Кочасы иде дөньяны…. Магсум Хузин
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Кочасы иде дөньяны… - Магсум Хузин страница 7
…Җитмешенче елның март ае иде. «Чаян» журналы редакциясенең җаваплы секретаре булып утыруыма ярты ел узды, монда эшләүнең ни-нәмәрсә икәнен төшенеп килгән чак ягъни.
Шагыйрь Зөлфәт белән бер бүлмәдә утырабыз. Журналга татарча әдәби әсәрләр әзерләү икебезгә йөкләнгән. Ләкин юмор-сатира әсәрләрен редакциягә күтәреп килүчеләр бик аз. Редакция мондый хикәя-шигырьләргә кытлык кичерә, аларны журнал авторларыннан үтенеп диярлек яздыртырга туры килә. Алдагы саннарга нәрсәләр бирергә икән, дип уйга калдык.
– Туктале, – дип, урыныннан атылып ук торды Зөлфәт, – хәзер табабыз! Фаил монда йөри иде. Фаил Шәфигуллин. Аның язганнары да бардыр. Җор кеше ул. Язганнарында юморның тач аның өчен икәне сизелә, әй! – Зөлфәт, кинәт туктап, бермәл уйланып торды да: – Шулай! – дип кычкырып ук әйтеп куйды. – Шулай! Юмор тач Фаил өчен, Фаил тач юмор өчен!
Иртәгесен Фаил редакциягә эш башлануга ук керде. Буйга озын түгел, киеме тәненә сыланып дигәндәй тора (гел шулай киенергә яратты ул, салынып торган кием эшеңне дә, йөзеңне дә сүлпәнләндерә дияр иде). Ләкин аны мин күргән-белгән кешеләргә чалымсыттырмаучы үзгәлекләреннән иң истә кала торганнары дәү кылыч борыны һәм, әлбәттә, зур, кабарынкы, якты күзләре иде. Бу күзләрдә рәхәт моңсулык һәм тыелгысыз шаянлык берьюлы чагыла иде. Карашында явызлык һәм усаллык чаткылары юк. Соңрак белүемчә, явызлык аңа ят иде, ә инде усаллыгына килгәндә, юашлардан түгел иде Фаил. Әйе, мәрхәмәтле иде аның карашы.
Кул биреп күрештек. Таныштык. Беренче сүзен теш араларыннан сөзеп әйтте, ысылдагандай тоелды хәтта.
– Исәнмес-с-с-сез.
Сәерсенә калдым, аның эчке халәтендәге үзгәрешне, син мине бер күрүдә үк танып-белеп бетерергә ашыкма, агайне, дип аңладым һәм, Фаил дигәннәре шушы адәм була икән, дип уйлап куйдым. Белешлегебез арткач, Фаил беренче очрашуда туган фикерен шулай ук турыдан әйткән иде. Хуҗин дигәннәре шушы бәндә икән, дип уйлаган ул. Шулай итеп, танышканда бер-беребезгә биргән бәяләребез охшаш, хәтта бер үк булган икән.
Фаилнең ике кечкенә кулъязмасын Зөлфәт кычкырып укыды. Мин, өстәлемә таянып, аска карап утырдым – юморескаларга мөнәсәбәтемне автор, тиз генә ачылып бетәргә теләмәүче Фаил агайне, карашымнан ук белеп-аңлап тормасын, янәсе, без дә бер күрүдә үк ачылып бетмәскә булдыра алабыз, кирелек бездә дә мөлдерәмә, ягъни мәсәлән. Фаил ишек катында – озынча бүлмәнең ул төшендә җиһазлар юк, иркенрәк анда – йөренеп торды бугай, монысын күрмәдем, чөнки ул якка кырын да карамадым.
Зөлфәт, укып бетергәч:
– Әйбәтләр, – дип бәясен чыгарды. – Алдагы санга ук икесен дә бирик боларның. Күләмнәре дә зур түгел.
Мин эндәшмәдем.
– Нигә начар дисең әле, Мәгъсум абый? Зерә ошатмыйсың, – дип, сүзен дәвам итте Зөлфәт, юморескаларны тәфсилләп мактарга кереште.
Һәм бүлмәдә кинәт шаркылдап көлү яңгырады. Сискәнеп, ишек ягына карадым. Ике кулы белән дә биленә таянып, җилкәләрен