot voor die voordeur en swyg dan so skielik dat Erika se ore van die stilte sing.
“Tant Sophia!” Wilhelm klink oorstelp. “Kon Tannie my nie laat weet het Tannie soek vervoer nie?”
Sophia staan groot en rysig op die trekker en laat Wilhelm toe om haar grond toe te help.
“Dag, Wilhelm,” groet sy, trek sy kop af en soen hom op albei wange. “En hoe moes ek jou laat weet ek het ’n taxi nodig? Jakker jy nie al tien jaar lank in die buiteland rond nie? As jy nie so lelik soos my oorlede pa was nie, sou ek jou nooit herken het nie.”
“Maar ek het vanmiddag, kort na my aankoms op die lughawe, huis toe gebel en met Karen gepraat. Ek het vir haar gesê ek kom Bergvallei toe en dat Tante my moet verwag. Dit was maar net blote toeval dat ek eers ’n draai hier by Drie Eike gery het, seker maar omdat die plek op die dorpsgrens geleë is en ’n mens dit nie kan miskyk nie,” antwoord hy.
“Jou sustertjie, Karen, het my nie ’n woord gesê nie, en waar sy nou weer rondjakker, sal ek nie weet nie, Wilhelm. Dis ’n bestiering dat jy eindelik huis toe gekom het, want daardie dogter het strenger gesag nodig as wat ek op haar kan uitoefen. Wie is ek in elk geval? ’n Ou tannie van sestig wat twintig jaar gelede al kinds geraak het . . . Karen het jou nodig, Wilhelm,” sê Sophia waarskuwend.
“So het Tannie in die jongste brief ook geskryf, en toe Riaan boonop ’n ongeluk maak, het ek besluit dis haas tyd dat ek vir goed huis toe kom,” antwoord hy, draai na Erika wat ’n paar treë van hom af staan en vervolg grimmig: “En toe kry ek háár in my huis.”
“Haai, skaam jou om so lelik met die kind te praat, Wilhelm,” berispe Sophia hom en glimlag vir die fronsende Erika. “Het jy hom al ontmoet, ou dingetjie? Dis nou Wilhelm, Riaan se oudste broer. Hy flenter al jare lank oorsee rond en vind alles oor die wynbou in ander lande uit, in plaas daarvan dat hy sy eie wingerde kom bewerk. Wilhelm, dis nou Erika Marais, die nuwe eienares van Drie Eike.”
Wilhelm gaan haar klap, dink Erika verskrik en retireer na die stoep toe. Sy sien hoe woede ’n ysvuur in sy oë aansteek, merk hoe die spiere langs sy kake uitbult terwyl ’n donker gloed oor sy nek en gesig skuif, en weet dat hy om selfbeheersing veg.
“Nee, tant Sophia.” Wilhelm se stem klink so rustig, byna goedig, dat Erika hom agterdogtig aankyk. “Ek weet nog nie presies hoe die vurk in die hef steek nie, maar ek het reeds tien jaar gelede voorsorg gemaak dat Riaan nie Drie Eike sonder my toestemming kan verkoop nie. Ek het hom nog nie in die hospitaal besoek nie, maar ek sal dit môre doen en dan sal ons die saak wel uitstryk.”
“Dis nou vir jou ’n dingemalêrie . . . Tsk, tsk,” kom dit tongklikkend van Sophia. Sy dink ’n oomblik na en lê dan haar hand met ’n pleitende gebaar op Wilhelm se arm. “Wilhelm, boetie, ek wil nou nie ongasvry wees nie, maar het jy nie geskryf jy het vir jou ’n plasie in Frankryk en een in Duitsland ook gekoop nie? Weet jy, Neels Davel is so ’n uitmuntende voorman dat jy jou glad nie oor jou boerdery hier op Bergvallei hoef te kwel nie. Jy kan sommer weer môre teruggaan Frankryk toe, want ons kom heeltemal goed klaar hier.”
“Drie Eike is my geboorteplek, tant Sophia. Sal Tannie wil toesien dat dit in vreemdes se hande val?” vra hy streng.
“Ag, boetie, ons gaan tog almal dood en kerkhof toe, daarom kan dit seker nie soveel saak maak waar ons woon nie. En boonop kom ek en Karen en Riaan en Susan se kleindogter, Jackie de Vries, nou almal hier op Drie Eike loseer, want die ou plek is nou Erika en Henno se losieshuis, sien?” praat Sophia pleitend terwyl haar blik bekommerd op Wilhelm se fronsende gelaat rus.
“Besit julle reeds die kaart en transport van Drie Eike?” vra hy, sy oë deurborend op Erika.
“Ja . . . nee . . . ek weet nie. Henno het die kooptransaksie behartig en ek het hom nie gevra nie,” antwoord sy ongemaklik en kyk byna verlig na Sophia. “Was Henno nie by Tannie se huis nie? Hy het gesê hy gaan Tannie-hulle met die trek help.”
“Haai, ja, ou dingetjie, hy was toe daar, maar toe sê ek aan hom ek het klaar al my reëlings met Naas Davel getref en Naas sou self die trekker en die sleepwa by my huis aflewer. Sien, my oorle vader was allereers ’n prokureur en tweedens ’n boer, maar dit was my oupa Van Vollenhoven wat my van jongs af leer trekker bestuur het, en sommer gesorg het dat ek my rybewys ook kry. Maar ek kan ná al die jare nog net ’n trekker bestuur, want in ’n motor is ek maar dom. Wilhelm, ek het nog heelwat goedjies wat ek van my huisie af hierheen moet aanry, daarom sal ek môre weer jóú trekker leen.”
“Maar waarom, tant Sophia? Wat skort met Tannie se eie, gerieflike huis daar in Kerkstraat?” vra Wilhelm ergerlik.
“Maar kan jy nie met jou verstand dink nie? My huis is te klein, maar Drie Eike het ’n hele dosyn slaapkamers.” Sophia loer na Jackie wat nog met haar masker op haar kop langs ’n groot tas op die sleepwa agter die trekker sit. “En dis ter wille van Susan Badenhorst se ou kleindogtertjie, Wilhelm. Daar op die dorp is sy soos ’n goudvissie in ’n glasbak met almal wat na haar loer, maar hier op die groot werf van Drie Eike sal sy oral kan rondloop en speel, sonder dat nuuskierige oë haar dophou.”
“O.” Wilhelm klink
