daarom is ek. Ek kan sinvol respondeer (antwoord gee) op die feit dat daar iemand bestaan wat vir my gesê het: ek het jou lief vir altyd.
Die eintlike vraag in verhoudings is: wie is ek? Is ek ’n wyse mens met insig in die liefde of ’n kortsigtige dwaas met ’n onversadigbare sug na die liefde?
Om in ’n vaste verhouding te gaan, moet ’n mens eers jouself uitpluis. Mense met “unfinished business” moet nie trou en dan verwag die huwelik moet hul lewensprobleme uitpluis en oorbrug nie. Die huwelik is nie ontwerp as rehabilitasiesentrum vir onverantwoordelike lewenskeuses en gedrag wat tuis hoort in die kleuterfase van die lewe nie. Die huwelik is ontwerp vir “volwasse mense”.
Om die soeke na sin en verhoudingstevredenheid te verduidelik, moet ’n mens vra: waarvoor is ’n verhouding (wat ’n mens die huwelik noem) gemaak; waarvoor is dit ontwerp? Vir “geluk”, “na aksie satisfaksie” of vir “verryking”?
Gemors met ’n tandeborsel of musiek met ’n snaarinstrument?
Met ontwerp word nie bedoel ’n vaste voorskrif nie. Ontwerp verwys na die verstaan van die doel en funksie van iets. Ontwerp verwys na die vraag: waarvoor kan ek iets gebruik sodat dit vir my sin maak? Met verwysing na die onderwerp van die boek: wat is die sin van die liefde en die huwelik?
Byvoorbeeld: ’n tandeborsel is ontwerp om jou tande mee te borsel en nie om jou hare te kam nie. ’n Mens kan natuurlik wel jou hare met ’n tandeborsel probeer kam. Ongelukkig misbruik jy dan sowel die tandeborsel as jou kop en jou hare “voel” ongelukkig.
Baie mense trou, maar verstaan nie waarvoor die huwelik ontwerp is nie. Onkunde oor die aard van liefde en die huwelik dra by tot die misbruik van die huwelik en die liefde. In plaas van ’n prentjiemooi verhouding ontaard die huwelik in ’n lelike gemors.
As ’n mens tennis wil speel, moet jy weet wat ’n tennisbaan is en waarvoor ’n raket en ’n bal ontwerp is. As jy op die baan stap met die “idee” dat die tennisbaan ’n swembad is en jy begin swem, gaan jy van jouself ’n spektakel maak en van tennis ’n gemors. ’n Mens moet die basiese spelreëls van tennis verstaan om sinvol tennis te speel. As jy weet wat tennis is, word die spel van tennis vir jou mooi.
Omdat baie mense die huwelik betree, maar nie weet waarvoor dit ontwerp is nie, maak hulle ’n gemors van hul verhouding. As ’n mens die ontwerp van die huwelik verstaan, word die verhouding sowel as jou maat vir jou mooi, amper soos musiek met ’n snaarinstrument.
Wat word dan met die “idee” van die huwelik en die liefde bedoel? Waarvoor is huweliksliefde ontwerp?
Dieselfde vrae geld vir die “idee” van seks en seksualiteit. Wat is die konstruktiewe waarde van seks en waarvoor is die genitalieë ontwerp? Om kinders te maak en om bloot seksuele drange te bevredig?
Aan hierdie vrae moet ons aandag gee ten einde die geheim van huweliksgeluk en verhoudingsvreugde te ontsluit en te ontdek. Die boek wil help om weer die groter prentjie van die huwelik, die liefde en seksualiteit raak te sien sodat egpare se verhouding weer mooi kan raak.
Dit gaan dus in hierdie boek om die vraag: waarvoor is die huwelik, liefde en menslike seksualiteit ontwerp? Hoekom verbind ’n mens jou tot ’n ander mens met die bedoeling om lief te hê en aan mekaar trou te sweer? Hoekom beoefen jy seks en is seksualiteit so ’n belangrike en opwindende element van menslike en sinvolle lewe?
Dit gaan ook oor ’n tweede belangrike vraag: wie is jy en is jy werklik verhoudingsmateriaal met die oog op sinvolle verhoudingsbou? Is jy volwasse genoeg vir ’n vaste, bindende verhouding met verantwoordelikhede en opgewasse vir ’n verhouding waarin jy jou individuele lewensruimte met dié van iemand anders moet deel? Wie is jy as jy in seksualiteit betrokke raak? Is jy ’n “liefdevolle skoonlief” (Beauty) of is jy die “monsteragtige ondier” (Beast)?
Die vraag na huweliksgeluk is nou gekoppel aan die vraag van houding. Met watter gesindheid, behoefte en verwagtinge gaan jy die verhouding binne? Wat is jou lewensoortuiging en lewensfilosofie? In wie en waarin glo jy? Wat glo jy?
(b) Die boek is ook nie geskryf om een keer te lees en dan in ’n boekrak staan te maak nie. Dit moet langs jou bedkassie lê soos ’n saam-gesels-ipod om telkens net te kontroleer en te luister: is ek nog in pas met my pasmaat; is ons in ritme met mekaar se eiesoortige ritmes?
Die huwelik is eintlik ’n eiesoortige verhouding, want “huwelik” sê mense verbind hul “solank as wat hulle lewe” saam: ek sweer permanent trou aan jou. Dit wil sê: die huwelik is ’n lewensproses van opregte trou. Jy weet nie presies wanneer dit begin nie, en dit het dus ook nie ’n einde nie. ’n Mens maak nooit klaar met die huwelik nie.
Soos hond en kat met sterte vasgebind?
Dit wat ons die huwelik noem, gebeur nie soos ’n tref-en-trap-ongeluk nie. Jy toets dit ook nie uit met die houding van kom-ons-probeer-en-kyk-of-dit-gaan-uitwerk nie. Om saam te leef, of saam te woon, is nog nie ’n huwelik nie. ’n Hond en ’n kat kan heerlik in die son snoesig saamlê en droomverlore saamslaap. Bind nou, soos die ou oom gesê het, hul sterte styf aan mekaar vas. Dan gaan jy ’n gemors sien! Dit is die aard van die saambinding wat “huweliksgeluk” en volhoubare “lewensvreugde” bepaal.
Mense kan seepglad met mekaar “kopuleer” (tydelike en lekker seksuele gemeenskap met mekaar hê met die idee: ná aksie heerlike satisfaksie) en dink: dit werk fantasties. Sukses onder die lakens en ’n quickie onder die stort of agter ’n duin, is egter nie ’n waarborg vir ’n sinvolle lewensverbintenis nie. Die punt is: die huwelik is ’n verbintenis tot ’n lewensproses van mekaar-verryking. Jy maak nooit met die “huwelik” klaar nie, al maak die huwelik jou ook klaar en gedaan.
Sommer kamma-kamma kinderspeletjies?
Baie mense is wel getroud, maar nie toegewy aan mekaar nie. Hulle toewyding of commitment lê totaal buite die verhouding op ’n ander vlak. Sommige mense wil geld maak of steeds net los leef soos playboy met ’n playgirl en omgekeerd.
Liefdesintimiteit is egter nie kinderspeletjies nie. Jy speel nie huwelik-huwelik soos toe jy as kleuter pop gespeel het of speletjies op die rekenaar gespeel het nie. Ek en my broer het in die agterplaas onder die lang takke van die wilgerboom skool-skool gespeel voor ons in die skool was en my suster reeds in graad 1 was. Skool-skool was ’n kamma-spel, so asof dit werklik is sonder dat dit regtig egtig was. In die huwelik speel jy nie liefde-liefde nie. Jy moet dit doen en leef. Die huwelikspel is die ernstige spel van liefde. En hierdie spel het te make met die erns van die lewe, die lewe van ’n ander mens. Iemand anders het hom of haar aan jou toevertrou; iemand anders glo in jou en vertrou jou; iemand anders belê sy of haar “siel” en “liggaam” in jou “siel” en “liggaam” en jy moet dit kan versorg en vertroetel. Dit is die rede waarom ’n selfsugtige mens met die fokus op “ek” en “myne” nie goeie troumateriaal is nie.
Woeste, brutale of vloekende “brekers” en sensuele, verleidelike of uitlokkende prikkelpoppe, “huwelik” nie maklik en lekker saam met sensitiewe en volwasse mense nie.
Waarmee kan hierdie boek help?
Roetine of wonderwerk?
Dit wil jou heel eerste help om die gehalte van jou huidige verhouding te bepaal. Dit is daarom belangrik om eerlik en krities te kyk of jy en jou maat enige groei in jul huwelik toon. Indien jul verhouding neerdrukkend neutraal geword het of so koud, dood en oninteressant is dat ’n mens selfs van agteruitgang moet praat, is dit vanselfsprekend tyd om iets aan die saak te doen. Julle kán voorkom dat jul verhouding vodde raak of die prooi word van dodelike roetine. Al sê die sinici wát: elke
