бор.
– Мингми?
– Ҳа, уч-тўрт минг.
– Ҳей, қанақа одамсиз ўзи, – деди кассирни чақириб келган йигит, – ҳали мен сўраганда тийин йўқ девдингиз-ку?
– Мен ҳисобни директорга бераман, сенга эмас.
– Хўш, пул сенга нима учун керак бўлиб қолди? – деди Тўхтамиш, унга қовоқ уюб.
– Одамлар икки-уч ойдан бери маош олишгани йўқ. Норози бўлишяпти.
Тўхтамиш ўрнидан туриб у томон бостириб келди.
– Вей, Ҳотамтой ака, одамлар пулсиз қолишдими? Раҳмингиз келяптими? Биз, бераҳм, золимлар пулни курк товуқдай босиб ётибмизми?.. – Тўхтамиш унга еб қўйгудай бўлиб тикилди. – Ҳой, бойвачча, миллион пулинг бўлса, ана, одамларингга бўлиб бер. Сен нимангга кериласан ўзи! Графикдан чиқолмай тупроққа беланиб ётибсан-у, ақл ўргатасанми, менга?! Мен билан олишма, бола, чурранг тушиб қолади.
Директорнинг хонасида чиндан ҳам эркакча гап бошланган эди. Мавлуда ҳозиргина юксак туйғулар ҳақидаги гаплар чиққан оғиздан энди учаётган гаплар, дағдағаларни эшитиб ҳайратга тушарди. Тўхтамишнинг найранги, тилёғмалиги, айёрлиги унга маълум эди. Бунақа осмондан келишига эса, энди гувоҳ бўлиши. Худди эртакка ўхшайди, сеҳргарлар бир юмалаб шерга, бир думалаб қуёнга айланганидек, директор Ватан манфаати учун қайғурувчи доно раҳбардан бир думалаб бозордаги паттачига айланди-қолди.
Тўхтамиш ғазаб ўқларини “Ҳотамтой” бўлим бошқарувчисига отиб бўлгач, жойига келиб ўтирди.
– Яна кимнинг бўлимидагилар норози, кимга маош бериш керак? – Тўхтамиш ғазаб ўқларидан яраланиб, чалажон бўлган йигитга яна бир ўқрайиб, “сендан ўргилдим”, деб тўнғиллаб қўйди. Гўё бу билан унинг жон томирини узиб ташлагандек, кўнгли жойига тушди. – Ҳаммаларинг ведомость тайёрлаларинг. Ҳар бир бўлимга норма бор. Пуллар қаёққа кетишини биласанлар. Менинг чўнтагимга тушмайди. Шу ўн кунликда байроқ олишимиз керак. – У бирдан кассирга қараб ўдағайлади: – Хода ютганмисан, бўл, тарқат қоғозларни.
Кассир шошилиб, бўш ведомостларни тарқатиб чиқди.
– Эрталаб ташлаб кетамиз, – деди кимдир.
– Ҳа, шунақа қилайлик, – деди бошқаси.
– Хотинчанг ёстиғингни қучоқлаб тура туради. Ҳозир ўтириб ёз, имзоларини ҳам қўйларинг.
– Директор бува, баъзан одамни ер қилиб юборишингиз ёмон-да, терим пайти хотин эсга келами?
“Ҳотамтой бўлим бошқарувчиси” кассир берган ведомостни стол устига қўйди.
– Ҳа? – деди Тўхтамиш ўтирган жойида. – Яна нима қилиқ?
– Бўлим бусиз ҳам планни бажаради. Мени бунақа ғирромга аралаштирманг.
Тўхтамиш шашт билан юриб келиб, унинг ёқасидан олди.
– Нима дединг! Ғирромми?! Сен ўзинг кимсан? Ўғри, муттаҳамсан! Қорнинг тўйиб қолдими?
Уларни ажратиб қўйишди.
– Саидали, ўчакишиб нима қиласан, йилда қиладиган ишимиз. Ўтир, ёзиб бер.
–
