voel hoe my hart ritmieser klop, my mond minder droog. Ja wat, ek is sports genoeg, dink ek vol bravade toe sy my hande saggies vasvat.
Haar hande is steeds koel; myne nou droog. Die wonderbaarlike ding van haar aanraking is dat dit oombliklik ’n kalmerende uitwerking op my het. Of dalk is ek net ingestel om dit so te ervaar. Die mense by die skool gaan sowaar vir my lag as ek hulle vertel.
“Onthou, hoe ontstellender die onderwerp, hoe harder druk jy,” sê Wanda. “Jy kan selfs jou oë toemaak, miskien laat dit jou veiliger voel.”
Dis ’n goeie voorstel en ek maak so. Feetjies is in elk geval veronderstel om denkbeeldig te wees en dus is dit beter as ek nie in haar vaskyk nie.
“Jou man,” sê sy sonder om te talm.
Dis nie nodig om haar hand te druk nie. Ek en Fred is lief vir mekaar, ons ken mekaar soos die agterkant van ons hande, maar ek voel sy verwag tog iets van my en ek druk liggies, haar hande soos lugkussinkies onder my vingers.
“Jou dogters.”
My lewe, my liefde.
“Jou werk.”
My toevlug, ek voel bekwaam genoeg om enigiets aan te pak wat hulle my kant toe gooi. Nou ja toe, ek was onnodig bang.
“Klavier.”
Ek skrik so groot dat ek haar hand ’n nanosekonde in ’n ystergreep vasdruk, maak my oë haastig oop, los en trek terug. Met ’n ekskuus op my lippe kyk ek af, sien dat ek albei my hande in ’n vuis gebal het. Hoe is dit moontlik? ’n Oomblik gelede het ek haar hande oor die lessenaar vasgeklem.
Dan kom ek tot verhaal. “Ek is jammer,” mompel ek, voel die hitte wat op my wange kom lê, “dit was pure refleks …” Ek aarsel, dis gelade woorde, pure refleks.
Pure refleks. Onwillekeurige senuweeprikkel.
Ek wou nie met jou gaan praat oor persoonlike dinge nie, Pastoor, ek was te skaam vir jou, vir myself, vir my ouers.
“Gaan, Kleintjie, jy het iemand nodig om mee te praat,” het Ma my aangemoedig. “Iemand om jou rigting in die lewe te gee. Pa is so besig, ek werk ook nou. Pastoor sal vir jou leer hoe om die klavier te speel; hy sê dis deel van jou berading. Pastoor sal jou mooi leer.”
Ware woorde en die knop in die broek pure refleks, het jy gesê.
Ek kyk op na Wanda. “Jy weet ek is mal oor klavierspeel,” sê ek. “Ek dink ek het dit genoem in my vorige sessie.” My binneste krimp ineen; ek is nou glad nie meer seker of ek dit vir haar genoem het nie, lig my hande van my skoot af op en steek hulle tentatief na haar uit. Dit is moontlik my laaste kans.
Haar blik is so betekenisvol sy kon net sowel gesê het “uitgevang!” Maar dalk doen ek die vrou ’n onreg aan, want haar hele wese, wyse woorde en al, spreek van begrip en professionaliteit.
Soos voorheen vat sy my hande sagkens vas en ek maak my oë weer toe, bly sy het onthou van die klavier. Sy het tog die eerste dag geluister.
“Jou kliniese sielkundige,” sê sy.
Ek glimlag breed en lag binnetoe, seker sy doen dieselfde en gee twee vinnige drukkies. Laat sy maar dink wat sy wil.
Haar hande is bottersag. Doen sy ooit tuinwerk? Ek gee my heeltemal oor aan hierdie eiesoortige kommunikasie, en sug nogmaals saggies. Sy moet kan sien én hoor dat ek nou heeltemal op my gemak is.
“Jou ma.”
Reaksie. So erg dat ek omtrent nie krag oorhet vir nog ’n ronde sogenaamde kommunikasie nie. Sy los my hande, nie soos ’n warm patat nie, maar geleidelik, sit terug.
Ek kan nie glo ek is weer so maklik uitgevang nie. Waarom het ek so hewig gereageer? Ma was tog lief vir my, ek vir haar, ten spyte van … alles.
“Wat dink jy, kan ons vandag ’n bietjie oor jou ma gesels? Ek neem aan dis jou aanneemma?”
Ek knik. Met die onverklaarbare gevoel dat ek verraad pleeg.
“Of wil jy eerder iets vertel van jou biologiese ma?”
Wat is daar om te sê? Sy het my gelos, by die hospitaal al. Tatta, sien jou! Of miskien het sy sonder selfs ’n terugblik uitgestap.
“Nee,” sê ek, “ons kan vandag oor my aanneemma gesels.” Wonder wie die ons nou eintlik is. “Wil jy begin by die vroegste, mooiste herinneringe aan jou ma?”
Dis maklik. “Winter in Gauteng, destyds Transvaal, is yskoud. Bly in die bed, het Ma meermale gesê, ek kom jou aantrek. Dan loop haal sy my klere uit die kas. Broekie, langmoufrokkie, sokkies, skoolrok, trui.”
Ek voel effe verleë, het nog nooit vir iemand vertel Ma het my onder die komberse help aantrek nie. Miskien lag hulle vir my.
“Dit spreek van deernis en omgee,” sê Wanda. Saaklik.
Ja, aan die begin. Nee, nie eens toe nie, en tog was daar blyke van omgee, was daar nie?
Stadig begin ’n prentjie in my gedagtes vorm aanneem. “Ma se hande is lekker warm,” sê ek, “en ek en Ma spook om my aangetrek te kry, maar ek weet, as die trui oor my kop getrek word, moet ek opstaan. Ons druk mekaar, ek is lief vir Ma. Haar hare die kleur van sterk koffie, haar oë sag en liefdevol en haar drukkies soos somerson.”
Die stukkie van die somerson het ek sommer net bygelas. My sub B-juffrou het op ’n dag vir die klas gevra om ’n lekker ma-drukkie te beskryf, en ek het gesê dis soos somerson en die juffrou het haar hande saamgeslaan en gesê dis te kostelik vir woorde.
My feetjie knik haar blonde koppie ’n paar keer en net toe ek dink sy gaan opstyg, praat sy: “Dit klink soos baie goeie herinneringe.”
Ek haal my skouers op. “Daar is … goeie herinneringe. Soos die popklere. Ma het die mooiste popklere gemaak, al my poppe was altyd baie modieus en pragtig aangetrek.”
“Dus het jy baie poppe gehad?”
Kyk hoe maklik was dit. Waar was sy toe ek vyf, ses jaar oud was? Pasop vir die welsyntannie, het Ma gewaarsku, sy wil jou van my af wegvat. Die welsyntannie het my baie vrae gevra, maar sy het nie oor my poppe gevra nie.
Vir wie is jy die liefste in die hele wêreld, Kleintjie?
Vir Mamma, Tannie. En vir Pappa.
Watse lekker kos maak Mamma alles vir jou?
Lekker souskluitjies, Tannie.
Wie het die skoentjies vir jou gekoop?
Mamma, Tannie.
Aan en aan. Maar niks van my poppe nie.
Wanda sê: “Mens se poppe is soos feetjies, beminlik en hoe meer mens het, hoe gelukkiger en meer geseënd is jy.” Sy is ernstig.
“Ek hét baie poppe gehad, klein en groot,” sê ek. Hoe goed onthou ek dit nie. “Party kon loop, van die gordynkap tot voor my bed.”
Die bang, o, die bang. Vergeet
