style="font-size:15px;"> Sy haal ’n oorrok uit haar eie tas wat haar van haar kuiltjie tot haar rok se soom bedek.
Susan neem ’n verestoffer en begin lusteloos in die vensterbank vroetel.
“Santjie! Los jy maar, my kind. Gaan sit liewer op die stoep, dan rus Ma se kind ’n bietjie,” sê Anna simpatiek.
“Ag, nee wat, Mamma. Ek is nie moeg nie, ek is sommer net sleg,” sê sy verskonend en probeer toe ’n bietjie meer entoesiasties afstof.
Maryna en Karlien trek hul skoene uit en rol hul denimbroeke se pype op tot onderkant die knieë. Tannie Maud kry iewers twee doekies en bind dit om hul hare. Hulle vee woes en met mening sodat die stofwolke by die venster en deure uitborrel.
Tannie Maud beskou die klomp meisies, wat so fluks aan die werk is, met trots in haar oë. ’n Skewe hartseertrekkie kom lê om haar mond.
Dit is darem so jammer dat hier nie ’n man in hierdie huis is nie. Hierdie klomp meisies sou hom tot in die afgrond bederf het. Hulle kan soos ’n goed afgerigte span in volle harmonie saamwerk. Dit kon haar nog altyd verstom hoe hulle elkeen sommer net weet wat om te doen. Daar is geen oormekaarvallery nie.
Sy soek met haar oë tussen die dogters na Anna. Sy het ’n emmer water en is besig om die mure te was. Om hard te werk het hulle by hul ma geleer. Pieter Joubert, haar broer, was ’n ou dromer, ’n idealis. Hy het dit nie baie ver gebring nie. Hy was ’n goeie, godvresende mens en baie lief vir sy vrou en dogter. Hy was egter nie ryk nie en Anna kry swaar vandat daar nie meer ’n vaste inkomste is nie.
Soos sy kan aflei, was Anna se pa destyds baie ongelukkig oor die troue. Hulle was ryk en invloedryke mense en Anna het toe kans gesien om uit die skool te gaan en met Pieter Joubert, ’n bankklerk, te trou.
Haar pa het haar blykbaar later vergewe en hulle het weer versoen geraak, maar ná Anna se ma se dood is haar pa weer met ’n bloedjong vrou getroud. Die vrou het daarby nog ’n seuntjie gehad. Anna kon die vrou nie in haar ma se plek aanvaar nie en dit het haar van haar ouerhuis vervreem.
Tannie Maud sug, tel die emmer op en stap na die kombuis om vir haar ook te gaan water haal.
Sy gaan staan langs Anna en kyk eers weer ’n slag hoe sy skrop dat die skuimbolle so staan. Dit is ’n vreugde om hierdie vrou te sien werk. Sy is nou wel nie geleerd nie, maar ’n uithalerhuisvrou! Sy doen al die huiswerk met soveel oorgawe dat ’n mens altyd lus het om haar te help.
Tannie Maud trek haar geel plastiekhandskoene aan en vryf die vingers een-een plat.
Haar man is ook ’n paar jaar gelede oorlede. Sy het nie kinders van haar eie nie en Pieter het gesoebat dat sy by hulle moes kom bly. Sy wou nie terwyl die vyf meisies nog in die huis is nie. Dit was eers ná Pieter se dood dat sy tog maar haar intrek by hulle geneem het. Geleidelik het sy ook maar deel van die huisgesin geword.
Die vroue werk in doodse stilte. Die stof is ook so erg dat niemand lus het om te praat nie.
Die gedreun van die meubelwa laat hulle almal op die stoep uitstap om die werksmense te verwelkom.
“Julle kan net vir ons die groot kaste in die kamers sit. Verder kan julle alles hier in die sitkamer pak, waar ons reeds skoongemaak het,” sê Karlien.
“Maar, juffrou, hoe gaan u alles op hul plekke kry? Die goed is swaar en hier is nie eens ’n man om u te help nie.”
“Nooit! Raai, ons het dit nog nooit agtergekom nie!” sê Karlien smalend.
Die man haal sy skouers vererg op.
“Dit maak nie aan ons saak nie; ons wou net help,” sê hy vies. Karlien voel skaam oor haar onbeskoftheid, maar sy is al so moeg vir die algemene opvatting dat daar altyd ’n man moet wees om alles te doen. Dit is seker hoekom haar oupa die plaas ook deur sy vingers laat glip het: daar is mos nie ’n seun nie! dink sy verbitter.
“Dankie in elk geval, meneer. Ons kom al die afgelope agt jaar so sonder ’n man in die huis klaar. Ons is al gewoond daaraan.”
Die man frons en Karlien verduidelik geduldig verder: “Ons wil net gou die slaapkamers se mure was. En . . . en dan is dit vol as alles daar ingepak is.”
Sy glimlag stralend en dit laat hom sy opgerukte houding verander.
“Ons is dit al so gewoond! Ons sit net ons heupe agter ’n kas, dan loop ons met hom!”
Die man beskou haar skraal postuurtjie en dié van haar susters wat nie veel groter is nie en skud net sy kop. Die enigste een wat ’n bietjie gewig agter ’n kas sal kan gooi, is die tannie met die geel plastiekhandskoene, maar sy is so danig sedig dat hy twyfel of een van daardie heupe, waarvan hierdie groenoogkind praat, hare sal wees.
Toe die meubelwa vertrek, draai hulle om en staar moedeloos na die stapels goed in die sitkamer.
“Ma moet asseblief sê waar ons almal moet slaap, dan kan ons begin uitpak,” sê Karlien, maar sy kyk nie na haar ma nie. Sy weet dat dit vir haar die moeilikste moet wees. Anna het so daarna uitgesien dat hulle elkeen hul eie kamer gaan hê. Die woonstel het hulle so ingehok laat voel, veral vir Anna – ’n gebore Suidwester en gewoond aan ruimte om haar.
“Ek en Maud sal maar die kamer aan die punt van die gang neem, dan kan Susan en die tweeling die groot kamer kry. Jy en Maryna kan die een naaste aan die badkamer kry.”
“Maaa! Kyk vir Ester! Sy gooi my met die seepskuim!” gil Orpa.
“Issie, Ma! Sy het eerste begin,” verdedig Ester.
“Ai, en dit sal nie eens help ’n mens wens die skole moet begin nie, want julle sal saam met my na dieselfde skool toe moet gaan,” sê Maryna met ’n sug en gooi die skropborsel op die vloer neer.
“Waarvoor het ek alles opgeoffer? Hiervoor?” vra sy en beduie na die vol sitkamer. “ ’n Heerlike pos by een van die topskole om hier . . . hier op hierdie agterlike grama- . . .”
“Maryna!” sê Anna skerp en gaan staan skielik reg voor haar, haar oë blitsend. “Ek verdra werklik baie van jou, my kind. Ek verduur al jou sarkasme en ek is jammer vir jou omdat jy so verbitter is, maar dit moet jy nooit ooit weer sê nie.”
Maryna bly vinnig stil en kyk haar ma verbaas aan.
“Dit is my wêreld hierdie . . . Hier is ek gebore en hier het ek grootgeword. As jy hierdie plek beledig, dan kom jy my te na. Hier is nou wel nie diskoteke en teaters nie, maar hierdie mense se siele is nog hul eie.”
Almal staar verbaas na Anna. Die stil, skaam Anna is meteens op haar perdjie oor ’n doodgewone aanmerking van Maryna.
Orpa, wat nog nie kans gehad het om Maryna op haar eerste opmerking te antwoord nie, benut die geleentheid toe Anna stilbly.
“O, en wie dink jy nogal wil graag saam met jou in dieselfde skool wees?” vra sy astrant.
“Ja,” gooi Ester ook haar stuiwer in die armbeurs, “ek sal te skaam wees om vir die ouens te sê dat hierdie suur oujongnooi my suster is! Ek skaam my mors- . . .”
“Ester, skaam jou!” sê tannie Maud verontwaardig en mik na haar met die lap. “Maryna is allesbehalwe ’n oujongnooi. Vier-en-twintig is nog bloedjonk.”
