Төпнең ян-ягыннан берничә яшь үсенте калкып чыккан, пеләш башта коелмый калган чәч бөртекләрен хәтерләтә.
– Тукта әле, монда кыргый груша булырга тиеш иде бит, – дип исенә төшерде Сәйдәш. – Шушы тирәдә генә иде бугай…
Шунда гына булган икән, кармалана-кармалана бер җимеш өзеп, авызына капты. Груша суыннан яңаклары әчетеп куйды. Егет, сузылып, төпнең шома өслеген сыйпап алды. «Салкын…» Ялгыш сындырудан курыкса да, үсентеләрне тотып-тотып карады. Уйга калды: «Кышкы салкыннарда ничекләр түзәрсез икән? Беренче кырау алырмы, әллә берәр ач куян кимереп китәрме?
Ел саен шулай булыр: кышын кимерерләр, язын тагын тернәкләнерсез.
Әүвәлге имәнне алмаштыра алырсызмы икән?
Үзенә күрә көрәш…»
– Син бит бу, Динә! – дип пышылдады Сәйдәш көтмәгәндә. – Бу – синең бүгенең…
Җәйләрен – җиләккә, көзен чикләвеккә йөргәндә, алар гел шушы имәннәр турысына җиткәч ял итә иделәр. Соңгы мәртәбә мәктәптә чыгарылыш беткәч килделәр.
Якында гына өлгереп килгән арыш кыштырдый, бытбылдык оскыта. Урмандагы кош авазы йокыны китерә. Рәхәт…
– Ай!
Ачыргаланып чыккан аваздан урман сискәнде. Бытбылдык тынды.
– А-а-ай! – дип җавап бирде урман.
Сәйдәшнең коты алынды. Еланны әле күргәнгә һәм Динәнең каты кычкыруыннан ул бөгәрләнеп килде.
– Ни булды, Динә?
Абага арасына сызгыра-сызгыра кереп киткән еланны күргәч, Динә шуннан куркып кычкырган дип уйлаган иде дә, кыз балтырында кызарып-агарып калган урынны күреп алды…
– Сыдырылган гына ул, Динә, – дип юаткан булды.
Әмма аның тәмам хәле китеп, ак алъяпкычына кадәр калтырый башлагач, оялуын җиңеп, җәрәхәттәге канны суыра башлады. Аннары юкә кайрысы белән жгут салып куйды.
«Нишләргә? Авылга хәтле дүрт чакрым. Өлгермим. Олы юлга чыгарга кирәк. Анда район үзәгенә баручы машиналар очрар әле».
Ул, Динәне күтәреп, олы юлга таба китте…
Шуннан бирле аерылышмас күк иделәр. Тик көнең син дигәнчә генә бармый икән…
Динә бүтәннеке булды. Инде аерылган да икән…
Бүген иртән Динәсе турыннан узышлый, бабасы «Динәнеке» дигәч, нәни бер кызны туктатып: «Кем кызы син?» – дип сораган иде. Бала: «Әнинеке», – диде. Әнә бит, әтинеке түгел, әнинеке. Динәнеке.
Менә хәзер уйлары бөтенләй икенче якка борылды да куйды: «Ни генә булмасын, Динәнең сер белән тулы күзләре, ягымлы тавышы, көлүе бар.
Иреннәре дә шул уктыр… Көтәдер, көтми калмас. Авылга кайтып төшүемне күргәндер, ирештергәннәрдер».
Бу грушалы, еланлы төшнең изге икәнен, исән калган бердәнбер имәнне ник кисәргә ярамаганын аңлатып кара син Мәрданша бабаңа!..
– Ник кисмибез, дим, өннән киткән? Урамдагы бөтен мәткә таныштыр сиңа, урмандагы агач – икеле әле… җан җаһиләңне! Рас мин кушам, аудар, майт җакасын!
Мәрданша картның ут яктысында карават тимере күк ябык зәңгәрсу-кара булып күренгән тамырлы куллары калтырый иде.
– У-у-ух,
