vol bespreek.”
“As jy saam met my en my ma gaan, hoef jy jou nie oor losies te bekommer nie. Ons gaan by my tante bly,” doen Herman aan die hand.
“Wat van Mark?” wil Elmarie weet.
“Hy sal tuis by een van jou vriendinne moet bly …” begin Herman.
Hiervan wil Elmarie niks weet nie. Sy laat hom dit ook baie goed verstaan toe sy met ’n kil stem wil weet: “So, en waarom mag hy nie saamgaan nie?”
“My ma sal dit nie duld dat jy hom saambring nie, meisie,” sê Herman versigtig. Hy ken hierdie oulike verloofde van hom goed genoeg om te weet dat sy in ’n klein vuurvreter kan verander wanneer ’n mens dit durf waag om op haar fyn toontjies te trap. Na ’n verlowing van vier jaar en etlike stormagtige rusies, weet hy dat daar baie waarheid steek in die ou uitdrukking wat sê dat die gevaarlikste gif gewoonlik in klein pakkies verpak word.
“Nou goed, sê my dít: Wat het jou ma teen Mark, dat hy nie saam met ons mag gaan nie?” wil Elmarie met ingehoue wrewel weet.
“Ek het jou reeds gesê dat ons by my tante tuisgaan,” kom dit stroef en ongeduldig van Herman. “My ma sê jou suster se buite-egtelike kind sal ons almal net in ’n ontsettende verleentheid plaas, en sy weier volstrek om die kind saam met ons in die motor of in haar suster se huis te neem.”
“En jy, Herman? Hoe voel jy oor my klein Mark?” wil Elmarie met ’n onheilspellende klank in haar sagte stem weet.
“Dieselfde as my ma,” sê hy kortaf en kyk haar met ’n ligte frons aan.
“Nou, luister goed: Gaan sê vir jou ma julle twee het nie nodig om julle meer oor Mark te ontstel nie,” sê Elmarie nou bitter ontstoke. “Wanneer ek en Mark Durban toe wil gaan, sal ons met my motor ry en in ’n hotel gaan bly. Die manier wat jou ma praat, sal ’n mens laat sweer dit is Mark se skuld dat hy buite die eg gebore is. Maar laat ek jou dit vertel: Mark is die lieftalligste seuntjie met die mooiste maniere wat ek ken, en dit is meer as wat ek van jou suster se kinders kan sê.”
“Vervlaks, jy het net vir ons almal ’n hele hoop probleme geskep die dag toe jy belowe het om na die kind te kyk!” bestraf Herman haar met ’n kwaai frons en ’n bars stem. “Ek sal jou aanraai om die kind so gou moontlik vir sy grootouers te gee. Laat húlle opgeskeep sit met hulle seun se skande –”
“Verskoon my,” val Elmarie hom kil en met vlammende oë in die rede. “Mark se teenwoordigheid skep vir my geen probleme nie. Inteendeel, ek is baie lief vir hom en sal nie eens daarvan droom om hom vir sy grootouers te gee nie. Gaan jy en jou ma maar Durban toe en geniet julle kuier by jou tante. Ek sal Mark na die dieretuin toe neem waar ons die dag in vrede kan –”
“Gaan jy nou altyd toelaat dat die kind ons plesier bederf?” onderbreek hy Elmarie gebelg. Hy het so daarna uitgesien om haar vir ’n dag of wat net vir homself te hê, en nou kom die kind tussen hulle. Hy weet eerlikwaar nie wat hy van haar optrede moet dink nie, want dit lyk asof die kind meer vir haar beteken as hy.
“Mark het nog nooit ons vreugde bederf nie,” hoor hy Elmarie heftig sê. “Dit is jy, met jou sinnelose hardvogtigheid, wat ons plesier bederf. Maar ek waarsku jou nou. Jy sal aan Mark se teenwoordigheid gewoond moet raak as jy met my wil trou, want hy sal my seun bly totdat hy eendag selfstandig is en vir homself kan sorg.”
“Jy kan die kind die einde van die maand by jou buurvrou laat bly,” probeer Herman nog ’n laaste keer om haar van haar koppigheid te laat afsien.
Elmarie het egter nou heeltemal genoeg van Herman en sy ma se hardvogtigheid gehad. Sy staan van die rusbank af op en sê met ’n koue, onpersoonlike stem: “Ek dink jy moet liewer nou gaan, Herman. Jou besoek begin my nou werklik irriteer, want jy het die hele aand nog niks anders gedoen behalwe om oor Mark te stry en hom te verkleineer oor dinge waaroor hy geen beheer het nie. Kom kuier maar weer wanneer jy jou vereenselwig het met die feit dat Mark nou deel is van my lewe … Nag, Herman!”
’n Oomblik lank lyk dit asof die jong man haar gaan skud totdat sy van sienswyse verander. Hy kom haastig orent en met ’n laaste: “Ek glo nie dit sal nodig wees om my met daardie feit te vereenselwig nie,” verlaat hy sy verloofde se woonstel sonder om vir haar nag te sê.
Elmarie se donker oë smeul nog van woede toe sy die deur ná Herman se vertrek sluit en begin gereed maak om te gaan slaap. Sy sal haar hoegenaamd nie laat verontrus deur Herman se houding teenoor Mark nie. Sy weet dit is sy snobistiese ma wat hom opmaak teen die onskuldige kind, maar sy sal hulle nie hulle sin gee nie.
Dit is Elmarie se vry oggend en sy besluit om ’n bietjie later in die bed te bly as gewoonlik. So ’n ruskansie word haar egter nie gegun nie, want die kerkhorlosie het pas agtuur geslaan toe die telefoon langs haar bed begin lui.
Sy steek haar hand traag uit, tel die gehoorstuk op en bring dit ewe traag na haar oor.
“Hallo!” sê sy met ’n slaapbenewelde stem. “Dit is Elmarie Keyser wat praat.”
“Matilda van Coller hier,” hoor sy Herman se ma met ’n kil stem sê. “Ek wil graag met jou gesels oor jou suster se buite-egtelike kind wat by jou bly en wat reeds ’n rusie tussen jou en Herman veroorsaak het.”
Elmarie vererg haar op die plek vir haar aanstaande skoonma se inmenging in haar en Herman se sake, en vra met ’n gesteurde frons tussen haar swart wenkbroue: “Wat presies wil u van die kind weet, mevrou Van Coller?”
“Wel, ek verstaan jy weier om hom aan sy grootouers te gee. Ek wil nou net van jou weet wat jy met die kind gaan maak wanneer jy en Herman getroud is?”
“Ek gaan die kind behou, mevrou, en hom self grootmaak soos ek my oorlede suster belowe het,” sê Elmarie, nou wawyd wakker en hoorbaar op die oorlogspad.
“So, en dink jy dit sal regverdig wees om Herman met jou suster se buite-egtelike kind op te saal?” hoor sy die ou dame ietwat driftig vra.
Die vasbeslote trek om die jong meisie se mooi, sagte mond toon egter baie duidelik dat sy haar beslis nie deur die snobistiese vrou sal laat intimideer nie.
“Dit is vir Herman om daaroor te besluit, mevrou. Hy weet immers van my belofte aan my ontslape suster,” troef sy die bemoeisieke oumens met ’n warm gevoel om haar hart.
“Ek vrees dit sal nie deug nie,” hoor sy Matilda nou baie ernstig sê. “Ek is nie bereid om ’n kind in my huis of op my werf toe te laat, wat ’n klad op my en my seun se naam kan bring en ons ook by ons vriende in ’n verleentheid mag bring nie.”
“Ek is jammer as u so oor die saak voel, mevrou,” sê Elmarie nou met ’n vreemde kalmte. “In daardie geval sal ek en Herman maar net ons huwelik moet uitstel totdat ons genoeg gespaar het om ’n huis te koop. Ek sal die saak met hom bespreek sodra ek hom weer sien.”
“Jy gaan Herman baie ongelukkig maak met jou koppigheid –”
“Herman se geluk sal van sy eie besluit afhang, mevrou,” val die swartkop haar ongeërg in die rede. “Op die oomblik dink ek aan die geluk van ’n klein, onskuldige seuntjie wat geen aandeel gehad het aan sy bestaan nie.”
“Ek glo nie Herman sal bereid wees om jou suster se optelkind in sy huis te neem en groot te maak asof dit sy eie is nie.”
“As dit Herman se houding is, mevrou,” maak Elmarie haar weer terstond stil, nou met
