nuwe koshuis sit buite ’n dorp wat lyk asof sy strate moeg is en na die kante toe uithang. ’n Smal teerpad kronkel halfpad teen ’n heuwel op tot voor ’n hek. Daar staan ’n groot bord wat sê: REG TOT TOEGANG VOORBEHOU.
In die skemerlig kan Vaselinetjie geboue met ’n paar stukkende vensters en ’n verdorde grasperk uitmaak, ’n tennisbaan waar onkruid deur die barste groei. Die hek hang nog net aan een skarnier en tingeling liggies teen ’n geroeste paal. Die Welsynvrou parkeer voor ’n H-vormige tweeverdiepinggebou waarin daar net hier en daar ’n liggie brand.
Niemand kom buitentoe om hulle te verwelkom nie en Vaselinetjie sukkel om haar groot tas uit die kattebak gelig te kry. Die Welsynvrou gaan klop solank aan die voordeur.
Ná ’n lang ruk klik ’n dowwe stoeplig aan en hulle hoor hoe iemand die slotte binne oopskuif.
“Is dit ’n nuwe opname?” vra ’n stem sonder om die deur op meer as ’n skrefie oop te maak. “As dit is, moet julle agterom gaan. Klop daar aan die laaste deur.” Die stem wag nie vir ’n antwoord nie en die deur word net so in hulle gesigte toegemaak.
“Kom!” stap die Welsynvrou met harde kliek-klak-treë vooruit. Vaselinetjie kan sommer hoor sy het haar gevies.
Die Welsynvrou klop lank aan ’n deur agter diefwering voor iemand vir hulle kom oopsluit. Terwyl die vrou vorms teken, kyk Vaselinetjie om haar rond. Sy kan deur ’n venster ’n binnehof sien, en kamers wat daarop uitkyk. Agter ’n gordyn by ’n venster op die tweede verdieping sit ’n rooikopseuntjie. Dit lyk of hy huil. Toe hy haar sien, hou hy op en waai vir haar. Hy vee sy neus aan die gordyn af.
Die Welsynvrou is klaar met die vorms en draai na haar. “En moenie dat tannie nou enige slegte goed van jou hoor nie, nè?” groet sy haastig en vat vlugtig aan Vaselinetjie se rug.
Die koshuisvrou maak die deur na die gang oop en stoot die traliehek weg sodat Vaselinetjie kan ingaan. Sy hoor ’n gefluister in die donker gang.
“Ligte uit, ligte uit!” roep die vrou soos hulle in die gang af loop terwyl Vaselinetjie met moeite haar tas agterna sleep. Die vrou het hare op haar bolip en ken, te grillerig. Vaselinetjie sien dat haar voete skeef trap in ’n paar houseslippers en dat haar hakke skurf en gebars is. Sy is besig om ’n toastbroodjie te eet en lek haar vingers af terwyl sy Vaselinetjie se vorms onder haar blad vasknyp.
“Daar’s verskillende eenhede in die gebou wat almal presies dieselfde lyk. Elkeen word ’n huis genoem en het ’n ander naam en ’n ander huistannie wat na die kinders in daardie huis omsien. Almal se voordeure loop uit in die groot gang in die middel van die gebou,” verduidelik die vrou met haar laaste korsie oor haar skouer.
By die vierde kamer beduie sy vir Vaselinetjie om in te gaan, maar bly skaars vir ’n oomblik in die deur staan om te sien of sy darem ’n oop bed kry.
“Ek’t mos gesê ligte uit,” skel sy by Vaselinetjie verby op die nuuskierige agies wat orals onder beddegoed uitloer.
Vaselinetjie wil haar oë styf toeknyp en net gil en gil tot sy wakker word uit hierdie nagmerrie. Elke bed staan ’n tree weg van die volgende een en elkeen het ’n klein bedkassie en ’n hangkas, maar party van die kaste is sonder deure.
Die vrou skakel die lig af en haar voetstappe verdwyn in die gang af.
“Moenie worry oor haar nie. Jy’s eintlik lucky jy’s in hierdie huis, want sy’s een van die gaafste tannies,” fluister ’n stem uit die bed langs Vaselinetjie s’n.
Vaselinetjie kan nie die persoon se gesig uitmaak nie en sy’s te verskrik om te antwoord. Sy haal haastig haar nighty uit haar tas en trek dit onder die duvet aan sonder om ’n geluid te maak.
Waar is ouma Kitta om haar te kom toemaak? Waar is haar eie groot, sagte bed met die vrolike bedspread en springs wat skiet as sy op hom val? Die bed waarop sy nou lê se matras is so dun dat sy duidelik kan voel waar daar spasies tussen die planke is.
Sy wil gaan piepie en sy wil huil, maar sy’s te bang om te roer of dat iemand haar dalk hoor snuif. Sy druk haar kop diep in haar kussing in om haar bang en haar huil te probeer keer.
2
Die volgende oggend word sy wakker van ’n geraas. Dis ’n malle lawaai van stemme wat tussen die kamers heen en weer skree en gesels en lag. Tussendeur probeer die tannie die klomp aanjaag.
By die bed aan Vaselinetjie se ander kant staan ’n tingerige meisie met versnipperde vaal haartjies wat Vaselinetjie aan ’n toiletborsel laat dink. Haar voortande is afgebreekte stompies en bruin gevlek. Toe sy in Vaselinetjie se rigting kyk, kyk Vaselinetjie vinnig weg.
Twee bruin meisies is besig om Vaselinetjie se tas om te dop en haar klere deur te kyk. “Lossit!” Sy spring onder die duvet uit en probeer haar goed teruggryp.
“Aikôna,” hou die een meisie dit buite haar bereik, “dit moet alles afgaan waskamer toe voor jy dit kan merk en wegpak.” Toe lag sy. “Is jy in ’n apteek gebore?” Sy wys die naamlappies wat ouma Kitta netjies in die nek van elke kledingstuk vasgewerk het vir die ander een. “Jy sal als moet aftorring, hier kry jy net ’n nommer.”
’n Groot meisie met die langste swart vlegsel wat Vaselinetjie nog gesien het, kom by die kamer in. Sy maak vinnig al die kaste se deure oop en begin klere uitgooi. Dan loer sy onder die beddens in en pluk die kussing van die bed langs Vaselinetjie s’n weg. Onder die kussing lê ’n pantie, vuil skoolsokkies en ’n eenbeenpop.
Die meisie vat die pop en draai die kop met een besliste beweging af. “Ek dog so,” sê sy toe ’n botteltjie uitval. “Jy’s gehok vanmiddag, Albie!” sê sy streng.
Vaselinetjie sien hoe die kind met die toiletborselhaartjies die grond tref asof iemand haar in die kop geskiet het. Sy slaan met haar vuiste en skop met haar bene asof sy op die vloer probeer roei. Die ander meisies lag, maar Vaselinetjie staar haar oopmond aan. Sy’t in haar lewe nog nooit ’n uitgegroeide kind só sien aangaan nie.
“Hoekom is jou bed nog nie opgemaak nie?” vra die vlegselmeisie skielik.
Vaselinetjie is so paniekerig dat sy nie weet wat om te sê nie. Sy het nog net ’n paar keer met ’n blanke meisie gepraat en dit maak haar ekstra bang omdat sy weet die meisie is al in die hoërskool, want sy’s langer as almal en het borste. Haar naam moet Kitcat wees, dink Vaselinetjie, want Albie is besig om haar kliphard uit te vloek.
“Gaan jy jou net natpis of kan jy praat ook?” Kitcat tree nader en Vaselinetjie wil koes, maar toe sien sy Kitcat hou ’n roll-on na haar toe uit. “Is dit joune?”
“Uh,” knik Vaselinetjie haar kop, “is myne. It was las nog in my se kys gewies.” Sy herken nou eers die botteltjie. Roosgeur met ’n pienk doppie. Ouma Kitta het dit nog nuut vir haar gekoop saam met haar Johnson’s baby powder en cream.
Almal kyk vir haar. Albie hou skielik op met skree en staar ook na haar.
“Jy’s dan wit soos ek, vir wat praat jy soos ’n hotnot?” sê Kitcat, en die ander skater van die lag.
Vaselinetjie se gesig brand van skaamte. Sê nou die blankes slaan haar? “Wat ek gebore is, is ek maa’ altyd so lig,” mompel sy net.
Gaan dit nou hier ook wees soos by haar ou skool waar hulle altyd gesê het sy lieg? Sy voel die opgooi in haar keel. Het die antie haar nie per ongeluk in die donker in
