wag tot die baba daar is en dan self die koeie gaan koop.”
“Dan sal daar net prulle oor wees. Die vendusie is môre.” Toe haar ma nog iets wil sê, klap haar pa vererg op die tafel. “Kry nou end daarmee, Celia. As jy en jou niggie in kwaaivriendskap wil lewe, is dit julle saak, maar Lodewyk is my buurman en ek hou van sy geselskap. As hy my hulp vra, gaan ek nie nee sê nie.”
Boeta hyg na asem en dadelik is haar ma se volle aandag by hom. “Asem in, een-twee-drie, asem uit, een-twee-drie,” kalmeer sy hom en vryf sy ruggie met sirkelbewegings. “Is jy nou tevrede? Jou eie seun het jou nodig, maar jy flenter liewer met Wikus rond.”
Buite is die stemme van die werkers wat opstal toe kom vir aandgodsdiens hoorbaar. Mieta en haar dogter Debora verskyn soos skimme in die eetkamer om eers die tafel af te dek. Terwyl Mieta steunend haar plek op die vloer langs die huisorrel inneem, gaan roep Debora haar pa Kierie, haar man, Arend, en haar kinders, Fanja en Meisie.
Adriana het skaars die Bybel voor haar pa neergesit, toe lees hy al. Net ’n kort stukkie. Vra nie wat elkeen onthou nie en rammel die vir-spys-en-drank-seg-ons-U-naam-lof-en-dank-rympie af. Toe hy wil opstaan sonder om haar ma kans te gee om voor die huisorrel plek in te neem en die eerste note van ’n psalm te speel, val Mieta weg met “Prys den Heer”. Adriana-hulle sing gedwee saam, maar haar ma staar met saamgeperste lippe na die tafeldoek. Mieta is nog besig om die laaste noot te rek toe vat haar pa sy pyp en twaksak en loop stoep toe.
Haar ma se toorn verskuif na Mieta. “Sorg dat jy jou naandsê oorkant die spruit kortknip. Jy slaap vannag in die kombuis. Ek wil nie sukkel om jou hier te kry as Boeta se borsie weer toetrek nie. Hou die vuur aan die gang. Daar moet kookwater wees as ek hom wil stoom.”
Dit lyk of Mieta wil terugpraat, want saans kuier sy by haar suster Sanna wat op Ackermansdrif vir oupa Jakob en ouma Tina werk, maar Kierie spring op en trek sy vrou aan die arm op, terwyl hy sy kop skaars merkbaar skud.
Bellie sit grootoog op haar kissie bo-op ’n stoel, duim in die mond.
Heilie wag tot haar ma buite hoorafstand is voor sy waag om te sê: “Ousus, dit lyk vir my een van ons twee sal maar weer vanaand die eintlike baba in die bed moet sit.”
Adriana wil iets sê, maar bedink haar betyds toe sy haar pa in die deur sien staan. Oneerbiedigheid teenoor grootmense word nie in hierdie huis geduld nie.
Maar sonder ’n kyk in hulle rigting is hy die gang af na Boeta se kamer. “Dis oor jy ’n sewejarige seun soos ’n baba oppiep dat hy so petieterig bly,” dra sy stem deur die huis. “Môre vat ek hom saam. Dis tyd dat hy leer om ’n boerseun te wees.”
Nadat Bellie in die bed gesit is, lê Adriana gespanne en luister na die roep van die naguil. Eers die twee dralende fluite, dan vier trillende note kort op mekaar. Met tussenposes is dit duidelik hoorbaar bo die paddakoor by die dam en die geskreeu van krieke. Sy hou asem op. Volg sy pad deur die tuin.
“Tot die naguil soebat vir Pa-hulle om op te hou stry,” praat Heilie so onverwags dat Adriana uitroep van skrik.
“Hiert! Ek dog jy slaap. Waarvan praat jy?”
“Hoor hoe roep hy: Hou op, as-se-blief-tog,” maak Heilie die uil na.
“Sjuut, netnou word Bellie wakker. As sy ’n keel opsit, is Ma op ons,” waarsku Adriana.
Op aande soos vanaand verwens sy dit dat sy ’n kamer met Heilie en Bellie moet deel. Oor drie maande word sy sewentien. Miskien sal haar ma dan toelaat dat sy na die vrykamer skuif. Haar pa en ma se rusie duur voort en Mieta lê seker wawyd wakker in die kombuis, terwyl sy brand om op die roep van die naguil te antwoord. Sy glimlag in die donker. Heilie is verkeerd. Die naguil soebat nie haar ma-hulle om op te hou baklei nie. Hy roep haar tuin toe: “Kom gou, ek-wag-vir-jou.”
“Hoekom is Pappa so moedswillig om by oom Lodewyk te gaan kuier as hy weet hoe dit vir Mamma ontstel?” versteur Heilie haar gedagtes.
Adriana vergeet van haar vermaning vroeër dat Bellie nie wakker gemaak moet word nie en kap terug: “Ma is die onredelike een. Wat het sy nou eintlik teen Wikus-hulle? Dis mos sy wat vir Pappa by tant Corrie afgevry het en nie andersom nie.”
“Sies, Mamma sê dis ’n bogstorie. Pappa en tant Corrie se verlowing was skaars verbreek, toe trou sy met oom Lodewyk. Eers ná hulle troue het Mamma vir Pappa die jawoord …”
“Nou wat het sy dan teen Wikus?” val Adriana haar in die rede.
“Hy’s ons kleinneef. Dis moeilikheid soek as kleinneef en -niggie trou, sê Mamma.”
Adriana sluk haar antwoord toe Bellie in haar slaap kreun. Sy glo glad nie dat haar ma se wrewel iets met die familieverbintenis te doen het nie. Van sy kan onthou, was Wikus haar speelmaat en vroeër jare het haar ma-hulle en die Lemmers tog oor en weer gekuier. Eers ná Boeta se geboorte het haar ma vir Wikus verwilder wanneer hy hier wou kom speel.
Vandat hulle skoolmeester in April weggeloop het met een van die skooldogters, gaan hulle nie meer skool nie. Nou ruil sy en Wikus saans nuus uit in die tuin. Sy het lankal haar visier op Wikus, maar gister moes sy uitvind dat sy kompetisie het. Toe sy vir Wikus by die huis gaan soek, het tant Corrie haar vermakerig ingelig: “Jy sal minder kieskeurig moet wees met die jongetjies. Jy gaan op die rak sit soos jou ma en dan is iemand anders se oorskiet ook jou voorland. Wikus sal seker binnekort vir Lettie Horn naderhark. Hy is juis soontoe om haar pa hand te gee met die afwit van die skooltjie vir die koms van die nuwe meester.”
Sy het boord toe gevlug, vies vir tant Corrie, haar ma en Wikus. Is Lettie met haar blou oë en blonde vlegsels dalk die ware rede dat hy hom afsydig hou? Of is hy, soos sy nog altyd geglo het, rêrig net te bang vir haar ma? Sy is bly haar pa het hom nie laat voorsê oor die beeskopery nie. Miskien kry Wikus die moed om met hom te praat.
Buite roep die naguil weer. In haar verbeelding klim sy saggies deur die venster, die raam reeds vroegaand oopgeskuif. Dis so vreeslik warm, sou sy sê as Heilie dalk vra. Die honde kom stertswaaiend nader, nou al gewoond aan haar nagtelike uitstappies. Iewers tussen die vrugtebome sal hy op haar wag. Dan omhels hy haar onverwags. Soen haar tot sy na asem snak.
Met ’n glimlag raak sy aan die slaap.
Die volgende oggend sorg Adriana dat sy voor haar pa in die kombuis is. Sy gooi haar arms om sy lyf. “Kan ek nie maar saamgaan nie, Pappa?”
Hy skud sy kop. “Jou sog gaan vandag of môre kleintjies kry. Jy sal ’n oog daar moet hou.” Toe sy hom met ’n pruilmond aankyk, gee hy haar lang vlegsel ’n plukkie. “Gaan kyk gou of Boeta al wakker is en help hom aantrek. Ons moet ry sodra Wikus hier is.”
“Ai, Pa, toe ek so oud soos hy was, het ek al my eerste bok geskiet en …”
“Ek’s klaar, Pappa, ons kan maar ry,” onderbreek Boeta haar.
Mieta buk moeisaam onder die tafel in om haar beddegoed bymekaar te skraap. “Sê vir die nooi ek’s huis toe om te gaan slaap. Sy en Debora moet maar vandag alleen opsnork. Die klein swernoot se bors makeer niks. Volgende keer gee ek hom aalwyn in. Dan sal hy leer om nie so aan te sit nie. Daar’s koffie in die kan. En beskuit. Ek gaan nie middernag staan en pap maak nie.” Die kombuisdeur klap toe sy uitloop.
Adriana gaan wag vir Wikus op die voorstoep. In die ooste begin die dag doforanje breek. Oorkant die spruit by oupa Jakob-hulle sien sy die flou skynsel van kerslig. Die gekrys van tarentale verraai dat iemand deur die boord op pad is.
Sy
