Daar is ’n vreemde hartseer toon in Herman se stem wat Estie verhinder om verder uit te vra.
Herman is vir ’n paar oomblikke stil en sy gedagtes spring terug na Magriet. Wonderlike Magriet wat ook sy hart in die holte van haar hand hou. ’n Magriet wat hom gesmeek het om vir hom ’n vrou te gaan soek in die Kaap. “Want,” het sy met haar sagte soet stem en oë wat blink van die trane, gesê, “jy is net so min op my verlief as ek op jou. Jy is verlief op die idee van ’n vrou. Ek is maar die enigste vrou wat julle hier gesien het. As jy eers weg is, sal ek harder kan probeer om Daan se liefde te wen.”
Dit was glad nie nodig nie, want Daan was so verlief op sy eie vrou en kon enigeen vermoor wat net na haar kant toe gekyk het. Die sakie is sommer daardie selfde aand nog opgelos en dit is darem vir hom ’n salwende ou gedagtetjie op sy, nog steeds, rou gemoed. Magriet se oë het geblink en die liefde vir Daan het soos ’n ligkrans om haar gestraal.
Estie loer vinnig na Dawid wat stil voor hom sit en uitkyk, met die wysheid van die lewe in sy oë en sy weet dat dit nie net sy is wat nou hierdie gedagte huisves nie, naamlik dat die verlatenheid in Herman alles met hierdie storie te doen het.
“Dit was die mooiste storie wat ek nog gehoor het en as ek eendag moet uitvind dat jy vir my gejok het, sal ek by jou kom spook,” dreig sy, maar verdwyn vinnig by die deur in.
2
“Jy is verniet so vroeg op en aan die gang. Hier begin ons eers sewe-uur werk,” sê Estie as Herman klaar aangetrek, gewas en geskeer by die kombuis inkom.
“Sewe-uur? Hoe kry julle jul werk klaar?” vra hy geskok.
“Hier is baie werksmense, elkeen doen net een deel van die werk, jy hoef nie alles te doen nie.”
Sy stoot ’n beker koffie oor die tafel en Herman vat dit dankbaar aan en gaan staan in die oop kombuisdeur.
“Werk jy ook op die plaas?” vra hy fronsend.
“Ja, ek help vir Oupa.” Sy roer die meel in die water om pap te maak en staan met haar rug na hom toe.
Herman knik. “O, amper dink ek jy werk ook op die plaas soos ek.”
Estie kyk laggend om. “Ek wérk op die plaas. Ek span darem nie draad en kap hout nie. Ek help vir Oupa met die diere en veral met die afrigting van die perde.”
Herman staar haar ongelowig aan. “Wilde perde?” vra hy geskok.
“Nee, man, dit is resiesperde wat hulle aanhou.”
Sy sien die onbegrip op Herman se gesig. “Ken jy nie perderesies nie?” vra sy sag en daar is geen spot of terg in haar stem nie.
“Ja … ons en die Joostes jaag gereeld resies, maar ons rig nie perde daarvoor af nie. Ons gebruik ons eie perde.”
“Herman …” Sy kom staan by hom en kyk hom ernstig aan. “Jy weet so min van die werklike lewe. Daar waar jy vandaan kom, is alles nog so ongekunsteld en eenvoudig. Hier is dit baie anders … die mense … hulle manier van dinge doen … Ek … ek dink nie jy moet te lank hier bly nie, dalk … dalk smeer dit aan jou ook af … en … en dit sal jammer wees.” Haar oë is onnatuurlik blink en sy klink so volwasse.
“Wat gaan ek op die plaas doen?” vra Herman fronsend.
“Mevrou Vermeer sal jou vanoggend sien. Sy sal besluit.” Estie raak sommer doenig met die tafeldekkery.
“Is mevrou Vermeer nog die baas hier? Haar … e … kleindogter is seker nog te jonk, nè? Of het haar skoondogter ook ’n sê hier?” Herman vra al die vrae gelykmatig.
“Ou mevrou Vermeer, genadiglik! Anders sou nie een van ons nog hier gewees het nie.”
“Hoekom nie?” vra Herman nuuskierig.
“Ag … kyk maar vir jouself.”
“As ek hier moet kom werk, sal jy my moet inlig oor hierdie dinge. Ek is rou en uit die bos uit en sal nie eers weet daarna om te kyk nie,” terg hy.
Estie is ongemaklik as sy besef dat sy nou kleinlik was. “Mevrou Vermeer, of tant Amalia, soos ons haar noem, is ’n baie dierbare mens. Ons is baie lief vir haar.”
Herman besef dat dit nie vir die kleindogter en skoondogter geld nie, maar vra nie verder uit nie.
Hulle eet ontbyt en dan stap Herman saam met Estie en Dawid af na die stalle toe.
Die perde se voer word gemeng en elkeen kry net die regte hoeveelheid. Herman verstom hom aan die manier waarop Dawid met die diere werk, kompleet soos ou dokter Harris met mense werk.
Estie sien die bewondering in sy oë. “Oupa is ’n veearts,” sê sy as Dawid iets gaan haal en hulle twee alleen is.
“’n Dieredokter?” Herman kan die bewondering nie uit sy stem hou nie. “Hoekom is hy dan hier op die plaas? Hoekom het hy nie ’n plek in die dorp nie?”
“Oupa het altyd gehad. Hy het afgetree. Ons is maar die afgelope drie jaar hier op die plaas. Tant Amalia het vir Oupa die pos aangebied toe hy wou aftree. Ek dink dit was vir hom ’n wonderlike uitkoms. Hy moet besig bly en die praktyk het te veeleisend geword vir hom. Tant Amalia wou gehad het dat ons in die groot huis moet kom bly, maar gelukkig wou Oupa nie. Hy … e … hy het nie daarvoor kans gesien nie.”
“Sou dit nie lekker gewees het om in so ’n pragtige plek te bly nie?” vra Herman ietwat uit die veld geslaan.
“Nie saam met …” Estie bly ongemaklik stil. “Nee, ek verkies ook om ons eie plek te hê, net ek en Oupa.”
Estie gaan die perd se lyf stelselmatig deur vir enige kneus- of seerplekke en Herman moet buk om haar in die gesig te kyk waar sy nou onder die perd se buik werk.
“En jy? Jy is net so goed met die diere. Gaan jy ook vir ’n veearts leer?” vra Herman.
“Oupa leer my sommer self. Ek rig die meeste van die tyd die perde af. My pa was wonderlik daarmee. Dit het ek weer by hom geleer.”
“Jy sê jou pa is dood. Wat het gebeur?” vra Herman onbeskaamd uit, want by Estie het hy al die vrymoedigheid in die wêreld om dit te doen.
“Hy was onder meer ’n ontdekkingsreisiger en het vir maande en soms jare lank op ekspedisies gegaan. Dit was op een van hulle dat hy met ’n olifant slaags geraak het en die slegste daarvan afgekom het. Hy was al meer as ’n jaar dood voordat ons die tyding gekry het.”
Herman hoor die verlange in haar stem en wens hy kan aan iets dink om te sê om haar beter te laat voel.
“Herman!” Dawid roep na hom en hy stap vinnig nader.
“Mevrou Vermeer sal jou nou sien. Sy wag vir jou. Klop maar net aan die deur. Hester, die huishoudster, sal jou na haar toe vat.”
Herman fluit saggies as hy na die groot huis toe stap. Die voordeur staan oop en die son gooi ’n blink baan oor die pragtige donker vloere. Sagte matte versier dit met koninklike grasie. Herman moet homself maan om nie soos ’n kleuter oopmond na al die prag en weelde te staar nie. Sulke goed het hy nog nie eers in die boeke
