besoekstoel voor die lessenaar sit.
“My twee grootste kontrakte, Albert … net so,” Frik klap met sy vingers om te beduie hoe die kontrakte in die niet verdwyn het, “weg. Dis ’n helse stuk van Maximus se jaarlikse omset. Daar is net een oplossing: Ek moet die kontrakte terugkry.”
“Dis waarvoor ek bang was, Frik, die ou deure maak toe. Ons gaan nuwe markte moet soek.”
“Jy weet net so goed soos ek dat niks naby my regeringskontrakte kom nie. Ek het vir jare net die beste diens verskaf, ek verdien daardie werk.”
“Verdien? Ek dink nie ons moet die woord ‘verdien’ in hierdie dae gebruik nie. Die nuwe …” hy soek die juiste woord, “… die nuwe Suid-Afrika het nuwe vereistes en ons velkleur voldoen nie daaraan nie.”
“Ja, en nou vat hulle die brood uit hul eie mense se mond uit: drie-en-tagtig swart families is afhanklik van Maximus vir ’n inkomste, Albert, besef hulle dit nie?”
“Hulle besef dit, Frik, maar hulle verwag dat jy swart mense ook op direkteursvlak aanstel.”
“Ek laat my nie vertel wie ek in my raad moet aanstel nie.”
“As jy regeringskontrakte wil hê …”
Frik snap wat Albert bedoel. Hy moet toegewings maak.
“En tot dan,” hervat Albert, “sal jy dalk moet begin deur jou eie salaris te verklein.”
Frik skud net sy kop. “Nonsens. Praat met die bank … leen nog ’n miljoen of twee. Nuwe kontrakte sal kom.”
“Die bank gaan vra vir inkomsteprojeksies en kontrakte om dit te staaf.”
Frik stap na die venster, die venster waar hy altyd staan en sy hoofbrekens besweer. Hy weet Albert het reg. Frik slaan hard met sy vuis teen die ruit, laat dit daar teen die glas bly. “Niemand sal my onderkry nie, niemand sal Maximus onderkry nie. Ek sweer dit. Hierdie besigheid is ék, ek het dit gebou … ek sal nie gaan lê nie.”
Frik neem sy baadjie en maak reg om te loop.
“Ek sê nie jy moet gaan lê nie,” sê Albert. “Ek sê net ’n paar dinge sal moet verander.”
“Verander? Nee, Albert, ek gaan nie verander nie. Weet jy wat gaan ek nou doen? Ek gaan nou vir my seun ’n kar koop. Ons was nog nooit armblankes nie en ek gaan nie nou soos een begin dink nie. Ek bel jou môre.”
Nadat Frik sy kantoordeur agter hom toegemaak het, bly Albert ’n hele ruk bekommerd sit.
Voordat die nuus van Henk hulle bereik het, het Sophia ’n wonderlike belewenis gehad. Een van daardie belewenisse wat ’n mens só goed laat voel – wat Sophia laat voel sy is reeds deel van die nuwe Suid-Afrika. Sy het dit eintlik op ’n manier beplan omdat sy gereeld terugdink aan die gesprek wat sy met Netta gehad het voor verlede jaar se verkiesing.
Sy wag tot Netta besig is om die vensters te was naby aan waar Sophia luilekker op die stoep lê en tydskrifte lees ná haar inkopiesessie van die oggend.
“Weet jy, Netta, ek kan nie glo wat dinge deesdae kos nie. Hoe verwag hulle ’n mens moet oorleef?”
Netta kyk om na Sophia wat tussen al haar aankopies sit. Sy gaan voort met die vensters, antwoord nie.
Sophia haal ’n pragtige duur serp uit ’n pakkie en draai dit om haar nek. “Wat dink jy hiervan, Netta?”
“Sjoe, dis mooi, mies.”
“Dit is, nè? En moenie dink ek het net myself bederf nie. Ek het vir jou ook iets gekoop.” Sophia soek na ’n pakkie tussen die ander pakkies, kry dit, en hou dit na Netta uit.
“Toe, maak oop,” sê Sophia.
Netta maak die pakkie oop. Sy haal ’n nuwe huiswerkersuniform te voorskyn, hou dit oop teen haar lyf. “Haai dankie, mies.” Sy glimlag dankbaar.
“My plesier. Nou kan ons albei weer ’n bietjie nuwe klere dra.”
Dit is FG wat vir Frik gebel het met die nuus van Henk se beurs. Kort ná etenstyd was Frik by die huis, en hy en Sophia is saam na Andries en Mariana.
Frik kan sien dat Andries baie gespanne is en dat Mariana gehuil het. Maar hulle probeer om die spanning weg te steek, nie altyd met sukses nie. Wanneer Frik die tjek aan Andries gee, reageer Andries glad nie soos hy verwag het sy swaer sou nie. Pleks van dankbaar is hy bleek en lyk op ’n manier, wel, vernederd.
“Dis die eerste helfte van die universiteitsgelde,” sê Sophia. “As julle nie die res teen halfjaar het nie, sal ons weer betaal.”
Mariana kyk na Andries. Hierdie gesprek is vir hom een lang vernedering, maar hy probeer om dit nie te wys nie.
“Ek was by die handelaar besig om ’n gek prys vir ’n splinternuwe motor te oorweeg,” vertel Frik, “toe FG my gebel en vertel het. Dit was ’n maklike besluit.”
Sophia sit onthuts regop. “Bedoelende?”
“Dat FG ’n tweedehandse motor gaan kry.”
Sophia gee ’n skynlaggie. “O, Frik … jy’s ’n kansvatter, weet jy?” FG moet met net die beste toegerus word om hom ’n kans te gee om uit te styg. Hy is nie Henk wat heeljaar dieselfde liggroen hemp dra en gelukkig is daarmee nie. Hy is flambojant, en ’n tweedehandse motor pas nie by daardie beeld van hom nie. Sophia weet dit maar alte goed. Sy draai na Andries en Mariana: “Julle twee kan heeltemal ontspan, dit kom met al ons liefde. En skaam jou, Frik, dit doen niks aan jou bankbalans nie.”
Andries gaan sit eenkant en staar na die tjek. Nóg hy, nóg Mariana het woorde.
“Wat Sophia probeer sê,” gaan Frik voort, “is dat ons graag vir Henk saam met FG wil sien varsity toe gaan. Die seuns verdien dit en dit sal ’n skande wees as ons nie almal ons harte oopmaak en dit vir hulle moontlik maak nie.”
Daar is geen manier, dink Mariana terwyl sy na haar man kyk, dat Frik en Sophia kan weet watse hel Andries se gemoed op hierdie oomblik is nie.
Hy is soos sy pa, dink Mariana wanneer sy ingestap kom met ’n toebroodjie vir haar oudste kind – sielsgelukkig as hy net kan vroetel en peuter met stukkende dinge. Henk is in die motorhuis doenig met ’n radiowekker en pas besig om ’n laaste draadjie vas te soldeer wanneer sy ma die toebroodjie langs hom neersit.
“Dankie, Ma. Ek’s amper klaar.” Hy draai die radiowekker regop en skakel dit aan. “Daar’s hy.”
“Ek het geweet jy sal,” sê Mariana. “Jy’t nog altyd ’n aanvoeling daarvoor gehad.”
Henk glimlag verleë, wil iets sê, maar dan kom Izel ingestap. “Wat’s dit met Pa?” vra sy gemaak verontwaardig. “Hy sit nou al ure lank in sy stoel met Henk se hele toekoms in sy hande … wat’s so moeilik?”
“Los hom uit,” sê Henk.
“Ons behoort sjampanje te drink, jy gaan varsity toe!”
“Izel, ek en Ma was besig om te praat.”
Sy wip haar dadelik. “Verskoon
