улуғларимиз сўзлари ёдга оладиган бўлсак, қиз болани дунёга келтирган оила бошлиқлари ота-оналарнинг ўз фарзандлари келажаги учун аҳамиятсиз, эътиборсиз қараганликларининг оқибати эканлигига иқрор бўласиз.
Шунинг учун ҳам оилада, маҳаллада, мактабларда тарбиянинг юқорида айтиб ўтилган жиҳатларига жидций эътибор кўрсатиш учун тадбирлар белгилаб, амалга ошириш ёшларимизни эртанги куни учун долзарбдир.
Одоб дебочадир инсон учун изззат китобига
Бўлар ҳар ким одобсиздир нишон тири маломатга.
(Бадхурдор Ибн Маҳмуд – “Одоб” китобидан)
Инсон махдуқотлар гултожи, бу дунёдаги азиз ва мукарррам зот. Борликдаги бутун неъматлар унинг учун, унинг маанфати учун яратилган. Инсон қадрини юксак қилган Оллоҳ унинг зиммасига шунга монанд улкан маъсулиятларни буюк омонатларни ҳам юклаган. Инсон Оллоҳнинг амрига мувофиқ яшаб бу дунёни қанчалик обод қилса шунга яраша савоб олади. Икки дунёси обод бўлади. Азиз ўқувчй! Юқоридаги зикр этилган фикрларни мустаҳкамлаш учун қуйидаги ўзимиз китоблардан ўқиган улуғлардан эиштган мумтоз қўшиқларда хофизларимиз куйлаган сатрларни такрор сизларга тақдим этмоқчимиз.
Агар киши олмаса ҳаётдан таълим,
Унгаўргата олмасҳеч бир муаллим!
Яхшидир аччиқ ҳақиқат, лек ширин ёмон,
Ширин ёлгонга алданиб қолган ёмон.
Аввалинг бергунча охиринг берсин!
Гавда калта бўлса бўлсину, ақли калта бўлмасин!
Ангиз ўсган ерлардан отлар бевақт ўлмагай!
Яхши бўлса хотинлар, эрлар ранги сўлмаган!
Ўглинг кофир бўлса ҳам,
Келининг мусулмон бўлса бас!
Отани ўгилга муҳтож қилмасин!
Тирикликда киши ота-онанинг қадрини,
Айрилиб билагй ака бирлан уканинг қадрини..
Онам экан гулу райҳон,
Сўлмайди, деб ўйлардим.
Отам бирлан онамни,
Ҳеч қачон ўлмайди деб ўйламдим.
Дўстлар, Сиз ўқиган юқоридаги каби сўзларни ўзингизга “Панднома” сифатида қабул қилишингизни истардик.
ҲАКИМлар ПАНДНОМАСИ
Тарих гувоҳ беришича, Искандар Зулқарнайн кунлардан бир кун Арасту, Афлотун ва Буқротга ҳикматли сўзларни ўз ичига олувчи бир “Панднома” ёзишга буюрибди. “Менуларни ўқиб, – дебди Искандар, – Саволимга жавоб топай, бошимга тушган мушкул ишларимни ҳал қила олай”.
Арасту “ПАНДНОМАСИ”
Ҳар ким доно бўлса, ейиш бобида,
Билмаган нарсасин емайди зинҳор.
Бирор йўлда зарар кўп бўлса агар,
Кучи кўп бўлса ҳам юрмайди зинҳор.
Синалмаган йўллар яқин бўлса ҳам,
Синалган
