куганнар. Ә йорт-җирләре, каралты-куралары, фермалары шул килеш утырып калган. Аларда инде сугышка хәтле суүткәргечләр, автопоилкалар һәм башка механизмнар булган. Безнең солдатлар андагы тәртипне, төзеклекне күреп шаккатканнар. Һәм Галләм абзый мондагы фермалар, аларның тирәлеге өчен чын күңелдән борчыла иде.
…Уку димәктән, Габделнур бу арада Ленин районының егерменче номерлы кичке урта мәктәбендә (шөкер, янәшә генә – Восстание урамында) педагогик практика үтә.
Тау чишмәсеннән агып төшкән чиста, тешләрне сындырырдай салкын су күл-елгаларны сафландырган кебек, гыйлем ияләре дә үз тирәсендәге адәми затларга аң-белем тарата, аларны мәдәни яктан агарта, рухларына байлык өсти. Габделнур белән дә шулай: укытучы-профессорлар белән күбрәк аралашкан саен, аларның лекция-дәресләрен күбрәк тыңлаган саен, үзендә нинди дә булса яңалык сизә, ми күзәнәкләренең уйлау сәләте артканын, калебе чистарганын тоя, әйләнә-тирәсенә аеграк һәм ачыграк күз белән караган төсле була.
Һәм менә дүрт елга якын вакыт эчендә алган белемнәрен тормышта кулланырга, шулар нигезендә бүтәннәргә сабак бирер көн килеп җитте. Ул унынчы сыйныфта «Бөек Ватан сугышы елларында совет халкының героик хезмәте», ә сигезенчедә «1861 елгы реформага хәзерлек» дигән темаларга комиссия алдында дәрес бирде. Хәзер аны алтынчыда «Капиталистик промышленностьның барлыкка килүе. Англиянең колониаль сәясәте» һәм унберенчедә «Социализмга күчү юллары» дигән ачык дәресләр көтеп тора. Җитмәсә, унынчы сыйныфта тәрбия эше дә аның җилкәсендә. Шуңа күрә ул, Миргаязлар кебек, ирекле кош түгел – шахмат-шашка (домино, кәрт сугуны әйткән дә юк) уйнарга вакыты тар, әле тиз генә урынга да ята алмый иде.
3
Кешегә дә, елга кебек, үз-үзең булып калу хас. Язлыкта елга ярларыннан чыга, ташый, дулый, котырына, ә җәен, корылыкта, киресенчә, тарая, саега, кибә. Әмма ләкин, вакыт узу белән, шифалы яңгырлар яугач, көз җиткәч, ул үзенең элекке халәтенә кайта. Кешенең холкы да нәкъ шулай бит: әгәр ул тыныч, уйлап эш итүчән, кешелекле, игелек кылучан икән, кайбер вакыйга-хәлләр аркасында ничек кенә чыгырыннан чыкмасын, уңай сыйфатларына вакытлыча хилафлык кылмасын, ахырдан барыбер үзенең асылына кайта.
Габделнур, башым авырта дип ыңгырашып, иркәләнеп, урын өстендә ятмады. (Хәер, иркәләр кешесе дә юк.) Аның гадәти тормышы дәвам итте: эшенә дә барды, укуын да онытмады.
Кичтән ярыйсы гына күңелле итеп утырганнар иде, чөнки Мамадыштан Миргаязның абыйсы килде. Билгеле инде, туганы килгәч, егет саранланып тормады. Шуңа күрәдер ул төне буе саташып, кемнәр беләндер бәхәскә кереп, сөйләшеп ятты. Габделнур соң гына йокыга китә алды.
Иртән аны Миргаязның абыйсы уятты. Габделнур аңа эшкә барасын әйтеп куйган иде.
Егет тиз генә юынып керде дә, киенеп, кунак белән саубуллашып, ашханәгә төшеп китте. Аннары тулай торак каршында төзүчеләрне көтеп торган бәләкәй автобуска утырды. Завод проходноенда пропускысын озайтырга дип калдырды.
Тагын бер хезмәт көне башлана: үзләре участогы мәйданында да, күрше төзү идарәсенекеләр эшли торган
