en minder geld, gunste moet vra van personeel om vir minder te werk en ’n kleiner en kleiner wins met elke reeks moet maak.
Maar laat ons dit nou nie net by die SABC laat nie, want wat daar gebeur, het ’n uitwerking op die res van die bedryf. En dis ’n bedryf wat besig is om te sink.
As jy voel dat die gehalte van televisie besig is om af te neem, is jy heeltemal reg.
Met die probleme by die SABC was daar ander dinge wat begin gebeur het. Kleiner maatskappye wat altyd werk by kykNET gekry het, moet nou meeding met die reuse van die bedryf. Aangesien hulle nie meer by die SABC-werk kry nie, moet hulle nou hul inkomste op ander plekke gaan soek.
Die bedryf word beheer deur vier of vyf groot maatskappye. Van hierdie produksiehuise word tot twintig programme tussen die drie uitsaaiers (DStv, SABC en e.tv) gebeeldsend. In baie gevalle twyfel ek of die eienaars van die produksiehuise selfs weet watter programme hul eie is. Dit het ’n worsmasjien geword waar programme net gemaak word sonder dat enige aandag aan gehalte geskenk word. Dis kwantiteit en nie kwaliteit nie wat die groot maatskappye aan die lewe hou.
Omdat die SABC nie sy koste per minuut verhoog nie, kan DStv en e.tv dieselfde ding doen. Deur hul koste per minuut laag te hou, vermeerder hulle hul eie wins, maar die gevolg is dat die bedryf verder en verder agteruitgaan.
Net soos die SABC het kykNET spesifieke produksiehuise wat baie werk vir hom doen. Verteenwoordigers van sommige produksiehuise hang saam met die grootbase uit, hulle doen vir mekaar gunste en is in die algemeen hand om die blaas. Of dit reg of verkeerd is, is nie vir my om te oordeel nie. Die onderwerp word breedvoerig behandel in ons hoofstuk oor korrupsie.
Almal kla oor die SABC se beheer van nuus en hoe dit die regering se agenda voor alles stel, maar wat van kykNET-nuus? Wie weet, dalk is kykNET se nuus ook onderworpe aan sensuur van heel, heel bo af. Nog hoër as selfs kykNET se baas.
KykNET maak hom soms skuldig aan soortgelyke gedrag as die SABC, maar daar is nooit protesoptogte nie. Is dit miskien omdat die Afrikaanse media deur ’n enkele maatskappy beheer word?
Ons gaan nie eens praat oor al die klagtes oor die herhaling van programme op kykNET nie. KykNET is een van die grootste geldmakers vir DStv. Die enigste rede waarom daar nie meer programme is nie, is om die wins groter te maak. Naspers, die eienaar van DStv, se wins vir die 2014–’15 boekjaar was R11,2 miljard. Die jaar daarvoor was dit R8,6 miljard. Dis netto wins, nie bruto nie.
Dit klink nou nie eintlik na die soort maatskappy wat programmakers behoort te druk om goedkoper programme te maak nie.
Die meeste van hierdie wins word natuurlik nie uit televisie gemaak nie, maar dis steeds ’n aansienlike wins.
KykNET en DStv betaal, soos die SABC, geen residuals nie. Dit beteken dat jy eenmalig betaal word om die program te maak en die kanaal kan daarmee doen wat hy wil. As dit aan ander stasies verkoop word en twintig jaar later weer op ander, nuwe platforms (soos die internet) verskyn, is daar geen ekstra geld vir die vervaardiger of die akteurs en aanbieders nie. Die kanale besit dit 100% en kan doen daarmee wat hulle wil. In Amerika, waar daar unies is, is dit nie die geval nie. Elke akteur word tantième betaal as die program weer gewys word of op ander stasies en platforms verskyn. Dit beteken dat plaaslike akteurs en vervaardigers arm doodgaan terwyl die mense wat die televisiekanaal beheer, pensioenfondse het.
Intussen is DStv besig om intekenare te verloor omdat mense eerder na Netflix begin kyk waar jy programme kan kyk wanneer jy wil. Netflix kos R100 per maand met ’n ekstra R40 om jou IP-adres weg te steek. Dis heelwat minder as DStv. As jy van sport hou, kan jy altyd die sosiale ding doen en die wedstryd in ’n kroeg gaan kyk. Dit sal jou heel moontlik steeds goedkoper uitwerk as om DStv te hê.
En net toe jy gedink het dat dinge nie erger kan raak vir televisie in Suid-Afrika nie, maak VIA-televisie sy verskyning.
Om die probleem van VIA te verstaan, moet ek gou eers vir die deursneeleser verduidelik hoe televisie-maak werk.
Televisie se koste word per minuut bereken. ’n Joernaalprogram sal min of meer R5 000 per minuut kry om gemaak te word, game shows R3 500 per minuut en dramas R14 000 per minuut.
Dit is gewoonlik wat dit die produksiehuis kos om die program te maak. So, as jy jou somme wil doen, werk dit soos volg: ’n Drama van 24 minute met 26 episodes sal dus 24 maal R14 000 maal 26 wees. Die R8 736 000 sal deur die produksiehuis se boeke gaan. Op papier lyk dit baie, maar in werklikheid is dit min of meer wat dit kos om die program te maak. Die wins wat die maatskappy daaruit maak, mag nie meer as 10% wees nie. So, as jy een reeks maak, hou dit jou aan die gang vir die duur van die reeks – en miskien drie maande langer. Daarna beter jy jou volgende reeks begin vervaardig, anders het jy nie meer geld om salarisse te betaal nie.
Televisie se wins is nie groot nie.
Met VIA-televisie is die maksimum koste per minuut R2 000. Dit beteken dat VIA drie of vier programme op een dag moet vervaardig om binne die begroting te bly. Dit beteken ook dat jy meer as een program moet maak as jy enigsins ’n wins wil toon. As jy soveel programme in een dag skiet, kan jy nie aandag skenk aan gehalte nie, iets oor doen as dit nie reg is nie, of selfs die program ontwikkel nie.
In baie gevalle is VIA se programme eerder ’n ego boost vir die aanbieder as wat dit hulle bankrekening veel sterker maak.
So, as jy wil weet hoekom televisie swakker en swakker raak: Dáár het jy jou antwoord.
En dit gaan nie beter raak nie. Soos daar groter en groter druk op televisiekanale is om meer geld vir hul aandeelhouers te maak gaan dit erger eerder as beter raak.
Ja, Hlaudi is ’n probleem, maar hy is maar net een van vele wat jou as televisiekyker in die toekoms gaan raak.
As jy daarvan hou om vermaak te word, lees eerder ’n boek. Daar is ten minste nog ’n mate van gehaltebeheer.*
* Hierdie mening word geborg deur die Boekpubliseerdersvereniging van Suid-Afrika. ;-)
#5 Hlaudi Motsoeneng. Hy is duidelik iets wat deur Zapiro geskep is, maar die grappie gaan nou al te lank aan. As Suid-Afrikaners soek ons ons kwota geweld op televisie. Ons is jaloers op die mense wat die hele dag die geleentheid gegun word om goed af te brand terwyl ons by die werk moet sit. Dit is ook nodig dat Hlaudi sy liggaamshouding op rusbanke verbeter. As hy nie iets daaraan doen nie, gaan hy groot rugprobleme hê soos wat hy ouer raak. Hy stel ’n slegte voorbeeld vir ons kinders, want hoe moet ons hulle leer hoe om hulle te gedra as die oom dit mag doen … én hy verskyn nog op TV ook.
#6 Selfie sticks. Die konsep van selfies is reeds ’n probleem, want jy kan netsowel ’n poskaart koop en ’n foto van jouself daarop vasplak. Met ’n bietjie Photoshop kan jy jouself op enige plek in die wêreld plaas. Selfie sticks is gevaarlik – fisiek en vir die siel. Ons het altyd die draak gesteek met Japanse toeriste wat alles afneem, nou is jy self een. Daai selfie stick kan iemand se oog uitsteek, verkieslik jou eie, want in die land van die blindes is eenoog koning en jy wil duidelik ’n koning wees.
#7 Onesies. As jy dit by die huis dra, is dit jou eie saak. Jy kan maar self besluit hoe jy jou bolyf gaan warm hou as jy die toilet moet gebruik. As jy dit in die openbaar dra, kan jy maar netsowel jou haarkrullers ook inlos. As dit veronderstel is om jou soos een of ander cute dier te laat lyk, skuif dit die verlies van jou maagdelikheid met drie maande terug elke keer as jy dit doen.
Конец ознакомительного фрагмента.
