redaktə edərək anlaşıqlı hala gətirmiş görkəmli alim. Həmin kitab əsrlər boyunca həkimlərin və farmakoloqların istinad etdikləri əsas mənbə olmuşdur.
7
Xoca – burada: ustad, müəllim, tərbiyəçi
8
Süd yolu – Günəş sisteminin də daxil olduğu qalaktika
9
Klavdi Ptolomey – 100–170-ci illərdə yaşamış yunan riyaziyyatçısı, coğrafiyaçısı, astronomu, astroloqu və filosofu
10
«Almagest» – Ptolomeyin səma cismlərinin hərəkətindən və koordinatlarından bəhs edən kitabı. Ərəbcə «Əl-Məcisti» adlanır.
11
Buğra xan – Qaraxanilər dövlətinin «Satıq Buğra xan» kimi də tanınan IV xaqanı. 920–958-ci illər arasında hökmdarlıq etmişdir. 932-ci ildə İslamı qəbul edərək tarixdəki ilk müsəlman türk xaqanı ünvanını almışdır.
12
Hacib – türk əsilli sərkərdələrə verilən ad
13
Fərabi – təxminən 873 – 950-ci illərdə yaşadığı güman edilən məşhur türk alimi, filosof. Elmdə Aristoteldən sonra «İkinci müəllim» (əl-Müəllim əs-sani) fəxri adını qazanmışdır
14
Təfsir – şərh, izah
15
Cindüşapur – hazırda İranın Xuzistan ostanında yerləşən qədim şəhər. Sasani hökmdarı I Xosrovun (501–579) bu şəhərdə tikdirdiyi fəlsəfə və tibb məktəbi sonralar böyük şöhrət qazanmışdı.
16
İsgəndəriyyə – Misirin Aralıq dənizi hövzəsində yerləşən bu qədim şəhər hələ antik dövrdən öz tibb məktəbi ilə bütün dünyada məşhur idi.
17
Əbdülmənsur Qumri – müasirləri arasında tibbin həm nəzəri, həm də praktik tərəfini dərindən bilən alim kimi tanınan görkəmli həkim. Buxarada anadan olmuş və bütün ömrünü orada keçirmişdir. Samani hökmdarlarından böyük hörmət-izzət görmüşdür. Günümüzə iki əsəri gəlib çatmışdır: «Arzu olunan və kifayət edən kitab» və «Tibb terminlərini izah edən kitab».
18
Qəznəvilər dövləti – 963–1186-cı illərdə Mavəraünnəhr, müasir Əfqanıstan, Şimali Hindistan və Xorasanda hökm sürmüş türk məmlük xanədanlığı. Qəznəvi sülaləsi öz adını paytaxtları olmuş Qəznə şəhərinin adından götürmüşdür. Bu şəhər indiki Əfqanıstan ərazisindədir.
19
Katib – burada: başqasının sifarişi ilə mətn tərtib edən və ya əsərlərin üzünü köçürən şəxs
20
Fərsəh – 1 fərsəh təxminən 33–34 kilometrə bərabərdir.
21
Nubiya – Afrikanın şimal-şərqində, müasir Misirin cənubunda, Sudanın şimalında yerləşən bölgə
22
Fəqihlər – fiqh elmi ilə məşğul olan şəxs
23
Traktat – ictimai-fəlsəfi mövzuda mühakimə xarakterli elmi əsər
