hulle gewag het, het Ben vertel sy was ’n ontvangsdame, maar het bedank om die onderneming te behartig toe haar pa siek geword het. Hy kon dit nou die dag al sien. Hierdie vrou trek swaar in die tuig waarin sy haarself gespan het.
“Het jy ’n bestuurder vir die besigheid, Xanthe?”
Die groen oë blits in sy rigting asof hy ’n uitgestorwe taal gepraat het. “My pa was eienaar en bestuurder.”
Nie wat hy gevra het nie. “Ek het nie bedoel om aanstoot te –”
“Oom Benna, kan ons klaarmaak? Asseblief. Ek het baie administratiewe werk om in te haal.”
Met ander woorde, ’n sensitiewe sakie.
Sy vly haar neer in ’n stoel langs die kaggel, trek albei voete op en sprei die helderkleurige kombersie wat oor die armleuning lê oor haar bene. ’n Koulike meisie, lyk dit.
“Nou, kom ons begin.” Sy nies, diep ’n snesie uit haar baadjiemou en klad haar neus.
Ben beskou haar ’n paar oomblikke stil. “Is jy oukei?”
Sy vroetel met haar hande voor sy hulle in die rand van die kombersie toerol. “Simpel verkoue,” brom sy en gee Hanko ’n verwytende kyk. Asof dit sy skuld is.
“Reg dan. Laat ek net jou pa se redes vir die bepalings van sy boedel afhandel voor ons weer onderbreek word.”
Xanthe sit meer orent, ’n hand kom onder die kombers uit en slanke vingers met kort naels kom lê teen haar oop lippe, haar aandag stip op Ben.
Ben sug soos iemand wat swaar dra aan iets. “Xanthe, jy weet reeds jou pa en ek was van ons jong dae af vriende. Ek en Markus Joubert het saam op Stellenbosch vir prokureur gestudeer, en hy het hier by jou ouma geloseer. Ons drie het ook saam rugby gespeel, en om ’n lang storie kort te maak: Markus het vir jou pa die geld voorgeskiet om die konstruksiefirma te begin. Jou ouma en pa het in daardie stadium finansieel baie swaar getrek, terwyl Markus ’n erflating van sy oupa gehad het.”
Dít is nuus vir Hanko. In die kort agtien jaar wat hy sy pa by hom gehad het, was daar nooit tekens dat hy in die boubedryf belanggestel het nie. Of het hy in sy kindheid maar net nie geweet waar om te kyk nie?
Sy pa was prokureur tot na sy ouers se troue en het later ’n vissersvloot begin. Maar Raaswater, die kolossale ou huis wat sy oupa Els uit ’n bankrotveiling gekoop het, het hy byna eiehandig opgebou tot ’n B&B met ’n blink reputasie in die buiteland. Het dit vergoed vir ’n gemis waarvan hy wat Hanko is net nie geweet het nie?
Xanthe kou aan ’n vingernael en kyk weer na hom asof sy vermoed hy is skuldig aan iets, maar nog nie besluit het wát en presies hóé skuldig nie, dan na Ben wat in die vuur staar asof die verlede daar opgestaan het.
Die vlammelig streel haar hoë wangbene en vol mond en ’n gewaarwording vat-vat aan Hanko. Een wat hy doodgewaan het. Nee, om eerliker te wees, doodgewens het. Die bank kraak toe hy ongemaklik rondskuif.
Ben kyk op asof hy geskrik het. “Om dit dan net anders te stel, Xanthe,” sê hy vinnig, “die konstruksiefirma wat jy geërf het, is begin met geld wat Markus Joubert voorgeskiet het. Jou pa het dit egter nooit terugbetaal nie. Die klaarblyklike wanbalans tussen destyds se geld en vandag se erflating, vergoed vir dertig jaar se rente. Monetêr en moreel.”
“Oom?” Sy lyk dogtertjieklein in die yslike stoel. ’n Klank van verlorenheid in haar stem. Haar oë is verskuil in die skadu’s toe sy haar gesig na Hanko draai en dan weer na Ben.
“Ek sê –”
“Ek weet wat Oom gesê het.” Kortaf, voor sy diep asemhaal. “Hoekom dan die besigheid vir my gee?” vra sy veel sagter, amper paaiend, asof sy wil sê sy weet dis nie Ben se skuld nie. “Hoekom nie vir Hanko nie wat in der waarheid die regte erfgenaam daarvoor is?”
Goeie vraag, maar hý wat Hanko is, is dankbaar dit het nie so om gebeur nie.
“Ek weet nie, kind, ek weet nie. Ek het gevra dat hy ten minste moet verduidelik, maar jou pa was nie te oortuig nie. Hy het gesê hy weet wat hy doen, en basta. As ek nie sy wense gehoorsaam nie, kry hy ’n ander prokureur.”
Ben sit ’n ruk met sy hand oor sy mond asof hy sy volgende woorde eers bedink, sy blik op Xanthe wat na haar vroetelende vingers onder die kombers staar. Weemoed om haar mond. Haar begeerlike …
“Hanko,” Ben se stem pluk hom net betyds terug, “het jy al besluit wat jy met die erflating gaan doen?”
Vaste grond onder sy voete. Hy weet van die eerste oomblik af wat hy gaan doen, dié dat dit weke geduur het om hier uit te kom. Al was hy reeds op pad terug Suid- Afrika toe, moes hy wag vir die Britse owerheid se finale toestemming.
“Ek gaan die huis herstel en hier kom woon.”
Dit klink asof Xanthe in iets stik, maar toe hy na haar kyk, roer nie ’n spiertjie onder haar sygladde vel nie. “Wanneer?” vra sy oënskynlik komkommerkoel.
“Ek gaan die naweek Keurbaai toe, maar sal Maandag terug wees en dan begin kyk wat my te doen staan.”
“Wanneer moet ek uit wees?”
Hy kan nie regtig peil hoe sy voel nie. Steeds dieselfde onsekerheid van Woensdag, of het sy intussen gekies tussen “my plek” en “ ’n ou kliphuis”?
“Jou pa het be-”
“Soos ek sê,” val Hanko die ouer man in die rede, “sal ek volgende week eers regtig kans kry om te kom kyk en dinge in oënskou te neem. Wees rustig. Daar is baie tyd om te praat en die beste vir ons albei te beding.”
“Klink alte veel soos twee brakke wat stry oor dieselfde been,” brom sy en ontvang ’n baie besorgde kyk van Ben.
“Xanthe, kind?”
“Nou ja.” Sy spring op, gooi die kombersie eenkant en wip die dik vlegsel oor haar skouer. “Ek het regtig baie om te doen. Sal julle my nou verskoon? Oom Benna, sluit maar alles agter julle, asseblief.” Sy pik ’n soentjie teen sy hare. “Tatta.” Hanko kry so ’n sydelingse kyk, eintlik net ’n groen blits na sy kant toe. “Totsiens.” Sy verdwyn by die deur uit en haar voetstappe weerklink op die gang se plankvloer. Dan gaan ’n deur taamlik hard toe.
“Jammer,” sug Ben. “Maar ons moet dit seker te wagte gewees het.”
“Ek begryp en belowe ek sal haar tyd gee.” Hanko staan op. “Moet ek die vuur blus?”
“Nee, los maar. Dis Vrydagaande haar geliefde plek. Sy sal wel netnou hier kom sit.”
Teen die tyd dat alles agter hulle gesluit is, en Hanko die fiets in die rigting van die dorp stuur, het die temperatuur gedaal en huil die wind uit die noordweste. Die Kaap kan uitsien na nog ’n nat naweek. Mag sy mede-erfgenaam tog binne bly. Voor hy skuld kry vir nog ’n kwaal wat haar dalk pak.
Dis ’n uitgemaakte saak. Háár wêreld en dooddollies gebruik lankal nie meer dieselfde bloudruk nie.
Xanthe sit ’n beker tee en bordjie met beskuit op die koffietafel neer. Haar vingers glip toe sy die sware tafel van treinspoorsparre probeer nadersleep na die vuur. Sy stap om. Met albei hande en brute krag kry sy dit nadergestoot.
Snoesig
