ва маҳаллий ҳокимиятлар ўзаро нисбатларини ўрганади.
Умуман, хулоса қилиб айтганда, сиёсатшунослик фақат бошқа фанлар билан алоқадорликда ва ҳамкорликдагина давлат сиёсатни ишлаб чиқишга ўзининг самарали ҳиссасини қўша олиши мумкин. Сиёсий фанлар тадқиқотлари асосида сиёсий аҳамият касб этадиган ижтимоий муаммоларни аниқлаш мезонлари ишлаб чиқилади, давлат сиёсатини ишлаб чиқиш жараёни зарурий ахборотлар билан таъминланади, давлатнинг ижтимоий, миллий ва бошқа сиёсатлари ишлаб чиқилади, ижтимоий ихтилофларнинг олди олинади, уларнинг қутблашган манфаатлари ўзаро келиштирилади.
4. Сиёсатшунослик ўқув фани сифатида
XIX–XX асрлар тарихга ҳозирги замонавий сиёсий қарашларнинг шаклланиш ва ривожланиш даври бўлиб кирди. Замонавий сиёсий қарашлар илк бор АҚШ ва Ғарбий Европа мамлакатларида ривожланди. АҚШда сиёсий фанларнинг ривожланиши, сиёсатшунослик фанининг жамият ҳаётидаги ўрнини ошиб бориши бу мамлакатда ҳуқуқий давлат ва фуқаролик жамиятига хос бўлган тарихий тараққиётга боғлиқ ҳолда кечди.
АҚШ сиёсатшунослари Америкада сиёсатшунослик фанини ривожланиш жараёнини тўртта босқичга ажратиб кўрсатади:
1) XIX асрнинг охиридан биринчи жаҳон урушигача бўлган давр;
2) Биринчи ва иккинчи жаҳон уруши ўртасидаги давр;
3) Иккинчи жаҳон урушидан кейинги давр;
4) 1960 йилдан ҳозирги давргача.
Биринчи давр замонавий сиёсатшуносликнинг қарор топган даври сифатида талқин этилади. Бу даврни немис мухожири Ф.Либер (у 1857 йилда Колумбия университетида АҚШда биринчи марта очилган сиёсий фанлар кафедрасига биринчи мудир бўлиб тайинланган эди) бошлаб берди. 1830 йилдан бошлаб сиёсатшунослик фани олий таълим жараёнига киритила бошланди. Бу даврда АҚШнинг йирик университетларида (Колумбия, Йель, Гарвард, Принстон ва бошқа) сиёсий фанлар олий мактаблари ва сиёсий фанлар бўлимлари ташкил этилди. Шу каби мактаблардан бири 1880 йилда Колумбия Университетида ташкил этилган сиёсий фанлар мактабидир. АҚШда бу санани сиёсатшунослик фанининг махсус фан сифатида пайдо бўлган вақти сифатида нишонлаш анъанага айланган. Бу даврда АҚШда сиёсий фанлар анъанавий давлат ва ҳуқуққа оид фанлардан фарқли ўлароқ, давлат билан жамиятнинг ўзаро алоқадорлиги, давлат, ҳукумат, сиёсий ва нодавлат институтлар фаолиятини умумий жиҳатлари таҳлилларига эмпирик ёндашув асосида алоҳида аҳамият бериш анъанаси билан боғлиқ ҳолда шаклланди. Бу даврда Жон Берджес, Теодор Дуайт Вулси, Вудро Вильсон каби олимлар сиёсатшунослик фанини фуқаролар сиёсий қарашларини оширишга кучли таъсир кўрсата оладиган даражага олиб чиқди.
АҚШда 1906 йилга келиб маҳаллий даражада, 1914 йилдан эса федерал даражада сиёсий жараёнларга доир эмпирик тадқиқотлар ўтказишга ихтисослашган янги марказлар ташкил этилади. Бу ўзгаришлар Европа давлатлари ва мамлакат сиёсий ҳаётидаги кескин ўзгаришлар, айниқса, фашистик ва авторитар
