Benna?” Sy kyk na die ouer man soos ’n kind wat hulp soek. “Hý erf my plek?”
“Xanthe?” Ben gaan vou ’n arm om haar skouers, lei haar die kombuis in. “Ek begryp nie. Van waar af ken julle mekaar?”
“Ons … e …”
“Ons het vroeër ontmoet toe ek haar met die omruil van haar bakkie se band gehelp het.”
Ben frons vir die vrou in sy omarming. “Ek dog jy sê Wessel het die band omgeruil.”
Die groen oë gee Hanko ’n kyk wat klippe kan verbrokkel. Pleks hy liefs sy tong vasgebyt het as om ’n toffierige situasie makliker te wou maak.
Sy plak die telefoon op die tafel neer en ploeg albei hande in die glimswart hare wat nou in wanordelike blink krulle om haar gesig vou. Maak ’n geluid agter geklemde kake wat hy as ’n grom sal klassifiseer. Sy frons vir Ben van onder hare wat oor haar gesig geval het en druk dit ergerlik weg. Dit val terug.
“Los dit tog maar, oom Benna, en kom dat ons klaarkry. Ek moet weer ry om iets vir Donald te gaan gee.”
Ben frons ook. “Hoekom kan hy dit nie kom haal nie?”
“Hy moes sy bakkie stuur om nog ’n vrag sand te gaan kry. Die voorsieners kan nie voor môre weer aflaai nie.”
“Wat het gebeur?”
Weer die geluid, definitief ’n grom. “Iemand was gistermiddag so haastig, hulle het die vrag sommer skuins oor ’n watersloot afgelaai. Laas nag se stortreën het die helfte weggespoel. Nou moet ons nog straat opruim ook.”
“Was daar dan niemand om toe te sien dat hulle hul werk behoorlik doen nie?”
’n Diep plooi vorm tussen haar wenkbroue, en haar kwaai kyk wys die vrou is behoorlik omgekrap. Selfs meer as vroeër in die reën.
“Wessel was daar, maar moes gou na ’n ander perseel ry toe hulle nie genoeg teëlsement gehad het om klaar te maak nie. Hy is so lank opgehou dat daar nie tyd was om terug te gaan nie.”
“Hoe het daardie manne dan by die stasie gekom?”
“Gestap. Dis nie so ver daarvandaan nie, maar hulle was ook maar lekker dikbek. Dit het reeds begin reën.”
Albei hande druk die hare oor haar wange na agter. Dieselfde verbete trek om haar mond as vroeër in die reën.
Wat presies haar betrokkenheid is, kan hy nie raai nie, maar hierdie vrou kry swaar. In die boubedryf het jy baie dae meer as hare op jou tande nodig. Jy moet leer klippe kou, en dit lyk asof sy nog nie so lekker weet hoe ’n mens dit regkry nie.
“Maar hoekom moet jý nou ry?” vra Ben.
“Donald sê sy bakkie gaan nie voor middagete terug wees nie, hulle moet nog Paardeneiland toe ook. Ek moet die veranderde planne vir die nuwe projek vir hom vat en hom dan ’n lift gee huis toe. Hy het vanmiddag iets anders aan die gang en moet sy kar nog by die garage gaan kry. So kan óns nou begin en klaarkry dat ek kan doen wat ek moet doen?”
Die gryse Ben hensop letterlik en staan tru. “Nou, waar wil jy hê moet ons sit?”
“Hier.” Sy beduie met ’n sirkelbeweging van die verbinde hand na die kombuistafel. “Ek is lus vir koffie, en dis koud binne. Die vuur is nie aangesteek nie, en ek betaal nie Eskom se tariewe om ’n ou kliphuis warm te hou nie.”
Hanko bedank nog koffie en gaan sit, sy hande voor hom op die tafel inmekaar gevou en sy oë op die vrou wat eers melk uit ’n donkerblou kartonnetjie in die mikrogolf warm maak voor sy vir haar koffie skink en drie lepels suiker ingooi. Stadig roer, haar blik op die beker in haar hande. ’n Bewerigheid om haar mond.
Een oomblik praat sy van háár plek, die volgende van ’n ou kliphuis.
Sy is nie konvensioneel mooi nie. Nie soos Janet nie. Met haar skraal lyf in jeans en ’n groen trui, swart stewels en geen grimering nie, is Xanthe … moeilik om die regte woorde te …
Ergerlikheid stuif in sy binneste op soos hooikoors in die lente. Waarom wil hy enigsins die regte woorde vind? Hulle is niks van mekaar nie en gaan ook niks van mekaar wees nie.
Melk en koffie meng tot ’n ryk romerige heerlikheid waarvan Xanthe eers ’n lang teug sluk. Die teelepel klingel in die wasbak toe sy dit harder neersit as wat nodig is.
Wat noem mens dit nou? Boontjie kry sy loontjie? Sy wou mos vroeër so effe ongeskik wees teenoor die kastige ridder op sy ysterperd. Sy trek ’n stoel uit aan die verste punt van die tafel. ’n Heel goeie plek om oom Benna en Hanko Joubert onder oë te hê sonder om te naby te wees. Nou moet sy net vasstel: te naby vir wat?
Laat hulle klaarkry. Die man ontsenu haar, en sy hou nie van die gevoel nie.
“Ehm.” Oom Benna haal sy bril uit sy baadjie se binnesak, sit ’n koevert wat hy van die kombuiskas af opgetel het voor hom op die tafel neer en trek ’n A4-vel uit. Stryk dit versigtig plat, al is daar geen vou of kreukel in nie en strengel sy vingers op die tafel se rand inmekaar voor hy na haar kyk. Dan na die Joubert-man en terug.
Wat is so gewigtig dat hy rondvroetel soos ’n tiener wat die eerste keer ’n meisie uitvra?
Dan glimlag hy vir die jonger man doer aan die ander punt van haar oorlede ma se lang tafel. “Ons is regtig dankbaar dat jy toe wel gouer kon kom as wat verwag is, Hanko.”
“En ek is regtig jammer dit het so lank geneem, maar dit was dinge buite my beheer. Daar was oneindig baie om gedoen te kry so op die laaste.”
“Ek begryp.”
“Watter dinge?” vra Xanthe. En wat begryp oom Benna? Sy sal daarvan hou om ook in die prentjie te wees, dankie. Sy is die een wat amper vier weke moes wag.
Oom Benna trek sy asem in, blaas dit stadig uit. “Laat ons eers hier klaarmaak.”
Oukei. Dis blykbaar nie belangrik dat sy wat Xanthe is, weet nie, en aandring daarop gaan seker ook niks tot die situasie bydra nie. Wat oom Benna te vertelle het, sal wel, want sy móét weet.
“Ek sal eerstens verduidelik hoe dit gekom het dat Dawid so ’n vreemde bepaling gemaak het.”
Hoog tyd. Net na haar pa se dood moes sy al hoor hy het verkies dat sy en hierdie mansmens om dieselfde tafel – weerskante aan die verste punte van dieselfde tafel, kwalifiseer sy – sit wanneer sy redes bekend gemaak word. Toe duur dit amper ’n maand voor Hanko opdaag. Intussen het die vrae oor haar pa se testament haar tot waansin gedryf, al het sy hóé hard probeer om eerder op die onderneming te konsentreer. Dit was weke van spartel om nie in haar nuwe lewe te verdrink nie. Om vrede te maak met ’n lewe wat sy al hóé lank begeer, maar nou geen idee het hoe om aan te pak nie.
Sy teug die laaste bietjie koffie, sit en kyk ’n oomblik met die mondvol na oom Benna toe hy aarsel. Kan ’n frons nie keer nie toe hy wegkyk en sluk. “Oom?”
Sy blik kom terug na haar, so halfsku, lyk dit. “Xanthe, jy moet weet jou pa was by sy volle positiewe toe hy sy testament laat verander het.”
Wat wil hy hê moet sy sê? Hoera? “Ja, Oom.”
“Goed.”
