haar feetjies koud?
Kry sy koud? Is dit net ek?
Haar dekor is alles in skakerings van groen en wit, en ek sit en wonder of dit ’n dieper betekenis het, want sý is ook in groen geklee, met groot wit oorbelle. Blinkertjies en valletjies oor die lengte en breedte van haar bloes, soos ’n blommekind van vyftig jaar gelede. Al wat kort, is die bandana.
“Dit moes baie moed geverg het om hierheen te kom,” sê sy, “om met ’n vreemdeling te praat oor die gevoel wat dreig om jou ruimte van veiligheid op sy kop te keer. Amper soos ’n kind se bang gevoel.”
Sy onthou goed. Dit was wat ek laas vir haar gesê het, alhoewel nie heeltemal so beskrywend nie. Sy het ’n maniertjie om aan die punt van haar neus te vat, en ek wonder of daar enige betekenis aan te heg is.
Soos almal wat aan dié onnoembare, donker siekte ly, voel ek ook soos ’n uitgeworpene, belas met die alewige vraag: Waarom ék? Dalk sal sy vir my iets kan bied, iets soos ’n lewensfilosofie.
“Dis miskien makliker gesê as gedaan,” sê sy, “maar ek wil hê jy moet probeer ontspan.”
Haar stem ruk my uit my gedagtegang uit en ek sit ’n aks vorentoe, onthou sy het gesê ek moet ontspan, sit weer agtertoe.
“Verbeel jou ek is die goeie feetjie wat bo-op die Kersboom sit. Vertel my van al jou vrese, jou probleme, alles wat jou saans laat wakker lê en ek sal my toorstokkie swaai en alles wat jou pla, sal mettertyd soos mis voor die son verdwyn.” Sy swaai haar pen heen en weer terwyl sy praat.
Het ek reg gehoor?
Ek is verwerp, mishandel, ly aan depressie, toon selfmoordneigings, en dié vrou praat oor ’n goeie feetjie, nogal bo-op ’n Kersboom, haar eie pen niks minder as ’n towerstaf nie.
Ons staar mekaar aan oor die ontsaglik groot eikehoutblad, wat byna heeltemal bedek is met plantjies, plastiekdiertjies, feetjies, kerse en parafernalia. Daar is ’n waterfles bedek met ’n outydse gehekelde doilie met ’n soom van ’n verskeidenheid van geborduurde feetjies. Oulik as jy van oulik hou.
Dalk laat sy haar pasiënte rustig agteroor op ’n sagte bank lê terwyl sy ’n pendulum (dalk ’n slapende feetjie?) voor jou oë swaai totdat jy liggies indommel. Dit spaar jou die verleentheid om jou siel te ontbloot terwyl jy haar in die oë kyk.
Jy het nooit die lig aangeskakel nie. Daar is te veel vensters, het jy gesê. Iemand sal lont ruik, kom ondersoek instel. Haai kyk, die kleuterskool se lig brand, ek wonder wie is daar? Pastoor? Kleintjie? Dit sou nie deug nie. Die straatlig, buitelig, oorgenoeg lig, baie dankie. Dit het my die verleentheid gespaar om jou in die oë te kyk. Om jou aan te kyk.
“Moet dit nie ’n engeltjie wees nie … ek bedoel, bo-op die Kersboom?” vra ek, my stem temerig.
“Kom ons speel dis ’n feetjie,” sê sy sag maar beslis. “Met vlerkies, natuurlik.” Sy hou ’n oop hand langs elke skouer, palms na my toe en maak heen-en-weer-bewegings. Vlerke.
’n Oomblik sit ek oorbluf, toe lag ek. Dalk is sy ’n sielkundige vir versteurdes, of ek het die verkeerde nommer geskakel. Maar hier sit ek! En bid ek is nie ’n versteurde nie.
“Mevrou …” begin ek huiwerig, maar sy val my in die rede.
“Noem my Wanda. Wanda met die magic wand.”
Ek wou sê: Mevrou, ek voel senuagtig, bang, onnosel, wat ook al; eintlik wil ek glad nie hier wees nie, die hele ding van ’n sielkundige wat my wil analiseer, is vir my traumaties, ek dink die woorde is: dit freak my uit. En nou nog ’n feetjie in plaas van ’n engeltjie, ek bedoel sielkundige.
Maar humor is goed, dis trouens al wat my die afgelope klompie jare aan die lewe gehou het.
’n Bewoënheid druk eensklaps op my hart en ek sluk en pik trane weg. Die volgende oomblik leun Wanda vorentoe, vou haar arms voor haar op die blad, haar borste beurend teen die materiaal van haar rok; die blik onder haar lang wimpers sagter as ’n oomblik gelede. Ek skuif ietwat senuagtig op my stoel rond, weet nie of dit as gevolg van haar sagte blik of die boheemse milieu is waarin ek my bevind nie.
“Ek probeer nie ligsinnig wees nie, ek wil net hê jy moet gemaklik voel,” sê sy – ’n duidelike poging om my gerus te stel, en ek wonder weer of ek so verskrik lyk soos ek voel.
“Gedurende ons sessies sal jy dalk diep moet skep. Ek probeer net om ’n aangename atmosfeer te bewerkstellig waarby ons albei aanklank kan vind.”
Haar kort, blonde hare met ’n paar pienk-perserige strepe lê effens gekrul oor haar kop, haar oë groen en groot, en om haar nek stringe krale van verskillende kleure en soorte. Silwer armbande aan albei arms blink in die repie son wat deur die gordyne en oor haar lessenaar val.
Ek knik, want die woorde sit dik in my keel. Sy kyk my vraend, of is dit uitdagend aan, ek kan nie besluit nie, en dan voel die hele omgewing vir my ’n bietjie oorweldigend: die mooi kantoor, die mooi vrou, haar mooi woorde, en ek sien nou die eerste maal die wit blommetjies (freesias?) in ’n deurskynende groen botteltjie gerangskik. ’n Mooi feetjie in blaarkleertjies is aan die botteltjie vasgemaak, ’n toorstokkie in die hand. Fyn en mooi.
Alles mooi, mooi, mooi.
Ek soek met bewerige hande in my handsak rond na ’n snesie; al wat ek nou nodig het om my selfvertroue nog ’n verdere knou te gee, is ’n rooi neus en maskara-strepe oor my wange.
Sy stoot amper ongemerk die pak Kleenex effens nader aan my en dit is asof sy elke beweging van my dophou. Dan die besef: lyftaal spreek harder as woorde, snot en trane harder as belydenis. Ek snuit saggies en voel soos ’n idioot, kyk haar vlugtig aan en gee ’n verleë laggie.
“Jy lyk hartseer, mevrou Ziman. Ontsteld …”
Dis dan soos ek gedink het dit gaan wees. Warm patat en koue pampoen. Sy sê ’n woord, ek reageer. Ek sê ’n woord, sy reageer. Jy’s koud, jy’s warm, jy’s warmer, jy brand …
Kleintjie!
Pastoor.
Dankie, Kleintjie.
Plesier, Pastoor.
“Mevrou Ziman, ek kan sien dit is vir jou moeilik om oor jouself te praat. Wees net rustig, daar is niks wat ons jaag nie. As jy my nie as die goeie feetjie wil aanvaar nie, beskou my dan as ’n biegmoeder. Net vir die duur van ons sessies.”
Die moederstorie is seker na aanleiding van wat ek haar laas vertel het, naamlik dat ek aangeneem is. Ek het dit net terloops genoem, maar sy het dit onthou, sonder ’n bandopname en sonder dat sy notas geneem het. ’n Biegmoeder tien jaar ouer as ek? Waarom nie? Met my eerste besoek het ek haar geboortedatum op een van die dokumente op haar lessenaar gesien – ek het vinnig en skelm gekyk. Sy is sewe-en-vyftig.
“Wat wil jy hê moet ek sê?” vra ek in ’n flou stemmetjie wat ek skaars as my eie herken.
“Dalk kan jy begin waar dit vir jou veilig voel. Sê wie jy is.”
Sonder om oogkontak te verloor, of ’n groot vertoon, skuif sy die mooi houer met snesies tussen my en die mikrofoon in. Met die ding buite sig voel ek meer ontspanne, maar toe ek steeds huiwer, moedig sy my aan met:
