style="font-size:15px;"> Күз ачып йомганчы, казаклар, ике гәүдәне ат өстенә салып, йорттан чыктылар. Ишегалдында тик берәү генә атына атлана алмыйча торды. Бу Гайзулла иде. Әюп соңгы селтәнүендә сәнәк белән аның йөзен яралаган иде. Казаклар үлекләрне атларына салган арада, Гайзулла, күлмәген ертып алып, ярасын каплады. Кайсыдыр, кире килеп, аңа атка атланырга булышты.
Шау-шу, ыгы-зыгы беләнме, Гөлзифаны онытып җибәрделәр. Гөлзифа, шул җайдан файдаланып, келәт астына кереп ятты һәм, тын алырга да куркып, күзенә кан сауган килеш, мәхшәр барган йортка карап торды. Еласа яман буласын сизгәндәй, бала да тынып калды.
Казаклар, шаулашып, ишегалдында уралдылар-уралдылар да китеп бардылар.
Ат тояклары тавышы ерагая төшкәч, Гөлзифа келәт астыннан чыкты. Чыкты да, аяк атлавын тоймыйча, иренең гәүдәсе янына килде.
Тулган ай энә табарлык итеп бөтен йортны яктырткан, ай яктысында Әюпнең йөзе тагы да агарып киткән иде. Гөлзифа тезләнде дә, калтырана-калтырана, күз яшен имчәк баласы битенә тамыза-тамыза, ире күкрәгенә капланды, сулыгып-сулыгып үкси башлады. Кулы әле суынып та өлгермәгән лайлалы канга тиде. Бөтен тәне өшеп китте, аркасында ят кымырҗу кузгалды. Бертын өнсез калып торды да янә үкереп елап җибәрде.
– Әюп җаным, нишләттеләр, нишләттеләр үзеңне! Нигә чыктың, нигә чыктың дим!.. Тор әле, тор, Әюп бәгърем!.. – дип тәкрарлый башлады ул үзәк өзгеч тавыш белән.
Шулвакыт ат тояклары тавышы ишетелде. Гөлзифа, ни эшләргә дә белмичә, баласын җиргә куеп, Әюпне келәт астына сөйрәмәкче булды. Кузгата алмады, көче җитмәде. Нәрсә эшләгәнен белештермичә, баласын күкрәгенә кысты да бәрәңге бакчасына йөгерде.
Җайдаклар яңадан йортка килеп керделәр. Берсе һавага мылтык атты. Кайсыдыр салам түбәле өйгә ут салды. Коры саламга эләккән ут дөрләп яна да башлады.
Бу хәлне күреп торган Гөлзифа һушсыз калды. Әле аның ярдәмгә чакырып аваз саласы килде, әле, шуннан баласына ни буласын уйлап, иренен тешләде. Нигәдер аның күз яше кипкән, тик сулышы кысылып, нәфрәте генә үсә бара иде. «Кайтырлар, килерләр, безнекеләр дә килер, – дип пышылдады ул. – Нишләттеләр сине, ни эшлиләр алар, нигә өйгә ут салдылар, синең гәүдәң кая алып киттеләр?!»
Казаклар Әюп гәүдәсен алдылар да түбән очка чаптылар. Ат өстендә селкенеп барган гәүдәне капка, читән ярыкларыннан карап калучылар да булды. Җайдаклар арасында сул яңагын яулык белән бәйләгән Гайзулла да бар иде. Гаҗәп, ул бит, абзарга ут салырга баргач, бәрәңге арасындагы Гөлзифаны күрде. Күрде, әмма нигәдер казакларга әйтмәде. Әллә соң Әюпне кызгануы булдымы? Юк бит, юк, кызганмады ул аны. Тик әллә нигә калдырган булды. Юкка, юкка калдырды теге вакытта Гөлзифаны, бер тотынгач, тамыры белән юк итәсе булган да… Шунда эшен бетергән булса, ичмасам, бүген тал арасында үз шәүләсеннән үзе куркып та утырмас иде…
Казаклар, дүрт активны да юк итеп, Рәхим байга әйләнеп кайттылар һәм, яңа гына асып-суеп йөрмәгән дә кебек, дөньяларын онытып бәйрәм итә башладылар. Бераз торгач, сакчылар да кереп эчтеләр.
Шул шатлыктан мулдан җибәрде Рәхим бай. Бернәрсәсен дә кызганмады. Әрҗә-әрҗә аракысын керттерде,
