ул һәм, күпкә тукталуыбызны уйлап, ачу белән атларына кизәнде.
Бөтен бәланең башы борынгы сука тимере булып чыкты.
Ул ачу белән әлеге тимерне ерганакка ыргытам дип кизәнгән иде, яланаягына кигән галошы белән нәрсәгәдер абынып китеп, аягын канатты.
Сәмигулла абзый ачулы иде.
– Әйтәм аны карчык-корчык мунча урынын җенле дип йөртә, хактыр, ахрысы. Булмады, бөтен эшнең тәме китте болай булгач. Әгәренки бер булмаса булмас икән…
Табылдыкның бусы дүрт кырлы штык булып чыкты.
«Бабайныкы!» дигән уй мигә йөгерде. Бер як кырында дүрт-биш киртегенә хәтле сакланган.
«Үтерелгән дошман саныдыр, шәт… Менә бит син, урталык, бакчаны гына кыл уртага түгел, ә бәлки үткән белән киләчәкне дә урталай бүлеп торасың икән… Сука тимере белән штык… Тыныч тормыш белән сугышны да очраштыргансың, – дип уйладым мин. – Штык… Яуда күпме дошман карынын ерткансыңдыр, ертмасаң, монда ятмас идең.
Ә менә, сука тимере, син дә үз бурычыңны үтәгәнсең. Синең эшне амбар хәтле тракторлар тартып алган…»
– Нәрсә медер-медер сөйләнәсең син анда, олан? Тотып ыргыт шул тимерләрне чокырга. Тинтәк кеше күк уйга калдың…
Сәмигулла абзый аксый-туксый килде дә атларны тугарырга кереште.
– Юк, Сәмигулла абзый. Боларны ташлап булмый…
Бәрәңге төпләре өяр вакыт җиткәч, тимерче алачыгына барып, табылдык сука тимеренә иш икенче бер әйбер эшләттем дә шулардан буразна төпләренә балчык өйдерә торган сука ясап куйдым. Беравыктан, күрше-күлән кулына күчә-йөри, сука тимере ялт итте.
«Ә синең, штык, кирәгең чыкмады. Ерганакка ыргытып бәрер идем мин сине – оныкларга да күрсәтәсе бар. Бернишләр хәл юк, күгәр син. Сиңа шулай язгандыр», – дидем дә, болдыр түбәсенә кыстырып куйдым үзен. – Тик менә күңелдәгесе генә тутыга күрмәсен берүк…»
Шул штыкка, сука тимеренә күзем төшкән саен, кемдер (бабайлар хәтере түгелме икән?) сорау биреп тинтерәтә: «Урталыкта менә синнән нәрсә калыр икән?..»
Кул тегермәне
Ул бер бөртек карабодай орлыгын еллар карасын, кайгысын үзенә сеңдергән кул тегермәненә салды. Сыңар куллы ул. Аның да исән калган ике бармагы белән тегермәнне әкрен генә әйләндерә башлады.
Бөртектән он чыкмады.
– Без дә шулай идек, – диде Абдулла карт үзалдына.
– Язмыш тегермәне шулай тартты, иләде.
Ике бармаклы кул тегермәнгә бер уч ярма салды. Шактый әйләндерә торгач, Япониядә эшләнгән тәлинкәсенә берән-сәрән генә көрпә коелды.
– Без дә шулай идек, – дип кабатлады Абдулла карт.
– Югалсак та, кайттык бит тәки, ә!
Гармун күреге сыман сырланып беткән маңгайга бөрчек-бөрчек тир бәреп чыкты.
– Абдулла ага, килдек без тагын. Йөкләмә үтәлде. Әзерлә коймагыңны…
– Беләм үтәлгәнен. Шуңа чыктым тегермән янына. Үзе белән сөйләшеп тора идем әле менә. Килмәсәгез, ярып ата идем
