alt="123230.png"/>
bang1, (geselst.), (w), ge-. Vrees.
bang2, (b), -e; -er, -ste. Bevrees, benoud; benouend; bang MAAK, vrees inboesem; bang PRAAT, deur gepraat iem. bang maak; bangheid
geld´1, (s), -e. 1. Goud, silwer, koper of enige ander metaal of mengsel van metale wat deur die staat gemunt is. 2. Algemene betaal- of ruilmiddel (metaal of papier). 3. Rykdom, vermoë; geldsom; 4. Tarief, vergoeding, betaling; AGTER geld wees, net in geld belangstel; die geld BRAND in sy hand, hy wil net die geld uitgee/spandeer.
hard´loop, ge-. Die bene vinnig voortbeweeg, ..loper; ..lopery.
Beantwoord die volgende vrae oor die woordeboekgedeelte.
6.Hoeveel verskillende betekenisse (meanings ) het die woord “bang”?
7. Verander die woord “hardloop” sodat dit in die volgende sin pas:
Hierdie (hardloop) in die gange moet nou end kry.
8.Skryf een idioom (expression ) en sy betekenis neer waarin die woord “geld” gebruik word.
9. Waarvoor staan die afkorting “iem.”? Skryf die woord uit.
10. Breek die woord “hardlopery” op in lettergrepe.
11. Die woord “bang” het trappe van vergelyking. Skryf dit neer.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
die selfstandige en byvoeglike naamwoord korrek gebruik.
In die vorige aktiwiteit het jy van spelling en klankverskynsels geleer. In ’n neutedop (en die Taalgids agter in die boek) verduidelik woordsoorte soos selfstandige en byvoeglike naamwoorde.
Selfstandige naamwoord
Ons ken ’n selfstandige naamwoord aan die volgende:
Die lidwoorde “ ’n” en “die” kan voor die woord geskryf word.
Hierdie woorde het gewoonlik ’n meervoud en verkleining.
Dit het dikwels manlike en vroulike geslag, byvoorbeeld: seuns – dogters.
Onthou wanneer jy meervoud of verkleining skryf:
As ʼn woord ʼn kort vokaal het, word die konsonant na die vokaal in die meervoud en verkleining dubbel geskryf, byvoorbeeld kos – kosse, tak – takkies.
As ʼn woord ’n dubbelvokaal het (been), val een vokaal weg as die meervoud geskryf word, byvoorbeeld been – bene, oor – ore.
Soorte selfstandige naamwoorde
Soortname is die name van voorwerpe waaraan jy kan vat en wat jy kan sien, byvoorbeeld: bak, deeg, stoel, seun, ram.
Eiename is die name van mense, diere, plekke, ensovoorts, byvoorbeeld: Salmon, Kaapstad, Suid-Afrika, Drakensberge.
Versamelname is woorde wat ’n versameling van dieselfde tipe voorwerpe of mense aandui, byvoorbeeld: ’n Span osse.
Abstrakte selfstandige naamwoorde is dinge waaraan ’n mense nie kan vat, kan sien of kan ruik nie. Dit is woorde soos liefde, ongeduld, woede.
Byvoeglike naamwoord
’n Byvoeglike naamwoord beskryf die selfstandige naamwoord. Die byvoeglike naamwoord kan voor die selfstandige naamwoord of na die selfstandige naamwoord gebruik word. Byvoorbeeld: Die groot atleet stap na die gewigstootsirkel. Die hoogspringer is lank. Byvoeglike naamwoorde het ook gewoonlik trappe van vergelyking, kan in die intensiewe vorm geskryf word en kan verbuig word.
Trappe van vergelyking
Die gewigstoter is groot, sy maat is groter, maar die afrigter is die grootste. Hoe later jy wakker bly, hoe banger gaan jy word.
Intensiewe vorm
Die byvoeglike naamwoord kan ook in die intensiewe vorm gebruik word, byvoorbeeld: Die voëltjie is baie klein. Die voëltjie is piepklein.
Intensiewe vorme word altyd as een woord geskryf.
Verbuiging
Die boom is hoog. Die hoë boom. Die boek is interessant. Dit is ’n interessante boek.
Beantwoord die volgende taalvrae in jou werkboek.
1.Skryf die meervoud en verkleining van die skuinsgedrukte woorde neer.
a.Die skool neem aan die byeenkoms deel.
b.“Is jou lyf vetgesmeer?” wil die afrigter weet.
c.Salmon se tyd vir die 800 m is baie goed.
d.Die afrigter klop Salmon met sy hand op sy skouer.
e.Die blombedding voor die skool is baie mooi.
2.In die volgende woordblok kom versamelname voor. Skryf die sinne oor en vul die regte versamelnaam in.
hoop skare span sak trop
a. ’n . . . atlete neem aan die interskolebyeenkoms deel.
b. ’n . . . mense kyk na die byeenkoms.
c. Die . . . klippe is baie hoog.
d. ’n . . . lemoene lê eenkant.
3.Skryf die regte vorm van die byvoeglike naamwoord tussen hakies.
a. Die (moeg) atlete rus na die 800 meter.
b. Matthews is ’n (vinnig) atleet wat onmiddellik die voortou neem.
4.Skryf die intensiewe vorm vir die woorde tussen hakies.
a. Salmon is (baie moeg) nadat hy die 1 200 m ook gehardloop het.
b. Die Interskolebyeenkoms is (baie bekend).
5.Kies die korrekte antwoord: Watter intensiewe vorm is nie reg nie?
a.Dit is grafstil soos almal sit en wag.
b.Die kinders sit tjoepstil op die pawiljoen.
c.Die atlete staan botstil voordat hulle wegspring.
d.Niemand beweeg nie, hulle is hondstil .
6.Skryf die regte trap van vergelyking vir die woord tussen hakies neer.
a. Die afrigter is ’n aangename mens, die
